پایان نامه بررسی و نقش جایگاه مردان در تنظیم خانواده و کاهش فرزندان

تعداد صفحات: ۹۴ | قابل ویرایش

فهرست

عنوان ……………………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه

چکیده …………………………………………………………………………………………………………………………………………………۱

فصل اول : طرح تحقیق

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۳

بیان مساله ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۵

اهمیت موضوع…………… …………………………………………………………………………………………………………………………۸

اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………..۹

فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………۹

تعاریف اصطلاعات و تعریف عملیاتی ……………………………………………………………………………………………………..۱۰

فصل دوم: پیشینه تحقیق

چارچوب نظری …………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۲

تعریف خانواده …………………………………………………………………………………………………………………………………….۱۲

نگرش اسلام به خانواده ……………………………………………………………………………………………………………………….۱۲

فواید تشکیل خانواده ………………………………………………………………………………………………………………………….۱۶

ارکان اولیه خانواده ……………………………………………………………………………………………………………………………۱۸

سلسله مراتب در خانواده ……………………………………………………………………………………………………………………..۱۹

مشترکات و تفاوتهای زن و مرد …………………………………………………………………………………………………………….۲۲

اشتراکات زن و مرد ……………………………………………………………………………………………………………………………۲۳

تفاوت های زن و مرد …………………………………………………………………………………………………………………………۲۸

حکمت تفاوت های زن و مرد ………………………………………………………………………………………………………………۴۱

مشارکت مردان در تنظیم خانواده ………………………………………………………………………………………………………….۴۵

نظریه حد مطلوب جمعیت …………………………………………………………………………………………………………………..۴۶

پیشینه تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………….۵۰

مدل تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………۵۲

فصل سوم: روش تحقیق

روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………..۵۴

جمعیت  آماری ……………………………………………………………………………………………………………………………………۵۴

حجم نمونه و شیوه نمونه گیری ………………………………………………………………………………………………………………۵۴

ابزار گرداوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………………………………………..۵۶

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

فصل پنجم : بررسی نتایج

نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………………..۷۴

پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………………………………………..۷۵

منابع و ماخذ ………………………………………………………………………………………………………………………………………..۷۵

ضمائم

پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………۸۱

چکیده

هدف از پژوهش بررسی و نقش جایگاه مردان در تنظیم خانواده و کاهش فرزندان می باشد. مسأله افزایش بی رویه جمعیت یکی از مسایل مهمی است که تمام ابعاد زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده است. با توجه به برآورد سازمان ملل، ایران در حال حاضر هجدهمین کشور پر جمعیت جهان است.توجه به دخیل کردن مردان در تنظیم خانواده به منظور کنترل جمعیت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. درپژوهش حاضر میزان مشارکت مردان در برنامه های تنظیم خانواده پس از آموزش گروهی همسرانشان مورد ارزیابی قرار گرفت.

این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی است که درآن پژوهشگر متغیر مستقل آموزش گروهی روشهای پیشگیری از بارداری را بر۱۰۰ نمونه پژوهش اعمال داشته و اثرآن را روی متغیر وابسته مشارکت مردان در تنظیم خانواده،موردسنجش قرارداده است.جامعه پژوهش شامل کلیه زنان تحت پوشش روشهای طبیعی تنظیم خانواده خانه های بهداشت بود. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه و چک لیست مشاهده ای خود ساخته بود که روایی و پایایی آن با استفاده از نظرات صاحب نظران  وروش باز آزمایی مورد تأیید قرار گرفت. به منظوردستیابی به نتایج از نرم افزار SPSS و آزمونهای آماری توصیفی واستنباطی استفاده گردید.

یافته های این پ‍ژوهش میانگین نمره میزان آگاهی در گروه مداخله و همسرانشان قبل و بعد از آموزش گروهی، تفاوت معنی دارآماری داشت P<0/001)).51% از واحدهای پژوهش و همسرانشان، پس ازآموزش گروهی،تحت پوشش روشهای مؤثر تنظیم خانواده قرارگرفتند.

با توجه به نتایج بدست آمده، آموزش گروهی برای همسران، به منظور افزایش مشارکت مردان در برنامه های تنظیم خانواده توصیه می شود.

مقدمه

درکنار پرداختن به برنامه های توسعه مانند سواد آموزی ، اشتغال ، تامین مسکن ، حفظ محیط زیست ، بهداشت و درمان بهبود موقعیت اجتماعی زنان و غیره راهی مهمتر و موثر تر برای بشر امروز با افزایش مهار نشده جمعیت شناخته شده است.

بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی تنظیم خانواده شامل اقداماتی است که افراد و زوجهارا یاری می دهد تا از داشتن فرزند نا خواسته جلوگیری کنند که باعث می شود تعداد فرزندان کاهش یابد. شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۱ میلادی با انتخاب نام کنفرانس International conterenceon population development( Icpd) به وضوح جمعیت را به توسعه مربوط دانست و در اولین کمیته آْمادگی برای کنفرانس جمعیت و توسعه به این نتیجه رسد که جمعیت رشد اقتصادی پایدار و توسعه پابر جا باید موضوع اصلی کنفرانس قاهره باشد.

مسأله افزایش بی رویه جمعیت یکی از مسایل مهمی است که تمام ابعاد زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده است.با توجه به برآورد سازمان ملل، ایران در حال حاضر هجدهمین کشور پر جمعیت جهان است.توجه به دخیل کردن مردان در تنظیم خانواده به منظور کنترل جمعیت از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

مردان می توانند از طریق ایجاد محدودیت و فاصله گذاری بین فرزندان، کمک درمصرف کنتراسپتیوها و کمک در سلامت مادران باردار درحفظ سلامت زنان نقش موثری داشته باشند .درحال حاضر طرحهای تنظیم خانواده دراین جهت است که مردان را برای مشارکت بیشتر دراین زمینه،ترغیب و به آنان تفهیم کنند که ۵۰ درصد مسئولیت دراین برنامه ها را مردان بعهده دارند. در رابطه با نقش مردان در اجرای برنامه های تنظیم خانواده دکتر پرامیلااظهار می کند که:احساس درونی من این است که اکنون پای مردان بیشتر به برنامه های تنظیم خانواده کشیده شده است.

بیان مسئله

این پژوهش با هدف تبیین جایگاه خانواده در آموزه‏های دینی و روان‏شناختی و بررسی تفاوت‏های زن و مرد تدوین یافته است. از این رو، تاکنون در رابطه با جایگاه خانواده از دو منظر مزبور و همچنین تفاوت‏های زن و مرد و اشتراکات آنان، تحقیق و پژوهش جدی صورت نگرفته است.

در این مثال، سعی شده این مسئله در منابع دینی و روان‏شناختی به صورت جدی و با روش تحلیلی و توصیفی مورد بررسی قرار گیرد. یافته‏های این پژوهش بسیار ارزشمند و قابل استفاده برای خانواده‏ها، مربیان و برنامه‏ریزان خواهد بود. در این پژوهش به تفاوت‏های عاطفی، روان‏شناختی و گرایش‏های ذاتی هر یک از زن و مرد توجه، و به اشتراکات زن و مرد در حوزه‏های گوناگون پرداخته شده است.

به طور کلی هر پژوهشی در برخورد با یک مسئله آغاز می گردد و وجود مسئله مورد تحقیق از ضروریات یک تحقیق است. و در این جا ما قصد داریم تعریف دقیق از مسئله مورد ارائه دهیم.

تنظیم خانواده به عنوان راهی مهم و موثر برای مقابله بشر امروز با افزایش جمعیت شناخته شده است از سال ۱۹۹۴ بهداشت بار وری جایگزین تنظیم خانواده شده است. که یکی از جنبه های آن تنش و جایگاه مردان است.

برای کمک به مردان درباره روشهای مختلف تنظیم خانواده آگاهی از اطلاعات آنها در این مورد و نقش آموزش در افزایش این آگاهی اهمیت دارد به طور معمول مردان یا شوهران در خصوص تنظیم خانواده تصمیم گیری می کنند بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی تنظیم خانواده شامل اقداماتی است که افراد و زوجها را یاری می دهد تا از داشتن فرزند ناخواسته جلوگیری کنند و فقط زمانی که می خواهند بچه دار شوند فاصله بین فرزندان خود را تنظیم کنند زمان تولد فرزندان خود را با سن و شرایط   زندگی خود تطبیق  دهند.

نگرش اسلام به خانواده

خانواده از نگاه اسلام و آموزه‏های دینی، نهادی مقدس، سازمانی حرکت آفرین، ساحلی برای آرامش و بستری برای رشد و تربیت، جایگاه پیشرفت مادی و معنوی و تجلّی‏گاه شکوفایی و بالندگی است. اگر ضروری باشد تا انسان برای نیل به کمال و بهروزی از یک نردبان چند پله‏ای صعود کند و بالا برود، به طور حتم و یقین اولین پله این نردبان ترقی و رشد، تشکیل خانواده است. به همین دلیل، یعنی به دلیل تأثیر شگرف خانواده در شکوفایی و رشد افراد، بیشتر اندیشمندان دینی و بزرگان علوم انسانی و اجتماعی ‏درباره‏ خانواده، توصیه‏ها و دستوراتی‏بیان‏نموده‏اند.(بارون کوهن ،۱۳۸۴)

در متون اسلامی و آموزه‏های دینی نیز دستورات سازنده‏ای در رابطه با تعامل همسران و امور خانواده وارد شده است. علاوه بر این، در تمام ادیان الهی نیز به خانواده توجه ویژه شده و برای هدایت آن، قوانینی وضع گردیده است. در آموزه‏های اسلامی به دلیل اینکه آخرین و کامل‏ترین دین الهی است، توصیه‏ها، دستورالعمل‏ها و قوانین محکم، جامع و فراوانی در رابطه با خانواده بیان گردیده است.

فواید تشکیل خانواده

الف. زمینه‌‏ساز آرامش روانی

به اعتقاد روان‏شناسان، آرامش و اطمینانی که برای همسران و حتی اعضای دیگر خانواده در محیط خانواده بهنجار ایجاد می‏شود، در هیچ جایی حاصل نمی‏گردد و محیط آن، امن‏ترین و رضایت‏بخش‏ترین بستر برای ارضای نیازهای روانی، به ویژه تأمین آرامش روانی می‏باشد. محبت، غمخواری و پذیرش یکدیگر که از مهم‏ترین مؤلفه‏ها و ضروریات زندگی اجتماعی است، به بهترین وجهی در خانواده تأمین می‏شود.

ب. موجب رشد شخصیت

از آثار مهم دیگر ازدواج و تشکیل خانواده، رشد و تکامل شخصیت است؛ زیرا یکی از زمینه‏های مهم رشد شخصیت، برخورداری شخص از عزت نفس بالا می‏باشد و ازدواج و ارتباط خانوادگی در افزایش عزّت نفس مؤثر است. به دلیل اینکه زن و شوهر و فرزندان به طور معمول موجب حس رضایت‏مندی از زندگی می‏گردند و به واسطه همسر شدن و پس از آن پدر و مادر شدن و احساس مسئولیت کردن، زمینه‏های توسعه وجودی و رشد شخصیت را فراهم می‏سازند. وقتی اعضای خانواده تعامل محبت‏آمیز و صمیمی با دیگران برقرار می‏کنند، این تعامل موجب می‏شود تا دیگران را بخشی از وجود خود احساس کنند و این اتفاق، نوعی توسعه خود است.

منابع و ماخذ

۱-شادپورک ،مشارکت مردان در بهداشت باروری ، انتشارات انجمن تنظیم خانواده ایران و دفتر صندوق جمعیت ملل متحد در ایران چاپ اول ۱۳۷۹ ص ۲-۷

۲-یوسف زادلوس ، کنفرانس بین المللی جمعیت و توسعه (قاهره ۱۹۹۴)مجله بهداشت خانواده سال اول شماره دوم ۶۱-۴۸ (ترجمه )

۳- انجمن تنظیم ۱۳۷۷ ، ص ۹۰-۸۸ ، پروژه انجمن تنظیم خانواده جمهوری اسلامی ایران .

۴- با مدارش ، مردان و تنظیم خانواده دو نظر یه از آفریقا ، مجله بهداشت خانواده ، سال اول شماره سوم ۶۷-۶۱ ، پاییز ۱۳۷۵.

۵- صندوق جمعیت ملل متحد (۱۹۹۴) با گزارش کنفرانس بین المللی جمعیت و توسعه .

۶- عباسی ، محمد جلال (۱۳۸۰) ؛ حاملگیهای بدون برنامه در جمهوری اسلامی ایران .

۷- وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ، اداره کل بهداشت خانواده تاریخجه برنامه جمعیت و تنظیم خانواده ۱۳۸۰.

۸- شاد پورک و پیله رودرس (۱۳۸۱) ؛ بهداشت برای همه و مراقبت های بهداشتی اولیه در قرن های ۲۰ و ۲۱.