تعداد صفحات: ۵۹ | قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول:
چکیده تحقیق…………………….. ۲
مقدمه………………………….. ۳
بیان مسئله……………………… ۴
ضرورت تحقیق…………………….. ۵
اهداف تحقیق…………………….. ۵
تعاریف و اصطلاحات………………… ۶
فرضیه………………………….. ۶
فصل دوم:
تحقیقات خارجی و چارچوب نظری………. ۸
روانشتاین………………………. ۸
سامرمیچر……………………….. ۸
تودارو…………………………. ۹
آنتونی گیدنز……………………. ۱۰
دیوید کاراکیس: مهاجران و مهاجرت…… ۱۱
فیجی: مهاجرت به شهر……………… ۱۲
فرآیند پول درآوردن در شهر و خرج کردن در روستا ۱۳
دلایل و پیامدهای مفروض مهاجرت روستایی از نظر پیتیه ۱۵
بریتون…………………………. ۱۵
علت‌های حقیقی برون کوچی از نظر پیتیه.. ۱۶
جاذبه شهری……………………… ۱۶
بی‌ثباتی و قلت درآمد روستایی………. ۱۷
مهاجرت و کیفیت زندگی زنان………… ۱۷
اصالت جهان سوم …………………. ۱۸
انگیزه‌ی عمده‌ی مهاجرت در ایران از نظر دکتر جهانفر ۱۹
اختلاف شدید مهاجرتی استانهای کشور….. ۲۰
نسبت جنسی………………………. ۲۱
انگیزه‌ی مهاجرت و تحولات شهری از نظر دکتر جهانفر ۲۱
مهاجرت از دیدگاه دکتر زنجانی……… ۲۳
مهاجرت و حاشیه‌نشینی……………… ۲۶
علل عمده‌ی مهاجرت از دیدگاه دکتر زنجانی ۲۶
فصل سوم:
روش و فرآیند اجرا……………….. ۲۸
جامعه آماری…………………….. ۲۸
نمونه و شیوه‌ی نمونه‌گیری………….. ۲۸
ابزارها………………………… ۲۸
سؤالات تحقیق…………………….. ۲۹
فصل چهارم:
تجزیه و تحلیل و نتیجه‌گیری………… ۳۱
نتیجه‌گیری پایانی و پیشنهادات……… ۳۱
منابع…………………………. ۳۳
چکیده تحقیق
تحقیق حاضر در پی این است تا علل رشد مهاجرت و شهرنشینی را در کشورهای جهان سوم مورد بررسی قرار دهد به همین منظور ابتدا با مطالعه چندین کتاب و بررسی نظریات صاحب‌نظرانی که در این زمینه تحقیقاتی انجام داده‌اند پرداخته و نتایجی از آن حاصل گردید که به شرح ذیل می‌باشد:
- علل عمده مهاجرت و شهرنشینی اختلاف بین سطح زندگی در روستا و شهر است و همچنین چگونگی گذران اوقات فراغت و تأمین بهداشت و شغل از موارد دیگر مهاجرت می‌باشد.
- صاحب نظران در اکثر موارد نقش تکنولوژی و انگیزه‌های اقتصادی را در گسترش مهاجرت و شهرنشینی با اهمیت دانسته‌اند.
- ویژگیهــای شخــصی مــهاجــران از جمـله سن، جنس، سطح سواد و حدود و شناســایی و همبستگی قومی و نژادی از عــوامــل مؤثر بر مهاجرت به شمار می‌آید.
- در کشورهای جهان سوم عمده‌ترین علل مهاجرت میل به شکستن زنجیرهای جوامعروستایی عنوان میشود مثلاً در هند می‌توان با پناه بردن به زندگی گمنام در شهر از تولد در یک کاست (طبقه) پست‌تر نجات یافت.
مقدمه
در نواحی مختلف کره زمین مهاجرت و شهرنشینی یک عامل مهم در مسائل جمعیتی به شمار می‌آید. اخیراً بر تعداد افرادی که به دلیل اوضاع نامساعد محیط زیست خود، به سبب فروپاشی و زوال محیط ، مجبور به ترک محل زندگی خویش می‌شوند افزوده میشود. این افراد در جستجوی زندگی بهتر، رو به مکان‌های دیگری می‌آورند.
بیشتر این مهاجرت‌ها از محیط‌های مصیبت‌بار روستایی به سمت شهرهاست مانند «ساحل» که در طی خشکسالی اخیر بیشتر از ۲۵۰۰۰۰ نفر در موریتانی و تقریباً یک میلیون نفر در بورکینوفاسو « یعنی در حدود یک پنجم جمعیت کشور» به شهرها مهاجرت کرده‌اند.
مهاجرت از کشورهای فقیر به کشورهای غنی خطر متفاوتی پدید می‌آورد به طوری که مهاجرین شیوه‌ی زندگی مردم را در کشور مورد اقامت خود در پیش می‌گیرند و شروع به مصرف هر چه بیشتر منابع می‌کنند و سبب آسیب‌های بسیار بر محیط می‌شوند. مهاجرت خالص به کشورهای غنی تقریباً معادل افزایش جمعیت طبیعی (تولد بیش از مرگ) در این کشورهاست.
بیان مسئله
درصد شهرنشینی در کشورهای پیشرفته و در راه پیشرفت در دهه‌های کنونی دگرگونی چشمگیری یافته است این میزان در کل جمعیت جهان در ۱۹۲۰ حدود ۱۹% و در ۱۹۹۴ به ۴۳% رسید. شهرنشینی در کشورهای پیشرفته در ۱۹۲۰ که ۳۹% بود در ۱۹۹۴ به ۷۴% رسید و میزان شهرنشینی که در جهان سوم در ۱۹۲۰، ۸% بود در سال ۱۹۹۴ روند شهرنشینی هم در جامعه‌های صنعتی و هم در کشورهای جهان سوم رو به افزایش بوده است.
افزایش جمعیت و کاهش سرچشمه‌های زیست محیطی موجب افزایش کوچندگی از روستا به شهر و در نتیجه رشد شتابان شهری است برآورد میشود که در پایان سده‌ی بیستم نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی خواهند کرد و در نتیجه از این راه، فشار بیشتری بر خدمات زیربنایی و سرچشمه‌های کمیاب وارد میشود و در سده بیست و یکم جهان سوم به جهان شهرنشین تبدیل خواهد شد. بدون این که خدمات و امکانات مورد نیاز برای همه‌ی شهرنشینان فراهم آید.
در کشورهای جهان سوم مناطق شهری با میزان ۶/۳% یعنی ۵/۴ برابر سریع‌تر از کشورهای صنعتی رشد خواهند کرد.
در تحلیل مسئله باید گفت که افزایش شهرها و سرزمین‌های کرانه‌ای آنها و نیز افزایش شمار شهرهای کشورهای جهان سوم دوری‌ناپذیر خواهد بود و بنابراین در چنین آهنگ افزایش درخواست برای آموزش و مسکن و انرژی . خوراک و . . . افزایش پیدا می‌کند. و با عث جمعی آبادها ، زاغه‌نشینها و آلونک ها خواهد شد.
تحقیقات خارجی و چارچوب نظری
روانشتاین: در سال ۱۸۸۵ قاعده‌ای شش بخشی را مطرح کرد و به بحثهای فاصله بین مبدأ و مقصد، مرحله بودن مهاجرت‌ها ، جریان و ضدجریان مهاجرتی، تفاوت شهر و روستا در تحریک و تشدید مهاجرت، نقش تکنولوژی و ارتباطات بر مهاجرت و سرانجام سلطه انگیزه‌های اقتصادی در مهاجرت پرداخت.
زیپیف: در سال ۱۹۴۶ بر اساس اصل «کمترین تلاش» مهاجرت‌ها را تبیین کرد و به این نتیجه رسید که هر چه مسافت بین دو محل زیادتر و هزینه حمل و نقل و ارتباطات بالاتر باشد مهاجرت کمتری بین آن دو نقطه صورت می‌گیرد.
کولدروف: بر استفاده از معادلات نمایی به جای معادلات خطی در مورد فاصله مبدأ و مقصد تأکید کرد.
ایزارد: سازنده‌های جامعه‌شناختی از جمله چگونگی انتقال اطلاعات بین دو نقطه فاصله تکنولوژیکی ، تفاوت‌های فرهنگی و مذهبی ساکنان آن نقاط را با اهمیت شمرد.
فهرست منابع
- ارلیش، پل، آن/ انفجار جمعیت / ترجمه: ورزین پور، نادر و روحانی، سیما/ انتشارات مهدی تهران/ ۱۳۷۳
- گیدنز، آنتونی/ جامعه‌شناسی/ ترجمه: صبوری، منوچهر/ انتشارات نشر نی تهران/ ۱۳۷۳
- دیوید کاراکیس، اسمیت/ مجموعه مقالات معماری و شهرسازی شهر جهان سومی/ ترجمه: جمالی، فیروز/ انتشارات نشر توسعه تهران/ چاپ اول/ ۱۳۷۷
- پیتیه، ژان/ مهاجرت روستائیان / ترجمه: دکتر مؤمنی کاشی، محمد/ انتشارات: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، شرکت سهامی تهران/ چاپ اول/ ۱۳۶۹
- زنجانی، حبیب‌الله/ مجموعه مباحث جمعیتی/ تهران/ چاپ اول/ ۱۳۷۱
- جهانفر، محمد/ جمعیت‌شناسی ایران / انتشارات پیام‌نور/ تهران/ چاپ اول/ شهریور ۷۴.
