تعداد صفحات: ۱۰۷ | قابل ویرایش
فهرست
عنوان صفحه
چکیده………………………………………………………………………………………………………………………………………..۸
فصل اول : طرح تحقیق
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………۱۰
بیان مسله ………………………………………………………………………………………………………………………………….۱۱
اهمیت و ضرورت تحقیق …………………………………………………………………………………………………………..۱۲
اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………۱۳
فرضیات تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………….۱۳
فصل دوم: پیشنه ی تحقیق
چارچوب نظری تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………….۱۶
علل مهاجرت روستا به شهر ………………………………………………………………………………………………………….۱۷
مهاجران روستایی در شهر ……………………………………………………………………………………………………………۲۰
درآمدی بر نظریه های مهاجرت از روستا به شهر ………………………………………………………………………………۲۲
مهاجرت روستا –شهر وبحران هویت مهاجران روستایی …………………………………………………………………….۲۸
عوامل اجتماعی – فرهنگی ………………………………………………………………………………………………………….۳۲
دیدگاههای و نظریه های مهاجرت ………………………………………………………………………………………………..۳۵
پدیده مهاجرت هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه …………………………………..۳۷
مهاجرت چیست ………………………………………………………………………………………………………………………..۳۸
تقسیم بندی مهاجرت ها ………………………………………………………………………………………………………………۳۹
نظریه های مهاجرت ……………………………………………………………………………………………………………………۴۰
عوامل موثر در مهاجرتهای روستا –شهری ………………………………………………………………………………………۴۳
پیامدهای مهاجرت روستا –شهری …………………………………………………………………………………………………۴۳
پیامدهای مهاجرت روستا-شهری نسل جوان روستایی ………………………………………………………………………۵۸
بررسی علل مهاجرت روستاییان به شهر در ایران ……………………………………………………………………………..۵۸
نگرش روستاییان به زندگی شهری و روستایی …………………………………………………………………………………۵۹
پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………..۶۴
فصل سوم:روش تحقیق
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………۷۳
روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………..۷۳
جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………………………………….۷۴
طرح نمونه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………..۷۴
تکنیک جمع آوری از اطلاعات ………………………………………………………………………………………………….۷۴
روش استخراج اطلاعات و تکنیک آماری مورد استفاده در تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………۷۵
تجزیه و تحلیل توصیفی متغیرها …………………………………………………………………………………………………….۷۵
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها
فصل پنجم : بررسی نتایج
نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………۹۱
پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………………۹۲
منابع و ماخذ ……………………………………………………………………………………………………………………………..۹۵
پیوست ها
پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………………………………………….۹۸
چکیده
موضوع این تحقیق بررسی علمی و دانشگاهی در رابطه علل مهاجرت روستاییان به شهر در شهرستان لامرد می باشد. این شهر یکی از شهرستانهای مهم استان فارس در زمینه های مختلف می باشد که به ویژه با توجه به ساختار سنی وجمعیتی مسائل و مشکلات اجتماعی متعددی در آن بوجود آمده است .
این تحقیق با هدف دستیابی به اطلاعاتی در خصوص علل مهاجرت در این شهر صورت می گیرد .جامعه آماری تحقیق روستاییان اطراف شهرستان لامرد می باشد که بعد از فنون نمونه گیری را به روش خوشه ای چند مرحله ای ۱۸۰ پاسخگو انتخاب و از طریق پرسشنامه ای با حجم ۲۰ سوال ، اطلاعات لازم با روش پیمایشی جمع آوری شده است .در این تحقیق علاوه بر روش پیمایشی ، از روش اسنادی نیز در مرحله مطالعات اکتشافی ،مطالعه نظری وپیشینه تاریخی موضوع استفاده شده است .
پس از جمع آوری دادهادر جهت تجزیه و تحلیل از تکنیک ها و امکانات پردازش آماری نرم افزارspss ازقبیل آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است . جداول فراوانی ،آماره های توصیفی جداول تقاطعی متغیرها ی میانگین مد، واریانس وانحراف معیار مهمتریت آماره هایی است که در توصیف متغیرها کار رفته است .
یافته های این تحقیق نشان داد که بجز متغیرهای تنوع شغلی ، جنس بقیه متغیرهای مستقل که شامل میزان در آمد ، کمبود فضاهای رفاهی و بهداشتی ،کاهش بهره وری ،عوامل فردی وخانوادگی ،تبعیت که شامل میزان درآمد ،کمبود فضاهای رفاهی و بهداشتی ،کاهش بهره وری ،عوامل فردی و خانوادگی ،تبعیت از خویشان ،سن ،میزان تحصیلات ،سیاستهای اشتغال زایی می باشد ارتباط معناداری با متغیر وابسته داشته اند .
مقدمه
پدیده مهاجرت (immigvation) از جمله پدیده های شایان توجه و مهم در کشورهای مختلف به ویژه کشورهای جهان سوم و در حال توسعه به شمار می رود .رشد روز افزون جمعیت وگسترش سریع و بعضآ غیر عادی پدیده سرنشینی و پیدایش کلان شهرها امروزه به مثابه مساله برای کشورهای در حال توسعه بوده ، وپیامدهای قابل تامل ومساله سازی نظیر خالی شدن روستاها از ساکنان ،حاشیه نشینی ، رشد وگسترش ناهنجار های روانی –اجتماعی وپدیده هایی مانند بزهکاری ،سرقت ،قتل ،خودکشی ، …وانواع ناهنجاری های اجتماعی که نمودی از آن است را در برداشته است .
پدیده مهاجرت در اشکال مختلف مهاجرت از روستا ها به شهرها و از شهرهای بزرگ و در برخی موارد از شهرها به روستاها انجام شده و یکی دیگر از اشکال آن که خسارات جبران ناپذیری برروند تحولات توسعه یافتگی کشور وارد می کند ،پدیده مهاجرت مغزها ونخبگان علمی و فرهنگی است .
پیرامون پدیده مهاجرت از روستا ها به شهرها ی بزرگتر که اغلب مهاجران را جوانان تشکیل می دهند ، تکوین کلان شهر تهران و شهرهای اطراف آن مانند کرج را می توان نام برد .
مهاجرت مهمترین عامل خارجی تغییر تعدادوساخت جمعیت است .برخی از کشورها قسمت اعظمی از فرهنگ و تمدن امروزی خود را مدیون مهاجران هستند.
در مطالعات جمعیت شناسی نه تنها حجم وچگونگی مهاجرتها از کشوری به کشور دیگر از اهمیت خاصی بر خوردار است ،بلکه حرکات و جابجایی جمعیت در داخل یک کشور نیز می توان حداقل در برخی از دوره های زمانی موجب عمران وآبادی و با رکود و عقب ماندگی شود .
بیان مساله
تعریف مهاجرت : به طور کلی مهاجرت بعنوان تغییر مکان دائمی یا موقت تلقی می شود . هیچ محدودیتی به مسافت حرکت یا اختیاری و اجباری بودن ماهیت این عمل و هیچگونه تفاوتی بین مهاجرت داخلی و خارجی وجود ندارد بنابراین حرکت از راهرو یک آپارتمان به آپارتمان دیگر نیز در شمار مهاجرت همانند حرکت از بمبئی در هندوستان به سدار راپیدس آیوا محسوب می شود.
اگر چه بدیهی است شروع و نتایج چنین حرکاتی به طور گسترده با یکدیگر تفاوت دارند . با وجود این تا می انواع تحرکات مسافتی را در بر نمی گیرد . برای مثال تحرکات دائمی چادر نشینان و کارگران مهاجر ، برای کسانی که محل اقامت دائمی ندارند و دائما تغییر مکان می دهند همانند آنهائی که برای تابستان به کوهستان می روند استثناء شده اند . ( دکتر عبدالعلی لهسائی زاده ..صفحه۶۰)
مهاجرلت روستا به شهر در تاریخ ایران ریشه دارد . و این امر بر می گردد به اینکه بهترین امکانات اقتصادی ، بهداشتی و آموزشی در شهرها قرار دارد و روستاها از این امکانات محروم بوده و برای رفع مشکل خود می بایست به شهرها مسافرت کنند . در مورد مهاجرت روستاییان توابع شهرستان لامرد یک امر کلی نیز حاکم است زیرا مراکز آموزشی و بهداشتی در مراکز شهر باعث می شود که روستاییان برای زندگی بهتر و راحتتر به مرکز شهرستان بیایند و می بایست تا توضیع مناسب مراکز اقتصادی ، اشتغال ، آموزش و بهداشتی و رسیدگی بیشتر به روستاها از این امر جلوگیری نموده.
مهاجران روستایی در شهرها
این افراد در شهرها بصورت گروههای متمایز باقی می‌مانند و اگرچه می‌کوشند ارزش های شهری را تقلید نمایند ولی به از خود بیگانگی دچار می‌شوند. شخص مهاجر نه تنها ارزش های شهر را در خود درونی نمی‌کند بلکه در بسیاری از موارد به دور خودیک دیوار فرهنگی نامرئی می‌کشد.
شکل‌گیری خرده فرهنگهای مهاجرنشین در شهرها نشانگر عدم انطباق او با محیط جدید است. دوگانگی و داشتن فرهنگ دهقانی و فشارهای ناشی از محدودیت های شهری در آنها حس دشمنی، عداوت و حقارت بوجود می‌آورد و در برابر جامعه ی شهری به خشونت می‌ایستند. نابسامانی ها، کجروی ها، انحرافات، فسادهای اجتماعی و اخلاقی، سرقتها و… حاصل این روند می‌باشد. (نگاهی به رفتارهای اجتماعی مردم در برخی مناطق مشهد بخصوص حاشیه شهر گویای این مسئله است).
در حقیقت شهرنشینی صورت گرفته اما بدون آمادگی های فکری، روحی و اقتصادی، که این مسئله تمایلات پنهان و حتی غیرعادی را بتدریج در میان مهاجران از قوه به فعل درمی‌آورد. شهرنشینی نیازهای فراوانی را برمی‌انگیزد که برآوردن آنها با توجه به محدود بودن امکانات آنها غیرممکن است.
درآمدی بر نظریه های مهاجرت از روستا به شهر
اشاره: مهاجرت شکلی از تحرک جغرافیایی یا مکانی جمعیت است که بین دو واحد جغرافیایی انجام می‌گیرد. این تحرک باید به تغییر محل اقامت معمولی فرد از مبدا یا محل اقامت قبل از مهاجرت وی، به مقصد یا محل اقامت جدید بینجامد.
بنا به تعریفی دیگر مهاجرت عبارت است از جابه جایی مردم از مکانی به مکانی دیگر به منظور کار یا زندگی. به بیان دیگر مهاجرت ترک سرزمین، خویشاوندان و دوستان و اقامت در محلی دیگر است و مهاجر کسی است که از جایی به جای دیگر برود و یا از سرزمینی به سرزمین دیگر هجرت کند.
به طور کلی در خصوص عوامل موثر در شکل گیری مهاجرت، دیدگاههایی متفاوت وجود دارد. در مورد مهاجرتهای روستا – شهری کارکردهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، جمعیتی، ارتباطی، اداری و غیره موثر هستند. علل مهاجرت های روستا شهری با انواع مهاجرت متناسب با بیکاری، فقر عمومی، امکانات شهری، کسب پایگاه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، رشد جمعیت و محدودیت کشاورزی، تفاوت درآمدی بین ساکنان شهری و روستایی ارتباط دارد. در خصوص مهاجرت های روستا – شهری نظراتی گوناگون و متنوع ارائه شده است؛ اما مشخصاٌ چهار نظریه را می‌توان در این نوع مهاجرت ها بیان نمود:
نظریه کارکردگرایان: این نظریه بر تبیین دلایل و پیامدهای مهاجرت استوار است و در خصوص دلایل مهاجرت بر این فرض تاکید می‌کند که تمام نیازهای اجتماعی در چارچوبی از نظام اجتماعی آموخته می‌شود.
منابع و ماخذ
- زنجانی – حبیب اله(۱۳۷۲) مهاجرت – سمت –تهران ۱۳۸۰
- نمایر – نگاهی به پدیده مهاجرت در ایران –۳۰/۷/۷۷ وزارت و ارشاد اسلامی
- حسامیان فرخ (۱۳۷۸) شهرنشینی در ایران – مقاله شهرنشینی
- نماید – خلجی – علیرضا (۱۳۷۰)نگاهی به پدیده مهاجرت در ایران ۲۲/۶/۷۷
- اعتماد – کیتی (۱۳۶۲)مهاجرت در ایران در دهه های اخیر از کتاب شهرنشینی در ایران
- توربینایی –ویدا –سید احمد (۱۳۷۱)پایان نامه علل و انگیزه های اقتصادی مهاجرت از استان های مختلف به تهران -دانشکده علامه طباطبایی
- زنجانی – حبیب اله (۱۳۷۸)مهاجرت و حاشیه نشینی از کتاب جمعیت و توسعه
- زنجانی –حبیب اله (۱۳۷۹)جمعیت و شهرنشینی در ایران
- وثوقی –منصور (۱۳۷۵)جامعه شناسی روستایی
- رهنمود هایی برای برنامه ریزی مراکز روستایی مرکز تحقیقات و بررسی روستایی
