تعداد صفحات: ۶۷ | قابل ویرایش
فهرست
عنوان ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه
چکیده ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۱
فصل اول : طرح تحقیق
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۳
بیان مسأله……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۴
سئوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۴
اهمیت و ضرورت تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………..۵
اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۶
فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۶
تعاریف عملیاتی متغیرها …………………………………………………………………………………………………………………………………………۷
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق
مبانی نظری تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۰
نقش مربیان تربیتی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۰
تاریخچه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۱
آراء فلاسفه واندیشمندان……………………………………………………………………………………………………………………………………….۱۳
افلاطون………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۱۳
جان دیوی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۳
نظریه روژک ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۱۴
نظریه زایزمن……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۱۴
نظریه اریک فروم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………۱۵
تئوری انگیزه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۶
نظریات فلوئید هاوس……………………………………………………………………………………………………………………………………………۱۷
پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۱۹
پژوهش‌های انجام شده در داخل کشور………………………………………………………………………………………………………………….۱۹
فصل سوم : روش تحقیق
روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۲۴
جامعه و نمونه آماری………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۲۴
ابزار اندازه گیری تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………۲۴
تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………………………………………………………………………………………..۲۵
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
جدول ۱- اوقات فراغت دانش آموزان…………………………………………………………………………………………………………………….۲۷
نمودار ۱- اوقات فراغت دانش آموزان …………………………………………………………………………………………………………………..۲۷
جدول ۲- اولویت خود را در زمینه گذراندن اوقات فراغت………………………………………………………………………………………..۲۸
نمودار ۲- اولویت خود را در زمینه گذراندن اوقات فراغت…………………………………………………………………………………………۲۸
جدول ۳- اردوهای مدرسه در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان………………………………………………………………………………….۲۹
نمودار ۳- اردوهای مدرسه در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان………………………………………………………………………………….۲۹
جدول ۴- کتاب های غیردرسی بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان……………………………………………………………………………۳۰
نمودار ۴- کتاب های غیردرسی بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان ………………………………………………………………………….۳۰
جدول ۵- اوقات فراغت کم و مفید دانش آموزان این فرصت را میدهد تا با شوق بیشتری به مطالعه تحصیلی………………۳۱
نمودار ۵- اوقات فراغت کم و مفید دانش آموزان این فرصت را میدهد تا با شوق بیشتری به مطالعه تحصیلی………………۳۱
جدول ۶- بین میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان قبل و بعد از اوقات فراغت………………………………………………………..۳۲
نمودار ۶- بین میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان قبل و بعد از اوقات فراغت ………………………………………………………۳۲
جدول ۷- چگونگی صرف اوقات فراغت سبب می شود که دانش آموز در یادگیری دروس…………………………………………..۳۳
نمودار ۷- چگونگی صرف اوقات فراغت سبب می شود که دانش آموز در یادگیری دروس …………………………………………۳۳
جدول ۸- دانش آموز به اوقات فراغت به عنوان نوعی یادگیری………………………………………………………………………………..۳۴
نمودار ۸- دانش آموز به اوقات فراغت به عنوان نوعی یادگیری………………………………………………………………………………..۳۴
جدول ۹- به نظر می رسد بین خلاقیت در اوقات فراغت و پیشرفت تحصیلی…………………………………………………………….۳۵
نمودار ۹- به نظر می رسد بین خلاقیت در اوقات فراغت و پیشرفت تحصیلی…………………………………………………………….۳۵
جدول ۱۰- اوقات فراغت باید سرشار از خلاقیت و موثر در بالا بردن راندمان موفقیت تحصیلی…………………………………..۳۶
نمودار ۱۰- اوقات فراغت باید سرشار از خلاقیت و موثر در بالا بردن راندمان موفقیت تحصیلی ………………………………….۳۶
جدول ۱۱- والدین شرکت در کلاسهای تقویتی را به اولویت اصلی زمان اوقات فراغت دانش آموز……………………………….۳۷
نمودار ۱۱- والدین شرکت در کلاسهای تقویتی را به اولویت اصلی زمان اوقات فراغت دانش آموز……………………………….۳۷
جدول ۱۲- به چه میزان فعالیت های ورزشی در انگیزه و پیشرفت تحصیلی………………………………………………………………۳۸
نمودار ۱۲- به چه میزان فعالیت های ورزشی در انگیزه و پیشرفت تحصیلی……………………………………………………………..۳۸
جدول ۱۳- تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر موفقیت تحصیلی…………………………………………………………………………………۳۹
نمودار ۱۳- تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر موفقیت تحصیلی ……………………………………………………………………………….۳۹
جدول ۱۴- کتاب های علمی موجود در مدارس در پر کردن اوقات فراغت………………………………………………………………۴۰
نمودار ۱۴- کتاب های علمی موجود در مدارس در پر کردن اوقات فراغت………………………………………………………………۴۰
فصل پنجم : بررسی نتایج
نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۴۲
پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۴۶
محدودیت ها …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۴۷
منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۴۸
ضمائم
پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۵۱
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تأثیر اوقات فراغت بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان پارسیان است. بررسی اولویت های گذراندن اوقات فراغت وتاثیر انها بر پیشرف تحصیلی جامعه اماری این پژوهش را کلیه دانش اموزان دختر متوسطه شهرستان پارسیان درسال تحصیلی ۹۰-۹۱ را تشکیل میدهدکه از بین انها با استفاده از جدول مورگان یک نمونه ۷۰ نفری به صورت تصادفی انتخاب گردید.
ابزار گرداوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است که ضمن نظرخواهی ازاستادگرامی تدوین شد. دادهای تحقیق اطلاعات مفصلی رادرباره انواع واقسام فعالیت های که دانش اموزان وعوامل موثربرگذراندن اوقات فراغت رانشان می دهد.
کلمات کلیدی : اوقات فراغت ، وظایف اجتماعی ، موفقیت تحصیلی ، سرمایه اجتماعی ، دانش آموزان
مقدمه
یکی از عرصه‌هایی که زندگی روزمره را بازنمایی میکند و قدرت و مقاومت را در زندگی انسان‌ها به نمایش می‌گذارد عرصه‌ی فراغت است. فراغت عرصه‌ای است که اختیار و آزادی انسان‌ها در آن عرصه بیشتر قابل اعمال است. در نتیجه برخلاف کار که انضباط بیشتری را ایجاب میکند، فضای مناسبی برای مقاومت در برابر رویه‌های فرهنگی جا افتاده و برای پدید آوردن روال‌ها و کردارهای جدید است. از این روست که گفته‌اند فراغت می‌تواند فرهنگ ایجاد کند و هویت افراد را اشکار سازد.
برخی از پژوهشگران بر این باورند که پدیده فراغت در سرتاسر تاریخ زندگی بشر وجود داشته و خاص زمان مشخصی نیست . اما برخی دیگر فراغت را پدیده‌ای می‌دانند که با تمدن صنعتی پیود دارد و معتقدند که دارای دو ویژگی و شرایط خاص است که عبارتند از:
۱ـ تحت تأثیر مراسم اجباری و الزامات فرهنگی و اجتماعی نیست، بلکه با اراده و اختیار فرد سپری میشود. (براون ،۱۹۹۶ صفحه۹۲)
۲ـ از سایر فعالیت های ضروری زندگی روزمره نظیر خوردن متفاوت است. (دومازیه،۱۳۷۲،صفحه۵۶)
چنانچه این دو شرط ملاک باشد، اوقاعت فراغت در جواع بیش پیش صنعتی وجود نداشته زیرا افراد در گذراندن فراغت خود نظیر تفریحات و سرگرمی نوعی تابع الزامات فرهنگی اجتماعی بوده اند.(فکوهی، ناصر ۱۳۸۲). واقعیت آن است که امروزه وجود و اهمیت بخشی به آن هم نتیجه‌ی رشد صنعت و هم نتیجه‌ی جامعه‌ی مصرفی بوده است فعالیت های اوقات فراغت امروزه از چنان اهمیتی برخوردار است که حتی از آن به مثابه آینه فرهنگ جامعه یاد می‌کنند.
بیان مسأله
اوقات فراغت بخشی از ساعات زندگی روزمره ی انسانهاست که فارغ از کار و تعهدات شغلی به آن می پردازند. همچنین به زمانهایی اطلاق می شود که افراد کار ضروری برای انجام ندارند و معمولا در این مواقع جهت تفریح و سرگرمی و رفع خستگی تمایل به انجام فعالیت های فرحبخش و نشاط آور دارند.
در تحقیق حاضر اوقات فراغت در محدوده ی جوانان مطرح می شود. چرا که نزدیک به ۲ میلیون نفر از جوانان آینده ساز کشور را قشر دانش آموز تشکیل می دهند. و این دانش آموزان در فردایی نه چندان دور به عنوان مدیر، پزشک ، معلم و … به کار و فعالیت می پردازند.
پس طبیعیست که نحوه گذراندن اوقات فراغت این قشر نسبت به دیگر افراد جامعه حساسیت و اهمیتی مضاعف پیدا کند. به طور کلی می توان گفت که در عین حال که کار کرد اوقات فراغت در وجوه رفع خستگی و تفریح و سرگرمی اموری غیر قابل انکار هستند، عنایت به کارکرد دیگر آن که باعث پیشرفت تحصیلی نیز شود حائز اهمیت ویژه ای است. البته باید در نظر داشت که این کارکرد مورد انتظار اوقات فراغت است و چه بسا که گذران اوقات فراغت به گونه ای باشد که خلاف چنین انتظاری رخ نماید.
نقش مربیان تربیتی
بدون شکتوجه به به اوقات فراغت دانش اموزان وبرنامه ریزی برای انها یکی از دغدغه های مهم خانواده ها متولیان و دستاندر کاران اموزش پرورش است که البته اموزش وپرورش در این مربیان اولین متولی است ونقش اساسی را ایفا میکند ولی چند سالی است که کانون هایی مثل کانون فرهنگی_هنری، شهرداری،فرهنگسراها ویا سازمان ملی جوانان،وزرات فرهنگ وارشاد اسلامی وبایگاهای بسیج نیز نقش زیادی در برنامه ریزی اموزشی برای پر کردن اوقات فراغت دانش اموزان دارند.(رفیع پور،فرامرز۱۳۶۴)
سیدهشمت الله جاسمی به نقش محوری وموثرمربیان پرورشی در ایجاد انگیزه برای پیشرفت تحصیلی دانش اموزان وحضوردر کلاسهای تابستانی میپردازد ومیگوید:باید برای فراغت دانش اموزان به گونه ای برنامه ریزی کنیم که صرفا هدف بالا بردن امار وارقام حضور فیزیکی بچه ها در کلاسها که خالی تربیت است نباشد.هرچه کلاس های مفیدتری از نظر محتوا وبرنامه های اموزشی،ورزشی هنری واعتقادی داشته باشیم انگیزه وتمایل بیشتری برای حضور در کلاس ها ایجاد میشود.
نظریه زایزمن
زایزمن همانند ویلن گذشته گرا بود وبرعصر طلایی گذشته تاسف میخورد. ویلن فراغت را دررابطه باطبقات وکار تعریف کرده بود .وی کسی بود که روی کاهش ارزش کار تکیه میکرد این چیزی بود که بعد از او دنبال شد .زایزمن تصور میکرد که درتمدن فراغت تازه ، نظام طبقاتی از بین خواهد رفت چیزی بود که شلسکی، دومازبه دراروپاتعقیب کردند.
معهذا خودزایزمن چندسال بعددراین مورد تجدیدنظر کرد. وی درصنعتی از جامعه تباهی انسان رامیدیدوتنها ازاین منجلاب رافراغت میدانست اومسائل فراغت را برمبنای رابطه فرد واجتماع بررسی کرد .به نظر او فراغت در جامعه معاصرمصرفی درایجاد سلطه جامعه به فرد یعنی مفهوم دگرکه مشخصه زمان ماست نقش تعین کننده دارد.
منابع
- *اسدی،علی، فراغت دیدگاه ها ،سمینار ملی رفاه اجتماع کمیته گذراندن اوقات فراغت ،سازمان برنامه وبودجه ،اسفند۱۴۵۹
- *صافی قاسم ،تحقیقی درزمینه کاربرد زمان فراغت دانشجویان دانشکده تهران انتشارات دانشگاه تهران چاپ ۱۴۵۴
- *رفیع پور فرامرز .جامعه روستایی ونیازهای ان ، پاییز ۱۳۶۴ ،انتشارات تهران .
- *فرهنگ عمید .عمید ،حسن ،چاپخانه سپهر ،تهران ۱۳۷۶
- *دومازبه زوزف ،زمان فراغت ازدیدگاه تاریخی وجامعه شناسی ترجمه ادینه ، مجله فرهنگ زندگی شماره ۱۲_۱۳۵۲
- *رفیع پور فرامرز کندو کاوها وپنداشته ها ،شرکت سهامی ،چاپ پانزدهم ۱۳۶۴
- *سازمان ملی جوانان ۱۳۷۶ ،چگونگی گذراندن اوقات فراغت نشر سجاد ،تهران
- *مجله فرهنگ وزندگی شماره ۱۴،دبیرخانه شورای عالی فرهنگ وهنر سابق.
- *بهنام جمشید ۱۳۸۴،مقدمه ای برجامعه شناسی ایران ،انتشارات خوارزمی،تهران.
