تعداد صفحات: ۵۵ | قابل ویرایش
چکیده پژوهش
در این پژوهش به منظور بررسی عوامل خانوادگی مؤثر بر تکرار پایه دانش آموزان دختر پایه سوم راهنمایی آموزش و پرورش منطقه ۱۸ تهران از یک پرسشنامه محقق ساخته که دارای ۲۱ سئوال است استفاده شد. بعد از اعتباریابی این پرسشنامه بر روی یک گروه نمونه این مقیاس برروی دو گروه نمونه دانش آموزان مردود و قبول که هر گروه شامل ۴۰ نفر بودند اجرا شد. با استفاده از آزمون خی دو (K) داده های پژوهش مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج آماری به دست آمده از این بررسی نشان داد که میزان روابط صمیمی والدین با دانش آموزان مردود و کمتر از روابط صمیمی والدین دانش آموزان قبول است. علاقه و انتظار به تحصیل والدین دانش آموزان مردود کمتر از والدین دانش آموزان قبول است. وجود منابع خواندنی موجود در خانه (روزنامه، مجله، کتاب) دانش آموزان مردود کمتر از دانش آموزان قبول است.
مقدمه
انسان در درون خانواده متولد می شود، رشد می یابد و بسیاری از امور و مفاهیم را از خانواده می گیرد و همواره با آن سر و کار دارد، بنابراین مهمترین تجربیات انسانی که اساسی ترین عوامل شکل دهنده شخصیت محسوب می شود در درون خانواده شکل می گیرد.
خانواده نخستین مدرسه و مهد اصلی تربیت است، کارگاه اصلی الگوسازی است، زمینه ساز تحول و تکامل است. ما هیچ بنیادی را نمی شناسیم که جنبه سرنوشت سازی و تربیت از خانواده مؤثرتر باشد. کودک درسهای اصلی و اساسی خود را از خانواده می گیرد هر سازندگی یا اشتباهی که در آن واقع گردد مستقیماً در کودک اثر می گذارد.
خانواده عامل انتقال فرهنگ، تمدن، ادب و سنن است و اهمیت آن همیشگی است و برای دوام و بقای جامعه و تمدن و فرهنگ راهی جز آن وجود ندارد. از لحاظ واحد می یابیم که خانواده کوچک است ولی از لحاظ اهمیت بسیار مهم و بزرگ است. زیرا هسته اصلی و زیرساز جامعه های بشری است.
بیان مسئله
افت تحصیلی را به دو صورت کمی و کیفی طبقه بندی می کنند. افت کمی به صورت نسبت دانش آموزانی که نمی توانند یک دوره آموزشی را بر اساس هدفهای آموزشی آن دوره بگذرانند به کل دانش آموزانی که وارد دوره آموزشی مذکور می شوند تعریف می شود.
و افت کیفی منظور درصد معینی از دانش آموزان هستند که از عهده گذراندن امتحانهای رسمی برمی آیند اما مهارتها و توانائیهای لازم را آنچنان که در هدفهای آموزشی و پرورشی پیش بینی شده است، به دست نمی آورند. (شریفی، ۱۳۶۹)
در این تحقیق نیز به مسئله تکرار پایه تحصیلی یا مردودی که فقط جنبه کمی بازدهی نظام آموزش و پرورش که در چارچوب نمرات درس دانش آموزان است می پردازیم تا با بررسی آماری درصد دانش آموزان مردود به نتایجی مثمر ثمر رسیده و آن را مورد استفاده قرار دهیم.
در تعریف مردودی یا تکرار پایه تحصیلی می توان گفت که «تکرار یک کلاس برای دانش آموزی که در خلال یک سال تحصیلی در همان کلاس و پایه که در سال قبل به سر می برده به تحصیل ادامه می دهد و همان کاری را انجام می دهد که در سال گذشته نیز انجام داده است» (امین فر، ۱۳۶۵)
تحقیقات جهانی انجام شده در این زمینه
در گزارشی که توسط یونسکو منتشر شده است، تکرار پایه در همه سطح های آموزشی رخ می دهد. بیشترین بررسی ها به سطح ابتدایی پرداخته اند، زیرا نسبت تکرارکنندگان در آفریقا، آمریکای لاتین و آسیا بیش از یک پنجم جمعیت دانش آموزی است.
میزان تکرار پایه گزارش شده در آسیا و امریکای لاتین کمتر است. در آمریکای مرکزی و آسیای جنوبی، همانند کشورهای آفریقایی، جنسیت رابطه یکدستی با تکرار پایه ندارد. هرچند که احتمال ترک تحصیل دختران به طور معمول و به ویژه در پایه های نخستین بیشتر است. (همان مجله)
در گزارشی که یونسکو (۱۹۹۱) اعلام کرده در میان منطقه های گوناگون، کشورهای آفریقایی بیشترین میزان تکرار پایه گزارش شده در دو سطح دبستانی و دبیرستانی را دارند. میزان گزارش شده برای کشورهای آفریقایی بیشترین میزان تکرار پایه گزارش شده در دو سطح دبستانی و دبیرستانی را دارند. میزان گزارش شده برای کشورهای آفریقایی در سطح دبستانی بیش از کشورهای شرق آسیا و خاورمیانه و نزدیک به میزان برآورد شده برای فقیرترین کشورهای آمریکای لاتین است.
منابع
- امین فر، مرتضی. (۱۳۶۵). علل و عوامل افت تحصیلی و چگونگی آن. فصلنامه تعلیم و تربیت. شماره ۷ و ۸
- آیزمن، تاماس اون یونسکو (۱۹۹۷). راهبردهایی برای کاهش تکرار پایه، ترجمه محمدی، منصورعلی، پژوهشگر تعلیم و تربیت
- ثنایی، باقر. (۱۳۷۵). ازدواج و پرتگاههای آن. مجله پژوهشهای تربیتی. شماره ۴
- دانش پژوه، زهرا. (۱۳۷۳). ویژگی دانش آموزان ممتاز و عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی آنان در مناطق نوزده گانه تهران، پژوهشنامه آموزشی شماره ۱۸. فصلنامه خبری آموزش و پرورش
- دلاور، علی. (۱۳۷۸). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. (چاپ سوم). تهران: انتشارات رشد
- سلیمانیان، محمد. (۱۳۷۵). رابطه پیشرفت تحصیلی نوجوانان پسر دبیرستانی و ویژگیهای خانوادگی آنان در شهرستان نهاوند. کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
- سمواتیان، مریم (۱۳۷۳). بررسی رابطه بین فشارهای روانی حاصل از وضعیت خانواده و افت تحصیلی دانش آموزان سال اول دبیرستان در شهر همدان. کارشناسی ارشد مشاوره، تهران: انتشارات تربیت معلم.
- شریفی، حسن پاشا. (۱۳۶۹). افت تحصیلی و عوامل مؤثر در آن. مجله رشد معلم. سال نهم شماره ۱ الی ۶، دفتر انتشارات کمک آموزشی وزارت آموزش و پرورش
- عیاری، رحیم. (۱۳۷۵). بررسی علل زیست شناختی و خانوادگی پدیده مردودی در دوره راهنمایی. کارشناسی ارشد. تهران دانشگاه آزاد اسلامی
- قائمی، علی. (۱۳۷۴). نقش پدر در تربیت. تهران. انتشارات تربیت معلم.
