پایان نامه بررسی تأثیر تمرین های ادراکی – حرکتی بر درمان مشکلات خواندن و نوشتن یک دانش آموز با اختلال یادگیری

تعداد صفحات: ۴۷ | قابل ویرایش

فهرست

عنوان                                                                                                        صفحه

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر تمرین های ادراکی – حرکتی بر درمان مشکلات خواندن و نوشتن یک دانش آموز با اختلال یادگیری است که به صورت موردی انجام گرفته است. آزمودنی یک پسر ۸ ساله با هوشبر ۹۵ و در مقطع ابتدایی پایه دوم در مدرسه عادی مشغول به تحصیل می باشد. به منظور بررسی تأثیر فعالیت های ادراکی – حرکتی از مقیاس اوزرتکسی در پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد و با پرسش هایی که از والدین و معلم وی بعمل آمد میزان فعالیت های ادراکی – حرکتی و میزان فعالیتهای ادراکی – حرکتی و میزان پیشرفت تحصیلی خواندن و نوشتن کودک بررسی شد.

برای پی بردن به تأثیر متغیر مستقل یعنی فعالیت های ادراکی – حرکتی کودک از طرح AB استفاده شد. مدت دوره آزمایشی جمعاً ۸ هفته به طول انجامید و در هفته دو جلسه و هر جلسه ۴۵ دقیقه با آزمودنی در زمینه فعالیت های ادراکی – حرکتی به صورت فردی کار انجام شد. نتایج نشان دادند که آموزش فعالیت های فردی می تواند در بهبود مشکلات یادگیری خواندن و نوشتن دانش آموز تأثیر داشته باشد. همچنین انجام فعالیت های ویژه  ادراکی – حرکتی این نوع کودکان را بهبود بخشد.

مقدمه

روان شناسان شناختی و نظریه پردازان و پژوهشگران این حیطه با نظریه های خود درباره پردازش اطلاعات و روندهای شناختی یادگیری حرکتی گذاشته و آنها را به سوی روندهای شناختی و مکانیسم هایی کشانده اند که با مهارت های حرکتی کودکان ارتباط دارند.

امروزه پژوهش های بی شماری درباره یادگیری حرکتی انجام شده است و در آن تفاوت عملکرد حرکتی دو جنس ، فعالیت های بدنی گروه های سنی مختلف ، پیشرفت و توسعه مهارت های حرکتی  درشت و آزمایش تکلیف های حرکتی در آزمایشگاه مورد تجربه و آزمایش قرار گرفته است.

امروزه آموزش و پرورش با فراهم ساختن فعالیت های حرکتی معنا دار که دارای سازمان دهی متوالی هستند و هدفشان کمک به فراگیر در گسترش جریان یادگیری است ، از توان بالایی برخوردار است. در چندین سال گذشته ، برنامه های ادراکی – حرکتی به سرعت در مدارس ابتدایی کشورهای پیشرفته توسعه یافته است.

هدف از سازمان دهی این برنامه در آغاز کمک به بهبود برنامه آموزشی بود ؛ ولی امروزه این برنامه ها جهت فراهم ساختن تجربه های یادگیری مفید برای آن گروه از دانش آموزان که دارای مشکلات یادگیری هستند، استفاده می شود. بیشتر این برنامه ها بشدت بر فعالیت های حرکتی تکیه دارند که در نهایت باعث رشد ادراکی یادگیرندگان می شود.

بیان مسأله و ضرورت پژوهش

حرکت یکی از مهمترین شیوه های افزون آگاهی کودکان است که آن ها را در سبک مفاهیم پیچیده کمک می کند. حرکت در واقع اولین وسیله است که توسط آن کودک خود و محیط اطراف را درک می کند و همواره او را با پدیده یادگیری روبه رو می سازد.

ناتوانی یادگیری به عملکرد بسیار پیچیده دستگاه های حسی و حرکتی روان شناختی و چگونگی رشد و پرورش کودک بستگی دارد و هر دانش آموز ممکن است در یک یا چند زمینه ناتوانی داشته باشد. یکی از عواملی که می تواند بر عملکرد شناختی و ذهنی و پیشرفت تحصیلی دانش آموز تأثیر گذارد، فعالیت های ادراکی – حرکتی و ورزش و برنامه های تمرینی می باشد. گروهی از کودکان که در فعالیت های ادراکی مشکل دارند ؛ کودکان با اختلال یادگیری می باشند.

نظریه ها و پژوهش های مربوط به رشد کودک نشان می دهد که کودکان از آغاز تا بلوغ ، از مراحل مختلف رشد می گذرند . در خلال شیر خوارگی و کودکی مرحله حسی – حرکتی را پشت سر می گذارند. در این مرحله آنان به مدد حس و جنبش و در حیطه حرکتی – درباره محیط اطراف خود به تجربه می پردازند.

کودکان با لمس کردن ، چنگ زدن و گرفتن ، رها کردن ، حفظ توازن ، سینه خیز رفتن و خزیدن ، راه رفتن و چشیدن بتدریج به سوی مرحله ادراکی – پیشرفت می کنند. هر چند حس شنوائی و عضلانی – لمسی نیز در مرحله ادراکی نقش مهمی دارد.اما واسطه اصلی یادگیری در این مرحله ، معمولاً ادراک دیداری است.

رشد و تکامل قبل از تولد

دوره رشد و تکامل جنینی بطور متوسط ۳۸ تا ۴۰ هفته به طول می انجامد. در طی این مدت، فرد از یک سلول تخم که ذره ای بیش نیست با وزنی معادل ۰۰۵/۰ میلی گرم و اندازه ای تقریبا برابر ۲/۰ میلی متر به نوزادی با وزن متوسط برابر ۳/۳ کیلو گرم و طول قدی برابر ۵۰ سانتیمتر تبدیل می شود. بطور کلی ، رشد و تکامل قبل از تولد را می توان به سه مرحله : باروری تخم، مرحله گوشت آوری و مرحله جنینی تقسیم کرد. اولین دو هفته بعد از لقاح، مرحله اول باروری تخم را تشکیل می دهد.

در این دوره سلول به سرعت تکثیر می یابد و بر پیچیدگی ساختمان آن افزوده می شود. در این مرحله اول یک سلول مجزا از هم تشکیل می شود، یک لایه تشکیل جفت یا صفحه ای از رگهای خونی را می دهد که وظیفه اش تغذیه ی ارگانیسم در حال رشد و گوشت آوری آن می شود.

مرحله گوشت آوری تا انتهای هفته هشتم به طول می انجامد. این مرحله دوره رشد سریع و تمایز سلولی است و سلول ها به بافت ها، اندام ها و سایر دستگاههای بدن تبدیل می شوند. مابقی دوران حاملگی به مرحله جنینی تعلق دارد.

رشد و تکامل بعد از تولد

معمولاً رشد وتکامل انسان در دوران بعد از تولد شامل اولین دو دهه از زندگی او شمار می آید. این فاصله دو دهه یعنی از تولد تا بیست سالگی را می توان به سه دوره سنی تقسیم کرد. نوباوگی که شامل اولین سال بعد از تولد می شود و با رشد سریع در اکثر دستگاههای بدن همراه است.

دوران کودکی فاصله زمانی از یک سالگی تا دوران جوانی را در بر می گیرد. دوران کودکی را معمولاً، می توان به دوران کودکی اولیه شامل ۱ تا ۶ سالگی(دوران قبل از مدرسه) و دوران کودکی ثانویه که از ۶ سالگی شروع و تا دوران نوجوانی ادامه دارد(تقریباً سالهای ابتدایی) تقسیم بندی کرد.

رشد و تکامل در دوران کودکی پیشرفت یکنواختی دارد. نوجوانی دوره ای از رشد و تکامل است که با تغییرات متنوعی از آغاز تا انتها همراه است. دامنه سن نوجوانی در دختران بین ۸ تا ۱۹ سالگی و برای پسران ۱۰ تا ۲۲ سالگی می باشد. معمولاً این دوران محدویتهایی برای تغییرات طبیعی، از آغاز تا انتهای نوجوانی، انسان فراهم می آورد.

منابع

۱- علی اکبر ، سیف (۱۳۸۱) تغییر و رفتار درمانی نظریه ها و روش ها، نشر روان دوران ، ویرایش سوم .

۲- سیف – علی اکبر، (۱۳۸۲)، روانشناسی پرورشی (روانشناسی یادگیری و آموزش ) تهران : انتشارات آگاه

۳- کردی، محمد رضا، (۱۳۷۹) بررسی و مقایسه ی توانایی های ادراکی – حرکتی و جسمانی دانش آموزان ۹ و۱۰ ساله شمال و جنوب شهر تهران و مقایسه ی آنان با دانش آموزان هم سن آمریکایی .

۴- نشریه ی المپیک سال هشتم ، شماره ۱۵

۵- کردی ، محمد رضا، بررسی تاثیر برخی از عوامل محیطی بر وضعیت توانایی های ادراکی – حرکتی دانش آموزان منطقه ۲ شهر تهران

۶- نشریه ی حرکت سال دوم ، شماره ۴

۷- کوهن ، لویس و میشل هالیدی . (۱۳۷۵) آمار در علوم تربیتی و تربیت بدنی، ترجمه علی دلاور، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی

۸- مجتهدی ، ح (۱۳۷۴)، ارتباط بین روندهای شناخته و یادگیری حرکتی کودکان ، مجموعه مقالات دوم کنگره علمی ورزشی مدارس با تأکید بر دوره ابتدایی، تهران ، معاونت ادراه کل تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش

۹- ورنر – رینی (۱۳۸۰) . رشد و تقویت مهارت های ادراکی – حرکتی در کودکان : ترجمه علی حسین سازمند ، سید مهدی طباطبایی نیا ، انتشارات نشر دانش.