تحقیق اشتغال زنان و مسائل مربوط به آن

تعداد صفحات: ۳۲ | قابل ویرایش

فهرست

عنوان                                                                                صفحه

• مقدمه………………………………..

فصل اول………………………………..

• اشتغال زنان…………………………..

فصل دوم………………………………..

• ساختار سنی زنان شاغل…………………..

فصل سوم………………………………..

-بیکاری زنان و عوامل مؤثر بر آن…………..

فصل چهارم………………………………

• خانواده و اشغال زنان : تصویر واقعیت در کشورهای صنعتی

فصل پنجم……………………………….

• اشتغال زنان . خانواده در ایران………….

مقدمه:

موضوع «اشتغال زنان» و مخالفت مردان با کار آنها یکی از مهمترین مسایلی است که علی‌رغم اهمیت فوق العاده آن تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است، بدین ترتیب گر چه حضور فعال زنان در امور روزمره زندگی بویژه در خانه داری و تربیت کودکان آشکار است، اما نقش حساس آنها در تولید وتوسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جامعه چندان که باید محسوس نبوده است. از سوی دیگر وجود این باور در میان برخی از مردان که «نیازی به کار زنان نیست» و «جای زن درخانه است» موجب شده که فرهنگ «نان آوری مرد» در کشورهای توسعه نیافته باقی بماند و فشار بیشتری را بر روی نان‌آور خانواده که همان مرد است، وارد کند.

به گزارش خبرنگار «زنان» خبرگزاری دانشجویان ایران مخالفت مردان با کار زنان علاوه بر ایجاد فشار روانی بر روی آنها، موجب می شود که نرخ فقر درجمعیت زنان که همواره بیش از مردان است، ثابت بماند. از سوی دیگر هزینه های ملی صرف شده بریا تحصیلات وارتقای اجتماعی دختران و زنان با خارج ماندن آنها از چرخه کار وتلاش، به رکود بنشیند واین رکودهای خانوادگی، کشور و در مرحله بعد کل منطقه را با آمار وارقام اشتغالا و کار زنان نیاز است.

جنگ جهانی اول را می توان نقطه آغازین توجه به زن و شایستگی او در به دست گرفتن مسئولیتها در تولید اقتصادی بویژه در عرصه کشاورزی دانست. درسال ۱۹۰۸ فدراسیون بین المللی ارتقاء اطلاعات خانه داری در سوئیس تشکیل شد و مؤسسات آن اعلان کردند که زنان حق دارند زندگی بهتر، آرامش وبرابری بیشتر داشته باشند واولویت را دراین زمینه به آموزش زنان روستائی دادند که بیشتر بیسواد و پر مشغله بودند.

روند وتحول وضعیت شغلی زنان

بررسیهای تبلیغی درمورد اشتغال زنان درکشورهای درحال توسعه، و کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که درهیچ یک از جوامع دنیا زنان به اندازه مردان در فعالیتهای اقتصادی مشارکت ندارند. البته میزان مشارکت از جامعه ای به جامعه دیگر واز زمانی به زمان دیگر متفاوت است و بستگر به تفاوت درسطح توسعه کشورها دارد. (۱)

این مسئله تا حدی مربوط به ایفای نقش مادری و قسمتی دیگر مربوط به آداب و سنن اجتماعی حاکم بر جوامع است. تحولات اقتصادی وسیاسی در کشور ها نیز تاثیر آنی بر میزان مشارکت زنان درفعالیتهای اقتصادی داشته است. «زنان قلب توسعه هستند آنها قسمت اعظم اقتصاد غیر پولی (کشاورزی معیشتی، زاییدن و پرورش بچه ها، نیروی کارخانگی) راکنترل می کنند و سهم عمده ای دراقتصاد پولی (تجارت، بخش غیر متشکل و اشتغال دستمزدی) دارند.

درهمه جای دنیا زنان دو شغل دارند- داخل خانه و خارج آن. بعضی از این کارها به رسمیت شناخته نشده است و آنهایی که آنرا انجام می دهند توقع حمایتی ندارند (با درخطر قرار گرفتن سلامتی خود یا بچه هایشان کارشان در معرض خطر و از دست رفتن قرار می گیرد).

آمارهای اشتغال زنان

براساس آمارهای سرشماری عمومی سال ۱۳۷۵، تعداد زنان شاغل دربازار کار با روند افزایشی روبه رو گردیده است وبا ثبت ۱، ۷۶۵،… زن شاغل ، سهم زنان دربازار کار ونرخ مشارکت آنان را حدود ۱پ۲ درصد نشان می دهد. با وجود این، نرخ مشارکت زنان درایران بسیار پایین تر از کشورهای پیشرفته صنعتی و کمتر از ۳/۱ نرخ متوسط جهانی مشارکت زنان می باشد.

علیرغم کاهش نرخ مشارکت زنان از ۹/۱۲ در صد ( سرشماری عمومی سال ۱۳۵۵) ب ۲/۸ درصد ۰سرشماری عمومی سال ۱۳۶۵ ) و افزایش مجدد آن به حدود ۱۲ درصد ۰سرشماری عمومی سال ۱۳۷۵) در آمارگیری نمونه مرکز آمار ایران درسال های ۸۱ و ۸۲ تصویر دیگری ارائه می شود.

دراین برآورد ( با روش نمونه گیری آماری) نرخ مشارکت زنان درسال ۱۳۸۱ به ۵/۱۱ درصد و درسال ۱۳۸۲ به ۵/۱۰ درصد کاهش یافته است. یعنی در مقایسه سال های ۸۱ و ۸۲ با کاهشی حدود یک درصد درنرخ مشارکت زنان طی یک سال روبه رو شده ایم.

این کاهش چشمگیری نشانه حضور کمتر زنان درعرصه فعالیت های اقتصادی نیست، زیرا همین منبع آماری به اعلام نرخ بیکاری زنان طی سال های ۸۱ و ۸۲ می پردازد. که نشانه ۱/۰ ۵ درصد رشد درنرخ بیکاری زنان می باشد. درعین حال باید به کم شماری آماری در اشتغال زنان روستایی وبخش کشاورزی به عنوان عامل اساسی در کاهش نرخ مشارکت زنان درآمارگیری نمونه را طی سال های ۸۲-۸۱ از نظر دور نداشت، زیرا بر اساس بررسی های انجام شده:

• زنان روستایی ۷۵% امور درصنایع دستی را عهده درا هستند.
• درقالیبافی ۸۰% و در برخی روستاها تا ۹۷% فعالیت به عهده زنان است.

زنان در کشاورزی ودامداری نقش بالایی دارند، که دربرخی ازنقاط کشور به مراتب بیش از مردان است.

نرخ مشارکت نیروی کار (زنان) و بیکاری ساختاری

نرخ مشارکت در واقع یک شاخص تجمعی است که در درون خود بسیاری از شاخص های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رابه همراه دارد لذا نوسانات این نرخ در کنار نوسانات نرخ بیکاری می تواند بیانگر تحولات طرف عرضه نیروی کار در تحلیل بیکاری ساختاری کشور باشد.

جدول (۶-۱) نشانگر آن است که تحولات جمعیتی و آموزشی کشور منجربه افزایش گروههای سنی آموزش پذیر شده است به نحوی که توسعه دوره ها و پوششهای تحصیلی و تا حدی هم کاهش نسبی سن بازنشستگی در این دوره باعث کاهش نرخ مشارکت مردان وزنان به ویژه درگروه سنی ۱۹-۱۰ سال شده است، به نحوی که نرخ مشارکت مردان درگروه سنی ۱۴-۱۰ از ۳۷ درصد درسال ۴۵ به ۳/۳ درصد درسال ۱۳۸۰ رسید و همچنین نرخ مشارکت زنان نیز درگروه سنی ۱۴-۱۰ از ۱۴ درصد به ۵/۲ درصد درسال ۱۳۸۰ کاهش یافت که این از یک سو بیانگر تحولی ساختاری وعمده در گسترش نظام آموزش عمومی کشور واز سوی دیگر تحول ساختاری در عرضه نیروی کار زیر پانزده سال در کشور است.

دو متغیر اساسی: سن زن و ازدواج

ویژگیهای اشتغال زن نه تنها از روزنه طبقات اجتماعی و بخشهای اقتصادی قابل سنجش است، بلکه هرم سنی اشتغال زن نیز از بسیاری جهان ویژگیهایی می‌یابد که آن را از اشتغال مردان متمایز می‌سازد.

به طور طبیعی در جوامع صنعتی، ورود انسان (چه مرد و چه زن) کمتر از ۱۵ سال به بازار کار معمول نیست. از این رو تقریباً به طور منظم این قشر سنی با خلاء خاصی مواجه می‌شود، لیک بعد از آن، ورود وسیع زن به بازار کار آغاز می‌گردد. چنانکه در قشر ۱۵ تا ۱۹ ساله، ۷/۳۵% از دختران را در ژاپن جذب می نماید و این میزان جذب در کشورهایی نظیر فرانسه، دانمارک و آمریکای شمالی به ترتیب به ۳/۱۳% و ۸/۴۷% و ۱/۲۹% می‌رسد. لیک، ورود عظیم زنان به بازار کار خصوصاً از سنین ۲۰ سالگی آغاز می‌گردد که مسلم تأخیری قابل توجیه با توجه به افزایش سنین تحصیل است.

ملاحظه می‌نماییم که در مقعط سنی بین ۲۰ تا ۲۴ سالگی ۹/۶۰% زنان در بلژیک به بازار کار روی می‌آورند که  این نسبت در فرانسه به ۳/۶۲%، در دانمارک به ۵/۶۷%، در ژاپن به ۸/۷۰% و در آلمان غربی به ۶/۷۴% بالغ می‌شود. در بسیاری از کشورهای صنعتی،‌ این مقطع سنی بالاترین قدرت جذب زن در بازار کار را از خود نشان می‌دهد.