تعداد صفحات: ۱۱۶ | قابل ویرایش
فهرست
عنوان صفحه
فصل اول(کلیات تحقیق)
مقدمه ۲
بیان مسئله ۴
اهداف تحقیق ۵
فرضیه تحقیق ۷
تعاریف عملیاتی ۷
فصل دوم(پیشینه و ادبیات تحقیق)
هوش هیجانی را بشناسیم ۱۰
چگونه می توان در هوش هیجانی پیشرفت کرد؟ ۱۳
مؤلفه های هوش هیجانی ۱۶
سنجش برای هوش هیجانی ۱۹
هوش هیجانی EI ۲۰
اهمیت اندازه گیری هوش هیجانی ۲۴
تعریف و پیشینه هوش هیجانی ۲۵
پیشینه مطالعه هوش غیر شناختی ۲۷
هوش درون فردی ۳۰
مؤلفه های اصلی هیجانی و اجتماعی و عوامل تشکیل دهنده آنها ۳۲
مؤلفه ها ۳۳
عوامل ۳۴
فصل سوم(روش تحقیق)
جامعه مورد مطالعه، حجم نمونه، روش نمونه گیری ۳۹
ابزار اندازه گیری ۴۰
روش تحقیق ۴۱
روش آماری مربوط به فرضیه ۴۲
فصل چهارم(یافته ها و تجزیه و تحلیل داده ها)
مقدمه فصل چهارم ۴۴
جدول نمرات خام آزمودنی ها از آزمون هوش هیجانی وضعف روانی ۴۵
بررسی رابطه بین وسواس و هوش هیجانی ۴۷
نمرات خام آزمودنی های از آزمون وسواس در گروه دختران و پسران ۴۸
مقایسه وسواس در بین دختران و پسران ۵۰
نمرات خام آزمودنی ها از آزمون هوش هیجانی در بین دختران و پسران ۵۱
مقایسه هوش هیجانی در بین دختران و پسران ۵۳
فصل پنجم(بحث و نتیجه گیری)
بحث و نتیجه گیری ۵۶
پیشنهادات ۵۹
محدودیت های تحقیق ۶۰
منابع و مآخذ ۶۱
مقدمه
مفهوم هیجانی موضوعی است که مورد توجه دانشمندان وفلاسفه قدیم بوده است وحتی داروین شواهدی یافت که در آن همراه با تکامل دستگاه عصبی مرکزی ،حالات هیجانی نظیر: ترس ،خشم ولذّت جلوه گر می شود .(اتکسیون ۱۹۸۶؛ترجمه براهنی ۱۳۸۰)
ولی بررسی علمی ودقیق آن به دهه ی گذشته بر می گردد که ابتدا در سال ۱۹۹۰پیتر سالوی هوش هیجانی را مطرح کرد و آن را به صورت توجه به هیجان ها وکاربرد مناسب آنها در روابط انسانی ،درک احوال خود ودیگران ،خویشتن داری وتسلّط بر خواسته های آن ،همدلی با دیگران واستفاده مثبت از هیجانها در تفکروشناخت مطرح کردند.
بعد گلمن ۱۹۹۵ هوش هیجانی را به عنوان یکی از مؤلفه های سلامت روان معرفی کردند وبر این باور بود که برای ارتقاءسلامت روان افراد باید مؤلفه های هوش هیجانی را در افراد پرورش داد. هم چنین اون بار آن نیزبا طرح نظر خود تحت عنوان بهره هیجانی آن را عبارت از قابلیت ها ومهارت هائی می دانند که بر روی توانایی فرد برای مقابله مؤثر با احتیاجات محیط وفشارهای آن اثر می گذارد.
بطور خلاصه گفته می شود که میزان هوش nافراد ،ضامن موفقیت آنها در درازمدت وکل زندگی نمی باشد بلکه ویژگیهای دیگری برای برقراری ارتباطات مناسب انسانی وموفقیت در زندگی لازمست که هوش هیجانی نامیده شود وطرفداران اصلی روان شناسی انسان گرایانه در این دهه گودون آلبورت ،آبراهام مازلو و کارل راجرز عقیده دارند که یکی از احتیاجات ضروری وجنسی انسان این است که نسبت به خودش احساس خوبی داشته باشد هیجان های خود را مستقیماًتجزیه نماید واز نظر هیجانی رشد کند.
بیان مسأله
تجارب هیجانی از دیر باز به عنوان متدی مرکزی درمانگری در نظر گرفته شده است ودرماندگی هیجانی عمده ترین عامل انگیزش برای جستجو درمان است .بر همین اساس نظم جویی عاطفی ،اختلال های عاطفی ،پیوند هیجانی وفرایند تحول نظم جویی عواطف از مباحث مورد توجه روان درمانگران است امروز این امر مورد قبول قرار گرفته است که تنظیم عواطف وطرح یابی زیست شناختی کاملاً وابسته بهم هستند. (شور -۱۹۹۴)
در دهه های اخیر با تأثیر هیجان در کارکرد شخصیت وسلامت روان تأکید فراوانی شده است ومطالعات روزافزونی به منظور بررسی اینکه افراد چگونه با حوادث هیجانی واسترس زا او کنار می آیند وتأثیرات ضمن این روش ها بر سلامت جسمی ودور از اختلالات رفتاری ماند ضعف روانی ووسواس می شود. (پروین ۱۹۹۶)
در این باره می گوید :دیدگاه غالب این است که هیجاناتی که توسط افراد تجربه می شود ونیز چگونگی کنار آمدن افراد از نظر هیجانی قسمت مهمّی از شخصیت آنها را تشکیل می دهد ودارای تأثیر مهمی بر روی وسواس دارد.
انسان ها در موقعیت های متفات واکنش های گوناگون از خود نشان می دهد اما با وجود تمام این تفاوتها ،راهی که برای کنترل واداره هیجانات خود انتخاب می کنند باید از نظر اجتماعی مناسب ومقبول باشد ،اگر چنین نباشد اثراتی که رفتارهایشان به دنبال خواهد داشت می تاند ویرانگر باشد سالووی ومایر (۱۹۹۰-۱۹۸۹)با طرح مفهوم تازه هوش هیجانی که براساس نظریات گاردند درباره استعداد های فردی شکل گرفته بود پاسخ قابل قبولی برای این سئوال مطرح نموده است . وبراساس این نظریه انسان دارای توانایی های قابل پرورش است که می تواند اورا برای مقابله با شرایط زندگی آماده کند .(سید محمدی ۱۳۸۲)
هوش هیجانی را بشناسیم
هوش هیجانی (EQ) همان توانایی شناخت ،درک وتنظیم هیجان ها واستفاده از آنها در زندگی است. اولین بار در سال ۱۹۹۰روان شناسی به نام «سالوی »اصطلاح هوش هیجانی را برای بیان کیفیت ودرک احساسات افراد ،همدردی با احساسات دیگران وتوانایی اداره مطلوب خلق وخو به کاربرد.
در حقیقت این هوش مشتمل بر شناخت احساسات خویش ودیگران واستفاده از آن برای اتخاذ تصمیمات مناسب در زندگی است. به عبارتی عاملی است که به هنگام شکست ،در شخص ایجاد انگیزه می کند وبه واسطه داشتن مهارتهای اجتماعی بالا منجر به برقراری رابطه خوب با مردم می شود تئوری هوش هیجانی دیدگاه جدیدی درباره پیش بینی عؤامل مؤثر بر موفقیت وهمچنین پیشگیری اولیه از اختلالات روانی را فراهم می کند که تکمیل کننده علوم شناختی ،علوم اعصاب ورشد کودک است قابلیتهای هیجانی برای تدبیر ماهرانه روابط با دیگران بسیار حائز اهمیت است.
روان شناسی به نام «گلمن »اظهار می دارد که هوش هیجانی وشناختی در بهترین شرایط تنها ۲۰ درصد از موفقیتها را باعث می شود و۸۰درصد از موفقیتها به عوامل دیگر وابسته است وسرنوشت افراد در بسیاری از موفقیتها در گرو مهارتهایی که هوش هیجانی را تشکیل می دهند . در واقع هوش هیجانی عدم موفقیت افراد با ضریب هوش بالا وهمچنین موفقیت غیر منتظره افراد دارای هوش متوسط را تعیین می کند.
چگونه می توان در هوش هیجانی پیشرفت کرد؟
باید گفت بیشتر مهارتها در اثر تعلیم وتربیت پیشرفته می شود واحتمال دارد که این موضوع حداقل برای بعضی از مهارتهای هوش هیجانی صحیح باشد. مهارتهای هوش هیجانی در منزل وبا تعامل خوب والد وکودک شروع می شود . والدین به کودکان یاد می دهند که هیجانهای خود را تشخیص داده و آنها را نامگذاری کنند.
به عنوان نمونه ،من الان ناراحت هستم ،خوشحالم ،عصبانی ام . پس وقتی از رفتار برادرش شکایت می کند ومی گرید من از او متنفرم ،می توان او را این گونه بازگویی کرد؛ به نظر می رسد رفتار برادرت خیلی تو را عصبانی کرده ،هم نشان داده اید که احساس کودک خود را درک کرده اید وهم الگوی مناسبی برای بیان احساسات فراهم ساخته اید.
یکی دیگر از راه های پیشنهادی برای پرورش هوش هیجانی ایجاد یک محیط امن عاطفی است به گونه ای که کودکان بتوانند با آزادی وامنیت خاطر درباره احساساتشان با والدین گفت وگو کنند. پس باید به آنها نشان داد که به احساسات آنها توجه شده ونظریات آنها با صبر و حوصله شنیده می شود.
منابع ومآخذ
- آزاد ،حسین – آسیب روانی (۱)- انتشارات رشد -۱۳۸۴- تهران
- آزاد ،حسین – آسیب روانی (۲)- انتشارات رشد -۱۳۸۵- تهران
- بیانی ،احمد – روش تحقیق در علوم تربیتی – انتشارات نور -۱۳۸۳- تهران
- پیر زاده ،صنوبر – وسواس وروش درمانی – انتشارات بهار -۱۳۸۵- تهران
- سعیدی ،روح الله – هوش هیجانی – انتشارات ارجمند -۱۳۸۴- تهران
- دلاور ،علی – آمار استنباطی – انتشارات رشد -۱۳۸۵- تهران
- دلاور ،علی – روش تحقیق در علوم انسانی – انتشارات رشد -۱۳۸۵- تهران
- کریمی ،یوسف – روان شناسی شخصیت – انتشارات نی -۱۳۸۴- تهران
- کاووسی ،تورج – مسائل روانی وسواس – انتشارات باران -۱۳۸۵- تهران
- گوهری ،فرهاد – سلامت روانی –انتشارات راهرو -۱۳۸۰-تهران
- محمدی –سید یحیی – انگیزش وهیجان – انتشارات سمت- ۱۳۸۴-تهران
- مهر آور ،یاسر – هیجان طلبی -انتشارات اردشیر -۱۳۸۵- تهران
