تعداد صفحات: ۶۳ | قابل ویرایش
چکیده
زمینه: جهت درمان دندانپزشکی کودکانی که با دندانپزشک همکاری نمی کنند،استفاده از تکنیک های کنترل رفتاری اجتناب ناپذیر می باشد.روشهایی هستند که گروه دندانپزشکی با آن به طور موءثر و کارامد کودک را درمان می کند و همزمان نگرش مثبتی نسبت به دندانپزشکی به او القا می کند.
هدف: هدف این مطالعه تعیین کردن پذیرش تکنیکهای کنترل رفتاری از سوی والدین مراجعه کننده به بخش کودکان دانشکده دندانپزشکی قزوین بود.
روش ها: جهت انجام این مطالعه توصیفی-مقطعی،فیلمی حاوی ۴ روش کنترل رفتاری جدا کردن کودک از والد،کنترل صدا،گذاشتن دست روی دهان کودک و بیهوشی عمومی ساخته شد.
قبل از نمایش هر تکنیک،در فیلم توضیحی مختصر توسط متخصص دندانپزشکی اطفال راجع به ویژگی،روش و هدف هر تکنیک داده شده ۵۰ نفر از مادران مراجعه کننده به بخش کودکان دانشکده دندانپزشکی قزوین این فیلم را مشاهده کردند و پس از مشاهده هر تکنیک ، پرسشنامه ای که در اختیارشان قرار گرفته بود پر کردند.
نتایج: روش جدا کردن کودک از والدین بیشترین تکنیک پذیرفته شده بود.بعد از آن ترتیب پذیرش تکنیکها به صورت (۲) کنترل صدا (۳) گذاشتن دست روی دهان کودک و (۴) بیهوشی عمومی بود.
در این مطالعه بین پذیرش تکنیک کنترل صدا و رتبه فرزند ، سن کودک و تعداد فرزندان خانواده همچنین بین پذیرش تکنیک بیهوشی عمومی از سوی مادران و تحصیلات مادر و رتبه فرزند ارتباط آماری معنی داری وجود داشت. (p<0.05)
نتیجه گیری: با توجه به مطالعه حاضر روش جدا کردن کودک از والدین بیشترین تکنیک پذیرفته شده و تکنیک بیهوشی عمومی کمترین تکنیک پذیرفته شده می باشد.
کلید واژه ها: رفتار کودک ، کنترل رفتار ، نگرش والدین
مقدمه
هدف رشته دندانپزشکی اطفال پیشگیری ویابرطرف نمودن مشکلات دندانی ودهانی کودکان میباشد.(۱) همانطورکه می دانیم گروهی از مردم از درمان های دندانپزشکی برای خودیاکودکانشان به دلیل ترس آنها از اینکه ملاقات های دندانپزشکی به طور معمول دردناک است دوری می گزینند،بنابراین متخصصان دندانپزشکی از هر فرصتی باید استفاده کنند تابه بیماران یاوالدینشان کمک کنند تا بر این مانع غلبه کرده وبسوی مسیر اصلی مراقبت های دندانپزشکی موءثر هدایت شوند.(۲)
خوشبختانه،بیشتر کودکان خیلی راحت و به طور خوشایندی ملاقاتهای دندانپزشکی شان را پیش می برند بدون اینکه هیچگونه فشار ناخواسته ای به خودشان یا گروه دندانپزشکی وارد آورند.این موفقیت ها می تواند به چند عامل نسبت داده شود مانند اعتماد به نفس کودک،آماده سازی مناسب کودک توسط والدین برای ملاقات یا مهارتهای عالی ارتباطی گروه دندانپزشکی.(۳)
اما درصدی از کودکان غیر همکار هستند و به گونه ای رفتار می کنند که انجام درمان دندانپزشکی آنها بدون استفاده از تکنیک های کنترل رفتاری کودک حین درمان دندانپزشکی امکانپذیر نمی باشد.(۱)
از این رو جهت درمان دندانپزشکی کودکانی که با دندانپزشک همکاری نمی کنند استفاده از تکنیک های کنترل رفتاری اجتناب ناپذیر می باشد. روشهای کنترل رفتاری روشهایی هستند که گروه دندانپزشکی با آن به طور موءثر و کارامد کودک را درمان می کند و همزمان نگرش مثبتی نسبت به دندانپزشکی به او القا می کند. این روشها پایه و اساس بر قراری ارتباط خوب بین گروه دندانپزشکی و بیمار خردسال است. روشهای کنترل رفتاری یا در جهت برقراری ارتباط مناسب دندانپزشک با کودک است یا در جهت حذف رفتار نامناسب کودک.(۳)
اضطراب مادری
در سالهای گذشته مرسوم بود که مادران بیشتر از پدران کودک را به مطب دندانپزشکی می آوردند.اضطرابی که مادران در ملاقاتهای دندانپزشکی از خود نشان می دادند،منابع دندانپزشکی را تحت تاثیر خود قرار داده است.
اگر چه در آینده نزدیک ممکن است این عنوان به “اضطراب والدین”تغییر نام دهد.در حال حاضر چنین تغییری می تواند زود هنگام باشد.بیشتر تحقیقات نشان دهنده رابطه مهمی بین اضطراب مادر و رفتار کودک از نظر همکاری در اولین ملاقات دندانپزشکی است.
اضطراب زیاد والدین بر رفتار کودکان آنها تاثیر منفی دارد.دانسته های علمی نشان می دهد که اضطراب مادران بر کودکان در تمام گروههای سنی تاثیر دارد. بیشترین اثر آن بر کودکان زیر ۴ سال است. زیرا همزیستی بین کودک و مادر از نوزادی آغاز می شود و به تدریج رو به کاهش می گذارد.(۳)
تاریخچه پزشکی
توافق عمومی وجود دارد که کودکانی که دارای تجربه مثبت پزشکی هستند، همکاری بهتری با دندانپزشکان دارند. کیفیت ملاقاتهای گذشته از نظر احساسی از تعداد ملاقاتها مهم تر است. دردی که کودک در ملاقاتهای پزشکی قبلی تجربه کرده است، نکته مهم دیگری در تاریخچه پزشکی اوست.این درد ممکن است، خفیف یا شدید، حقیقی یا خیالی باشد. با وجود این باور های والدین در مورد درد ملاقاتهای پزشکی گذشته نیز بررفتاروهمکاری کودک درمحیط دندانپزشکی موءثراست.
همچنین مطالعات نشان میدهد که تجربیات بد جراحی گذشته،بر رفتار کودکان در اولین ملاقات دندانپزشکی تأثیر دارد،اما این حالت در ملاقاتهای بعدی دیده نمی شود.(۳)
طبقه بندی رفتار کودکان از نظر همکاری
در طی معاینۀ کودک میزان همکاری وی مورد توجه قرار می گیرد، زیرا کلیدی برای انجام درمان محسوب می شود.
روشهای گوناگونی برای طبقه بندی رفتار کودکان در محیط دندانپزشکی وجود دارد.
طبقه بندی بالینیWright کودکان را در سه دسته قرار می دهد:
۱- همکار
۲- فاقد توانایی همکاری
۳- بالقوه همکار
کودکان همکار دارای آرامش معقول و حداقل بیم و هراس هستند و حتی ممکن است علاقه مندی و اشتیاق از خود نشان دهند.آنها می توانند با روش مستقیم و شکل دهی به رفتار درمان شوند. وقتی معیاری برای رفتار تعیین می شود،آنها در آن چهار چوب عمل می کنند.
کودکانی که نمی توانند همکاری کنند بر عکس هستند.کودکان خردسال در این دسته قرار دارند زیرا به علت سن کم ارتباط با آنها مشکل است و نمی توان درک مطلب را از آنها انتظار داشت.گروه دیگری که همکاری نمی کنند ، دچار ناتوانیهای خاص یا معلولیت هستند.شدت وضعیت آنها مانع همکاری به روش معمول است. در چنین مواردی که کودک فاقد توانایی همکاری است ، باید روشهای کنترل رفتاری ویژه ای را به کار برد مثل B
مشکل رفتاری ، واژه مشخصی است که می توان به کودکی نسبت داد که با استعداد است ، ولی توانایی همکاری ندارد. رفتار اینها با کودکانی که فاقد توانایی همکاری هستند متفاوت است ، زیرا این کودک توانایی انجام همکاری را دارد.
والدین بیمار خردسال
والدین تقریبأ از هنگام تولد فرزندانشان، رفتار آنها را به کمک رفتارهای ویژۀ انتخابی تشویق و تنبیه ،روشهای انظباطی و مقداری آزادی دادن شکل میدهند.حداقل در سالهای اول،اصولاً این والدین هستند که کودکان کارهای خوب وبد را از آنها می آموزند.
فرهنگ والدین و وضعیت اجتماعی- اقتصادی والدین تا حدّی در قبول روشهای کنترل رفتاری تأثیر دارد . بعنوان مثال اکثر والدینی که وضعیت اجتماعی- اقتصادی بهتری دارند مخالف روش بیهوشی عمومی هستند. کاهش قبول این روش ممکن است ناشی از این حقیقت باشد که گروه اجتماعی مرفه تر نسبت به خطر های بیهوشی عمومی آگاهتر هستند.
همچنبن اکثر والدین آینده نگر و وظیفه شناس با سطح متوسط ،تمایل به دریافت فوری مراقبتهای دندانپزشکی هستند وآنها مسواک زدن و معاینات دندانپزشکی را به عنوان امری بدیهی می پذیرند.برخی دیگر از والدین هم از نظر اقتصادی- اجتماعی در درجۀ متوسط یا بالا قرار دارند و ممکن است از اهمیت دندانپزشکی به خوبی آگاه باشند ولی به درستی به آن نپردازند.
گاهی اوقات این والدین آنقدر گرفتار زندگی روزانه خود هستند که فرصت همکاری با برنامه های بهداشت دهان یا حتی آوردن کودک خود به مطب دندانپزشکی را ندارند. بنابراین قواعد کلی همیشه صادق نخواهد بود.
با توجه به درک اهمیّت نقش والدین در مثلث درمانی دندانپزشکی کودکان و لزوم جلب همکاری آنها، اهمیّت گفتگو با والدین آشکار می شود.والدین کودک بیمار اغلب به آگاهی و راهنمایی در مورد درمانهای دندانپزشکی کودکانشان نیاز دارند .ما در جامعه ای پر ادعا زندگی می کنیم و بهبود رابطه با والدین امری حیاتی است.
راهبردهای گروه دندانپزشکی
هدف اصلی در درمانهای دندانپزشکی این است که علاوه بر درمان گام به گام نگرش مثبتی نسبت به دندانپزشکی در کودکان ایجاد شود ،از این رو باید ابتدا رفتار کودکان را قبل از وعده ملاقات تغییر داد. روشهای متعددی در این زمینه وجود دارد :
– فیلم یا نوارهای ویدیوئی برای ایجاد مدل کودکان خردسال تهیه شده،با این هدف که بیمار رفتارهای شبیه مدل از خود نشان دهد.
– همچنین تغییر رفتار قبل از وعده ملاقات می تواند با استفاده از مدلهای زنده مانند خواهر و برادر، کودکان دیگر یا والدین انجام شود در این مواقع بسیاری از کودکان خردسال بعد از معاینۀ والدینشان می خواهند از صندلی دندانپزشکی بالا روند.
– یکی دیگر از روشهای تغییر رفتار فرستادن نامه قبل از وعده ملاقات است. تماس قبلی با والدین می تواند راهی را برای آماده سازی کودک در نخستین ملاقات دندانپزشکی فراهم کند.(۳)
References
۱-Abushal M,Adenubi J:Attitudes of Saudi parents toward behavior management techniques in pediatric dentistry.J Dent Child.2003;70:104-110
۲-Mc Donald RE,Avery DR:Dentistry for the child and Adolescent.8th Ed.St Lois:The c.v Mosby co.2004;chap 23:526
۳-Mc Donald RE,Avery DR:Dentistry for the child and Adolescent.8th Ed.St Lois:The c.v Mosby co.2004;chap 3:35-49
۴-WWW.AAPD.org:Guidline on Behavior Guidance for the Pediatric Dental Patient.Revised 2006.Reference Manual 2006-2007
۵-Pinkham JR,Cassmassimo PS:Pediatric dentistry infancy through adolescence.4thEd.Elsevior.2005;chap 23:394-413
۶-Kupietzky A:Effects of video information on parental preoperative anxiety level and their perception of conscious sedation V.S General Anesthesia for dental treatment of their young child.J clin Pediatr 2006;13:151-155
۷-Alammouri M:The Attitudes of parents toward behavior management techniques in pediatric dentistry.Jclin Pedatr Dent 2006;30:310-313
۸-Eaton J.J,McTigue D.J,Fields H.W,Beck F.M:Attitudes of contemporary parents toward behavior management techniques used in pediatric dentistry.J Pediatr Dent 2005;27:107-113
۹-Peretz B,Zadik D:Parents‘ attitudes toward behavior management techniques during dental treatment.J Pediatr Dent.1999;21:201-204
۱۰-Scott S,Gracia-Godoy F:Attitudes, of Hispanic parents toward behavior management techniques .J Dent Child.1998; 7 :۱۲۸-۱۳۱
۱۱-Lawrence SM,Wilson S.Odom JG ,McTigue DJ et. al:Parental attitudes toward behavior management techniques used in pediatric dentistry.J Pediatr Dent 1991;13:151-155
۱۲-Havelka C,McTigue D,Wilson S et.al:The influence of social status and prior explanation on parental attitudes toward behavior management techniques.J Pediatr Dent 1992;14:376-381
۱۲-Murphy MG,Fieldes Jr HW,Machen JP.Parental acceptance of pediatric dentistry behavior management techniques.Pediatr Dent .1984;6:193-198.
