تحقیق اعتیاد جرم یا بیماری

تعداد صفحات: ۶۲ | قابل ویرایش

بیان مسأله

اعتیاد و به تبع آن معتادان به یکی از معضلات جامعه بدل شده اند. معضلی که به عقیدۀ بعضی از صاحب نظران ریشه کنی آن شبیه آرمان و هدفی دوردست است تا هدفی که بتوان در کوتاه مدت به آن جامۀ واقعیت پوشاند. یکی از وجوه مهم پدیدۀ اعتیاد ، مصرف کنندگان مواد یا معتادان اند.

اولین موضوعی که دربارۀ معتادان باید مشخص شود، نحوۀ برخورد با آنهاست. آیا باید معتاد را مجرم دانست یا بنا را بر بیمار بودن او گذاشت. ما حق داریم این سؤال را حتی اگر هزاران بار مطرح و هر بار نیز پاسخ صریحی بدان داده شده باشد ، به قصد بررسی با نگاهی نو، بار دیگر مطرح کنیم تا شاید پاسخ مناسب تری بیابیم.

در بسیاری از کشورهای جهان معتاد بیمار تلقی می شود و نمی توان وی را مجرم دانست و حتی به مجازات توقف اجباری در محل ویژه ای دور از جامعه و خانواده محکوم کرد. در کشور ما، ایران، معتاد بار اول باید به مراکز بازپروری اعزام شود و معمولاً دو ماه در محیط محدود و دور از خانواده و جامعه برای ترک اعتیاد به سر برد.

اگر معتادی که در مراکز بازپروری ترک اعتیاد کرده، دوباره معتاد شود، مظابق قوانین به زندان اعزام می‏شود و هر چه تعداد ترک وعود بیشتر شود، مجازات توقف اجباری در زندان یا اردوگاهها طولانی تر خواهد شد.

عوارض جسمی اعتیاد

معتاد دائمی به عوارض جسمی چون ناراحتی های عصبی، اضطراب و بی قراری، عطسه، ریزش مکرر آب از بینی و چشم ها، استفراغ مکرر، سوء هاضمه، سوء تغذیه، اختلالات گوارشی، اختلالات قلبی و عروقی، اختلالات مغزی، تنفسی و ریوی، عفونت های خطرناک، تأثیر بر غدد جنسی و ضعف آنها، تأثیر بر هورمون‏ها و تغییر آنها، خارش بدن، تیره شدن رنگ چهره و لب ها و… دچار می‏شود.

آسیب های جسمی ناشی از مصرف مواد مخدر و سیگار در صورت استعمال در خانه، می‏تواند به اطرافیان(زن و فرزندان) نیز منتقل شود و آنها را جزو قربانیان پنهان این ماجرا کند، که معتادان دست دوم خوانده می‏شوند.

اختلالات رفتاری اعتیاد

فرد معتاد، دچار دگرگونی های خلقی و شخصیتی به صورت بروز رفتارهایی نظیر دروغگویی، پرخاشگری، شب نشینی های مکرر، حرکات مشکوک، پنهان کاری در منزل و محل کار، گوشه گیری و انزوا، خروج از منزل مخصوصاً بعد از ظهرها، دوستی با افراد مشکوک، سرقت، عدم تمایل به مسافرتهای دور، قرض گرفتن پول و… می‏گردد. افراد معتاد غالباً دچار کمبود اعتماد به نفس، افسردگی، اضطراب، بی خوابی، پرخاشگری هستند.

آنها به دلیل ناتوانی در برقراری پیوند عاطفی، قادر به برقراری مناسبات سالم اجتماعی نیستند و احساس بی کفایتی می‏کنند و در مواجهه با مشکلات روزمره زندگی ناتوانند؛ استعمال مواد مخدر، فرد را از جامعه و انسانیت بیزار و دور می‏کند و سعادت و سلامت فردی آنان را به خطر می اندازد و مصرف مواد موجب عزلت و فرار آنان از اجتماع و پیدایش حاشیه نشینی اجتماعی می‏شود که خود از عوامل رفتارهای ضد اجتماعی است.

نابسامانی و فروپاشی خانواده

«شواهد آماری حاکی از آن است که ٣۴ درصد از طلاقهای کشور ناشی از اعتیاد و مسائل وابسته به مواد مخدر است و ۶٠ درصد علل درخواست طلاق از سوی زنان، اعتیاد همسر و عدم دریافت نفقه است، در حالی که در ٢۵ سال گذشته فقط ٢ درصد علل درخواست طلاق اعتیاد بوده است.»؛ بنابر این تعداد بسیاری از خانواده ها تحت تأثیر عوارض شوم اعتیادند.

طلاق یکی از پیامدهای عمدۀ اعتیاد است که به نوبۀ خود می‏تواند دلیلی نیز بر شیوع و گسترش اعتیاد باشد. زنان در خانواده هایی با همسر معتاد، به فرض مقاومت، باید بیشترین فشارها را از هر سو تحمل کنند و بتنهایی مسؤولیت خانوادۀ نابسامان را بدوش بکشند؛ آنها هم با سرپرستی فرد معتاد و هم با خطر ابتلای خود و فرزندان به اعتیاد مواجهند.

کاهش امنیت اخلاقی و اجتماعی

استعمال مواد مخدر را باید تشویقی قوی برای ارتکاب رفتارهای ضد اجتماعی دانست . هم‏چنین میان استعمال مواد و ارتکاب بزه بویژه بزه های خشونت بار وابستگی مستقیم وجوددارد. مصرف مواد میزان مقاومت فرد را  در برابر انواع رفتارهای نسنجیده و پرخاشگرانه کاهش می دهد و از این طریق منجر به افزایش رفتارهای ضد اجتماعی می شود.

استعمال مواد مخدر ، به سبب هزینه‏بری و کجروانه بودن جایگاه اجتماعی آن ، عامل شتاب دهنده یا تقویت کنندۀ کجروی بویژه در بزه‏های علیه اموال است. «برحسب آخرین آمار در سال ٨٠ به  طور متوسط در هر روز، ۶٧۵ نفر و به عبارتی در هر٢ دقیقه ، ١ نفر به جرم مواد مخدر روانۀ زندانهای کشور شده است . البته خرده فروش‏ها بیشترین جمعیت کیفری زندانها را تشکیل می دهند و ۶١ درصد نیز فاقد سابقۀ کیفری بوده‏اند.

نتایج تحقیقات نشان می دهد  که ۶٨ درصد مبتلایان به ایدز ، ١٠ درصد مجرمین جرایم مالی، ٣٠ درصد جرایم منکراتی،٢۵ درصد قتل‏ها، ٢٧ درصد قاچاق کالا‏ها و هم چنین شمار نسبتاً زیادی از سرقت ها ، فراریان از منزل، اقدام کنندگان  به خودکشی، روسپی ها و… به شکل مستقیم یا غیر مستقیم به مسألۀ مواد مخدر خصوصاً اعتیاد مردان برمی گردد».

فهرست منابع

الف- فهرست کتب

١- آقا بخشی( حبیب) ، اعتیاد و آسیب شناسی خانواده، انتشارات دانش آفرین، تهران، ١٣٧٩

٢-اسعدی( سید حسن) ، پیشگیری از اعتیاد، انتشارات سازمان انجمن اولیاء و مربیان، تهران، ١٣٨١.

٣-امامی(حسن) ، حقوق مدنی، انتشارات کتابفروشی اسلامیه، جلد ۵، تهران، ١٣٧۶.

۴-پورکاظمی(لطفعلی) ، ترک اعتیاد، انتشارات بچه ها سلام، تهران، ١٣٧۵.

۵- تشویقی (فروهر)، تولد دوباره، انتشارات کتاب رشد، تهران، ١٣٨١

۶-صفایی( سید حسن) ، قاسم زاده( سید مرتضی) ، حقوق مدنی اشخاص و محجورین، انتشارات سمت، تهران، ١٣٨١

٧-کاتوزیان(ناصر)، قواعد عمومی قراردادها، انتشارات شرکت سهامی انتشار، جلد ٢، تهران، ١٣٧٩.

٨- گلدوزیان( ایرج)، بایسته های حقوق جزای عمومی، نشر میزان، تهران، ١٣٨٢.

٩-منصور( جهانگیر) ،قانون مدنی ، نشر دیدار، تهران، ١٣٨٢.

١٠- منصور( جهانگیر) ، قانون مجازات اسلامی، نشر دیدار، تهران، ١٣٨٢.

ب- فهرست مقالات

١- جوانفر( عباس)،جرم انگاری اعتیاد و تأثیر آن بر پیشگیری و درمان معتادان، نشریۀ اصلاح و تربیت، سال دوم، شمارۀ ١۵، خرداد ١٣٨٢.

٢-دانا( فریبرز)، اولین همایش آسیب‏های اجتماعی در ایران، روزنامۀ همشهری، ١٢/٣/٨١.

٣- دیبانی( امیر) ،اعتیاد از دیدگاه پزشکی قانونی، نشریۀ پزشکی درد، سال سوم، شمارۀ ٢٨، تیر ١٣٨٢.

۴- رضایی( فریبا)،علل و عوامل بوجود آورندۀ اعتیاد، روزنامۀ اطلاعات، ۶/۶/٨۴.

۵-صالح پور( شهاب)، مبارزه با اعتیاد ، نشریۀ پزشکی درد، سال سوم، شماره های ٢١-٢٢، آذر و دی١٣٨١.