تعداد صفحات: ۱۱۳ | قابل ویرایش
فهرست
فصل اول: کلیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………….۱
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۲
بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۳
اهمیت تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۵
اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۶
فرآیند تاریخی موضوع…………………………………………………………………………………………………………………………………۷
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….۱۵
پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………۱۶
مروری بر ادبیات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۷
چهارچوب نظری تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….۱۹
مدل علّی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………….۲۰
فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………۲۱
متغییرهای تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………۲۳
تعاریف نظری و عملی متغییرها…………………………………………………………………………………………………………………..۲۴
تعیین ابعاد و شاخص ها………………………………………………………………………………………………………………………………..۲۶
فصل سوم: مبانی روش شناسی تحقیق……………………………………………………………………………………………………۲۸
قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۲۹
روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۳۰
تکنیک گردآوری داده ها………………………………………………………………………………………………………………………….۳۱
ابزار گردآوری داده ها……………………………………………………………………………………………………………………………….۳۱
سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۳۲
جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………۳۶
حجم نمونه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۳۶
فصل چهارم: آمار توصیفی و استنباطی………………………………………………………………………………………………..۳۷
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………۱۰۴
ارائه پیشنهادها و راه حل ها………………………………………………………………………………………………………………………..۱۰۷
کتابنامه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۱۰
مقدمه
آنچه در سیرت پیشوایان دین مبین اسلام مشاهده شده این است که حتی الامکان سعی داشته اند از طلاق پرهیز نمایند و اگر به ندرت طلاقی صورت گرفته علت منطقی و معقولی داشته است.
چنانچه امام محمد باقر (ع) زنی را اختیار می کند که بسیار مورد عاقه ایشان بوده است در طول زندگی زناشویی حضرت متوجه می شوند که این زن با حضرت امیرالمومنین علی (ع) دشمنی داشته و بغض آن حضرت را در دل دارد نهایتا ً حضرت امام باقر (ع) همسر خود را طلاق می دهد . وقتی که از امام سئوال می شود که با وجود علاقه ای که به همسرتان داشته اید چرا او را مطلقه کردید ؟ پاسخ دادند:
«نخواستم قطعه ای از آتش های جهنم در کنارم باشد».
طلاق در عین اینکه امری مغبوض و مورد نفرت است و زیان های عظیم برای فرد و جامعه در پی دارد . خالی از فواید و مزایا نیست ، نخستین فایده آن این است که از زندان زندگی خانوادگی دریچه ای به سوی فضای آزاد و باز می گشاید. به هنگامیکه در خانه ای سازش و الفت نباشد آن خانه جهنمی سوزان و حتی از آن نیز خطرناک تر و وحشت انگیزتر است.
اگر بنا بود زن و شوهر در عین نفرت نسبت به هم مجبور به زندگی می بودند مرگ بر این زندگی ترجیح داشت مفاسدی پدید می آمد که موجب بدبختیهای عظیم می شد و حتی ممکن بود درمواردی به شرف و عزت آدمی لطمه وارد سازد.
بیان مسأله
طلاق پدیده ای ناپسند است و یکی از مشکلات جوامع بشری که متاسفانه روزبه روز در حال افزایش است. طلاق را از مهمترین پدیده های حیات انسانی تلقی می کنند این پدیده اضلاعی به تعداد تمامی جوانب و اضلاع جامعۀ انسانی دارد.
طلاق یک پدیده روانی ، اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی است همچنین طلاق یک پدیده ارتباطی است بدینسان که در جامعه ای که فاقد ارتباطات سالم ، درست طبیعی است پیوند زناشویی نیز استثناء نیست . پیوندهای ازدواج به زودی برقرار می شود و به زودی نیز قطع می گردد.
پدیدۀ طلاق پدیده ای دقیقاً چند عاملی است بدینسان که هرگز یک عامل به تنهایی نمی تواند موجبات پیدایی آنرا فراهم کند در بسیاری از خانواده ها زن و شوهر و حتی فرزندان آنها قادر نیستند بدون جنجال با یکدیگر گفتگو کنند و غالباً مردها به واسطه تربیت و فرهنگی که ریشه تاریخی در سرزمین ما دارد برای زن نه تنها ارزش قائل نیستند بلکه خود را رئیس خانواده ، عقل کل و صاحب امتیاز و مالک زن و فرزند خود می پندارند و حتی اعمال خشونت به زن را جزئی از حقوق طبیعی خود می دانند و به این واسطه زنان نیز اعتماد به نفس خود را از دست می دهند و غالباً وضعیت خود را پذیرفته اند و زورگویی ها ، توهین ها و تحقیرها و حتی کتک های شوهر را تحمل می کنند.
فرآیند تاریخی طلاق
کلمه طلاق از نظر لغوی به معنای مطلق شدن و جدایی می باشد ولی در کل به معنای نتیجه و آخرین چاره ناسازگاری ، تفرقه ، تنفر ، اختلاف نظر ، برآورده نشدن توقعات و انتظارات زوجین و همچنین عدم آشنایی زوجین به نقش ها و وظایف خود است.
مسأله طلاق در مسیحیت:
مذاهب سه گانه ( کاتولیک ، ارتودکس ، پروتستان ) که اکثریت قرب به اتفاق پیروان دین مسیح از این ۳ مذهب خارج نیستند دید خاصی به این مسأله مهم خانوادگی داشتند.
مذهب کاتولیک طلاق را حرام می داند و تحت هیچ عنوان حتی در صورت خیانت زن و شوهر پیوند زناشویی را قابل انحلال نمی داند و تنها راهی که اصحاب کلیسا در صورت خیانت در پیان زناشویی پیشنهاد می کند این است که تفرقه جسمانی بین آن دو برقرار شود یعنی جدا از یکدیگر زندگی کند اما هیچ کدام از زن و مرد نمی توانند مجدداً ازدواج کنند.
اما دو مذهب ارتودکس و پروتستان طلاق را در موارد نادری جایز می دانند در مورد خیانت در زناشویی اما بعد از وقوع طلاق زن و شوهر هر دو از ازدواج حتی با افراد بیگانه محروم می باشند!
طلاق در عربستان قبل از اسلام
مسأله طلاق در عضر جاهلیت مثل سایر امور و عادات و رسوم عصر خود دچار افراطی ترین حالات خود بود. طلاق دادن در زمان جاهلیت به قدری ساده بود که اگر مرد به زن می گفت » به خانه ات برگرد» تمام تشریفات طلاق انجام شده بود ! علاوه بر این طلاق را با تغییرات زننده و اهانت آمیزی ادا می کردند مثلا مرد در موقع طلاق می گفت: «تو آزاد و رها هستی مثل این شتر » یا می گفتند: « من آهوان را بر گاو ترجیح دادم».
همچنین طبری رد تاریخ خود می نویسد در زمان جاهلیت مرد می توانست صد مرتبه زن خود را طلاق دهد و رجوع کند و این بالاترین اذیتی بود که مرد می توانست نسبت به همسرش انجام دهد.
مسأله طلاق در اسلام
همان اندازه که پیمان زناشویی و تشکیل خانواده در قوانین اسلام مورد تاکید قرار گرفته و به وسایل گوناگونی مسلمانان را تشویق نموده است به همان اندازه انحلال آن را امری مغبوض و ناپسند دانسته و جز در موارد ضروری ان را نیکو نمی داند.
اولین قانونی که اسلام در عدم سو استفاده مرد از طلاق زن تشریع نموده است این است که مرد حق ندارد طلاق را وسیله به چنگ آوردن مال زن قرار داده او را به این وسیله در فشار و ناراحتی قرار بدهد . امام صادق (ع) از رسول اکرم چنین نقل می کند که ک « هیچ امری نزد خدا محبوب تر از این نیست که خانواده ای با ازدواج برپا و استوار گردد و هیچ چیز مغبوض تز از این نیست که خانواده ای در اسلام با طلاق وجدایی بر هم خورده منحل گردد».
از آنجا که پایه و اساس ازدواج و خانواده بر عشق و مودت است و عشق و مودت اجبار بردار نیست اسلام به جای ممنوع کردن طلاق و مجبور کردن زن و مردبه ادامه زندگی زناشویی اساس ازدواج را آنچنان استحکام بخشیده است که در عین آزاد گذاشتن طلاق عمدتاً طلاق در میان مسلمانان به مراتب کمتر از سایر ملت ها مخصوصاً کشورهایی است که طلاق را ممنوع می شمارد.
منابع
- فورد ، دبی ، جدایی معنوی ، ترجمه سوسن اورعی ، تهران ، انتشارات .
- ساردوخانی ، باقر ، طلاق پژوهشی درشناخت واقعیت و عوامل آن ، تهران ، انتشارات
- مطهری ، مرتضوی ، نظام حقوق زن در اسلام ، تهران ، انتشارات
- شاملو ، بهداشت روانی ، رشد ، انتشارات ، فصل چهارم
- حقاین زنجاین ، حسین ، طلاق یا فاجعه انحلال خانواده ، دفتر نشر فرنگ اسلامی ، انتشارات
- برنز ،والچاک ، ترجمه : فرزانه طاهری ، طلاق از دید فرزند ، چاپ پنگوئن ، انتشارات
- مجله زن در منظر مطبوعات
- بولتن مرجع فمنیسم ، سردبیر مهدی مهریزی تهیه کننده مدیر مطالعات اسلامی المهدی
- اینترنت
- صدیق ، غلامحسین ، جامعه شناسی مسائل اجتماعی جوانان .
