تحقیق بررسی کودکان استثنایی (کم توان ذهنی)

تعداد صفحات: ۶۶ | قابل ویرایش

فهرست مطالب

عناوین                                      صفحه

چکیده ………………………………. ۴

مقدمه ………………………………. ۵

اهمیت و ضرورت پژوهش ………………….. ۷

پیشینه و تاریخچه ی تحقیق در ایران………. ۸

تاریخچه کودکان استثنایی……………….. ۱۰

تعریف کودکان استثنایی ………………… ۱۱

گروه بندی دانش آموزان استثنایی…………. ۱۲

جدول براورد شیوع دانش آموزان استثنایی ….. ۱۳

تاریخچه ی کودکان کم توان ذهنی …………. ۱۴

رویدادهای مهم در رابطه با عقب ماندهای ذهنی ۱۵

انجمن حمایت از کودکان عقب مانده (AHRC)….. 16

انجمن کودکان و خانواده (ACF)…………… 17

دیدگاه تردگلد………………………… ۱۸

دیدگاه کانر …………………………. ۱۸

تعریف بر اساس نمره ی آزمون ترمن………… ۲۰

تعریف AAMD………………………….. 20

ویژگی های رشد افراد عقب مانده ی ذهنی از نظر AAMD    ۲۲

دیدگاه ریچارد هانگر فورد………………. ۲۲

دیدگاه ادگاردال………………………. ۲۳

تعریف عقب ماندگان و کم توانان ذهنی در DSM.. 23

ویژگی های کودکان عقب مانده ذهنی………… ۲۶

مقایسه ی کودک نرمال و کودک عقب مانده ذهنی.. ۲۸

طبقه بندی کودکان کم توان ذهنی یا عقب مانده ذهنی     ۳۲

گروه کودکان دیر آموز …………………. ۳۲

گروه کودکان آموزش پذیر ……………….. ۳۴

گروه کودکان تربیت پذیر ……………….. ۳۷

گروه کودکان حمایت پذیر (کاملاً متکی)……… ۳۹

رفتارهای جنسی در کودکان عقب مانده ذهنی …. ۴۰

مشکل ها و مسایل جنس افراد عقب مانده ذهنی .. ۴۱

نقاشی کودکان عقب مانده ذهنی……………. ۴۴

سبب شناس…………………………….. ۴۶

علل قبل از تولد………………………. ۴۷

علل مربوط به هنگام تولد……………….. ۵۶

علل بعد از تولد………………………. ۵۴

عوامل فرهنگی و تربیتی و عقب ماندگی فرهنگی.. ۵۷

پیشگیری……………………………… ۵۸

راهنمای گسترش برنامه ها و خدمات برای کودکان عقب مانده ذهنی   ۶۰

از بین بردن مرز میان آموزش عادی و ویژه….. ۶۱

نتیجه گیری ………………………….. ۶۴

منابع ………………………………. ۶۵

چکیده

آنچه که ذهن نگارنده را به خود مشغول و موضوع بحث موجود گردیده یک پدیده ی اجتماعی و انسانی است که باید به آن توجه مذبول داشت. موضوعی که باعث شد که برای توجه به انسان و توانایی های او به کنکاش و جستجو بپردازم.

این که چه چیزی باعث می شود انسانی دارای توانایی های می باشد و دیگری فاقد آن توانایی ها و این که چگونه بتوانیم با ناتوانایی های آن کنار بیاییم و به آن کمک کنیم تا بتواند با توانایی های اندکی که دارد با محیط اطراف ارتباط برقرار کند و بتواند زندگی روزمره خود را بگذراند و موضوع تحقیق و پژوهش کودکان عقب مانده ذهنی است که افکار مرا بر آن داشت که درجه و توانایی های این کودکان را شناسایی و با دنیای آنها بیشتر آشنا شوم.

دیدگاههای متفاوتی مطرح شد که در صفحه های آتی با آن رو به رو خواهیم شد. در ابتدا با تاریخچه ی کودکان استثنایی و دسته بندی آن و سپس در مورد کودکان کم توان ذهنی و گروه بندی های مطرح شده است . در جایی دیگر علل به وجود آمدن کودکان کم توان ذهنی از جمله علل ژنتیکی و پدیده های قبل و بعد از تولد را مطرح کرده ایم. و در پایان نتیجه گیری آن را عنوان خواهیم کرد.

مقدمه

انسان به عنوان اشرف مخلوقات ایزد منان، خلق شده تا از فرصت های به دست آمده کمال استفاده را ببرد و به کمال واقعی که همان قرب خداست، دست یابد. یکی از ویژگی های مهم انسان، قوای ذهنی رشد یافته و عقل و هوشی است که در وجود او به عنوان یک موهبت الهی به ودیعه نهاده شده و همین ویژگی او را از سایر موجودات متمایز ساخته و به دلیل دارا بودن این نعمت، خداوند او را اشرف مخلوقات و مسجود فرشتگان و خلیفه خود بر روی زمین قرار داده است.

اما به دلایل متعددی، معدودی از افراد انسانی از داشتن چنین توانایی و ظرفیتی یا محروم بوده یا از حد طبیعی متناسب با سن خود پایین تر می باشند، این محرومیت یا کمبود و نقصان آنان را از سایر افراد متمایز ساخته و برای آنان نیازها و محدودیت ها و ناتوانایی ها را تحمیل می نماید که این افراد با توجه به ویژگی ها و خصوصیات خاصی که دارند در گروه افراد استثنایی قرار می گیرند.

البته باید توجه نمود که واژه استثنایی به طور اعم و به معنای دقیق علمی خود نمی تواند فقط به گروههای خاصی از افراد جامعه اطلاق شود، چرا که در حقیقت همه افراد از نظر خصوصیات مختلف جسمانی، ذهنی، روانی و عاطفی و اجتماعی و غیره یکسان نبوده و نسبت به همدیگر دارای تفاوت های خاصی می باشند.

سابقه و پیشینه این تحقیق در ایران

در ایران تحقیقات زیادی در مورد کودکان استثنایی و علل عقب ماندگیها صورت پذیرفته است در زیر چکیده تحقیقات انجام شده بیان می شود.

۱- در سال ۱۳۷۳ تحقیقی توسط آقای عبدا… آژیر در استان خوزستان صورت پذیرفته است. موضوع تحقیق بررسی عوامل موثر بر عقب ماندگی ذهنی در کودکان استثنایی استان خوزستان می باشد. جامعه ی آماری عبارتست از کودکان و نوجوانان عقب مانده ذهنی زیر پوشش اداره ی آموزش و پرورش استثنائی و سازمان بهزیستی استان خوزستان.

نتایج تحقیق حاکی از آن است که درصد بالای فراوانی مربوط به فقر فرهنگی – اجتماعی- اقتصادی و عدم آگاهی والدین نسبت به دوران بارداری و زمان تولد و ایام کودکی اینگونه کودکان می باشد. همچنین رواج ازدواجهای فامیلی مزید بر علت بوده است.

۲- در سال ۱۳۷۴ تحقیقی تحت عنوان بررسی تأثیر ازدواجهای فاصلی بر ایجاد عقب ماندگی ذهنی دانش آموزان دختر و پسر آموزش پذیر (۶ تا ۱۷) ساله مدارس استثنایی شهرستان تهران توسط آقای کریم سواری در دانشگاه روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تربیت معلم تهران صورت پذیرفته است.

تاریخچه کودکان استثنایی

علاقمندی به ارضای نیازهای کودکان استثنایی در اوایل سال ۱۸۰۰ آغاز شد. و هدف آن این بود تا کودکان «کودن» و «دیوانه» را مورد آموزش و حمایت قرار دهند. پزشکان اروپایی مانند : ایتارد – پینل و سگن مونتسوری کوششهایی منظم و سیستماتیک جهت معالجه و آموزش کودکان استثنایی به عمل آوردند. قسمت اعظم پیشرفت هایی که در تاریخ آموزش های ویژه به عمل آمده است و کوششهای مشترک متخصصان حرفه ای و والدین است.

مثلاً انجمن کودکان استثنایی (CEC) یکی از انجمن های موثری است که با شعباتی که دارد کارهای زیادی در این زمینه انجام داده است. از جمله این کارها می توان به این موارد اشاره کرد. مطالعه و تحقیق درباره ی معلولیت های ویژه، مطالعه ی درباره ی مدیریت، سرپرستی و اجرای برنامه های آموزش های ویژه، مسئولیت تربیت معلمان و گزینش دانش آموزان و غیره.

سازمان دیگری به نام سازمان شهروندان عقب مانده (ARC) وظیفه دارد که اطلاعات لازم را درباره ی معلولیت های مختلف برای والدین، اولیای مدارس و عموم مردم فراهم آورده و همچنین خدمات لازم را در اختیار کودکان قرار دهد.

تعریف کودکان استثنایی

کودکان استثنایی ، افرادی هستند که برای شکوفا ساختن استعدادهای بالقوه و انسانی شان به آموزش های ویژه و خدمات مربوط به آن دارند. منظور از آموزشهای ویژه یعنی طرح برنامه ای که بتواند نیازهای بی همتایی کودکان استثنایی را برآورده سازد. خدمات آموزشهای ویژه فراوان برای کودکانی که به نوعی با افراد عادی تفاوت دارند هم اکنون در اختیار است. (هالاهان و کافمن ۱۳۷۲)

دانش آموزی که از نظر جسمی یا خصوصیات رفتاری و ذهنی با اکثر دانش آموزان همکلاس خود تفاوت فاحش دارد و آموزش ویژه برای اوضا بستر از آموزش معمولی باشد. در اینجا منظور از مناسبتر بودن آموزش نسبت به آموزش عادی این است که از طریق آزمایش و بررسی مشخص شود که این آموزش از لحاظ تطبیق و سازش همه جانبه ی دانش آموز با محیط و همچنین پیشرفت تحصیلی او، برتر است. با توجه به تعریف دانش آموز فقط برای مدتی از دوران مدرسه که شرایط بالا را دارد استثنایی خوانده می شود. (عزت ا… نادری و سیف نراقی، ۱۳۸۰)

منابع

1. دکتر افروز ، غلام علی . (۱۳۷۱) . مقدمه‌ای بر روان شناسی و آموزش و پرورش کودکان عقب مانده ذهنی . انتشارات دانشگاه تهران .
2. دکتر افروز ، غلام علی ( ۱۳۷۵) . مقدمه‌ای بر آموزش و پرورش کودکان استثنائی . انتشارات دانشگاه تهران .
3. بحرینی ، حمید رضا .( ۱۳۷۸). پایان نامه . بررسی علل عقب ماندگی ذهنی دانش آموزان استثنائی استان یزد .
4. پوشنه ، کامبیز .( ۱۳۷۳) . پایان نامه .کارایی روش آموزش بالینی ( BEERY) به بهبود بخشی مشکلات ترسیمی کودکان عقب مانده ذهنی.
5. دکتر سیف نراقی ، مریم و نادری ، عزت ا… .( ۱۳۸۰)‌. روان شناسی کودکان استثنائی . انتشارات ارسباران.
6. رضائی ، صدیقه و دکتر فرامرزی ، سالار .( بهمن ۱۳۸۶) : نشریه تعلیم و تربیت . رفتارهای جنس در کودکان عقب مانده ذهنی.
7. رابینسون ، نانسی ام و رابینسون ،‌ هالبرت . بی .( ۱۳۷۴) . کودکان عقب مانده ذهنی . ترجمه فرهاد ماهر . انتشارات آستان قدس رضوی.
8. فراری ، آنااولیوریو.( ۱۳۷۱). نقاشی کودکان و مفاهیم آن . ترجمه پریرخ دادستان و محمود منصور . انتشارات تهران ژرف.
9. کاپلان ، ( ۱۳۷۹) . خلاصه‌ی روان پزشکی و علوم رفتاری روان پزشکی بالینی .ترجمه نصرت ا.. پورافکاری.