پایان نامه شناسایی عوامل موثر بر بزهکاری نوجوانان ۱۳ تا ۱۹ ساله

تعداد صفحات: ۱۳۴ | قابل ویرایش

فهرست

عنوان ……………………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه

چکیده …………………………………………………………………………………………………………………………………………………۱

فصل اول : طرح تحقیق

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۳

بیان مساله ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۵

ضرورت و اهمیت تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………۸

اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۰

سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۱

فصل دوم: پیشینه تحقیق

مبانی و چارچوب نظری ………………………………………………………………………………………………………………………..۱۳

تعریف مساله ………………………………………………………………………………………………………………………………………۱۳

بررسی تئوریها و نظریات بزهکاری (انحراف ) و نظم خانواده ……………………………………………………………………….۱۸

نظریات جامعه شناختی انحراف ………………………………………………………………………………………………………………۲۰

نظریه فشار ساختاری ……………………………………………………………………………………………………………………………..۲۰

ابزار نهادی شده اهداف فرهنگی انواع انطباق……………………………………………………………………………………………..۲۲

کاربرد نظریه بر چسب …………………………………………………………………………………………………………………………..۲۷

ارزیابی نظریه بر چسب ………………………………………………………………………………………………………………………….۲۸

نظریه انتقال فرهنگی ……………………………………………………………………………………………………………………………..۲۹

نظریه والترمیلر ……………………………………………………………………………………………………………………………………..۳۱

ارزیابی نظریه انتقال فرهنگی …………………………………………………………………………………………………………………..۳۳

نظریه بلومر ………………………………………………………………………………………………………………………………………….۳۳

نظریه کنترل اجتماعی – علل هیرشی از بزهکاری ……………………………………………………………………………………….۳۵

نظریه تضاد ………………………………………………………………………………………………………………………………………….۳۶

نظریه آلبرت کوهن ………………………………………………………………………………………………………………………………۳۸

نظریه دیوید ماتزا- بزهکاری و دنباله روی ………………………………………………………………………………………………..۳۹

نظریه بوم شناسی انحراف – مکتب شیکاگو ………………………………………………………………………………………………۴۱

ارزیابی نظریه مکتب شیکاگو در مورد انحراف ………………………………………………………………………………………….۴۳

نظریه امیل دورکیم ……………………………………………………………………………………………………………………………….۴۸

نظریه ویلیام گود ………………………………………………………………………………………………………………………………….۵۴

نظریه های روان شناختی اجتماعی انحراف ………………………………………………………………………………………………..۵۵

پیشینه تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۰

فصل سوم: روش تحقیق

روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۸

جامعه آماری ……………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۸

حجم نمونه ………………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۸

شیوه نمونه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۹

ابزار گرداوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………………………………………..۶۹

تعریف عملیاتی متغیرها …………………………………………………………………………………………………………………………۷۰

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

فصل پنجم : بررسی نتایج

نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………………………………۸۷

پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………………………………………..۸۹

منابع و ماخذ ………………………………………………………………………………………………………………………………………..۹۰

ضمائم

پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………۹۳

چکیده

هدف این مطالعه شناسایی عوامل موثر بر بزهکاری نوجوانان ۱۳ تا ۱۹ ساله شهرستان بندر لنگه می باشد. تقسیم بندی های اجتماعی مربوط به چشم اندازهای نظری انحرافات اجتماعی از قبیل نظریات ساختار خانواده، اختلاف خانوادگی و رشد شخصیت، همنشینی افتراقی، نظریه آنومی دورکیم، حمایت های گروهی، نظریه برچسب، نظریه مبادله و نظریه ناکامی منزلت مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت از چارچوب نظری تلفیقی این نظریات مدل نظری تحقیق استفاده شد.

به دلیل ماهیت مقایس های بودن از روش تحقیق علی مقایسه ای استفاده شده است و جامعه آماری این تحقیق بزهکاری نوجوانان ۱۳-۱۹ ساله شهرستان بندر لنگه  بوده است،حجم نمونه برای هر یک از جامعه ۱۰۰ نفر می باشد. ابزار گر داوری داده ها پرسشنامه بوده نتایج حاکی است: بین پایگاه اقتصادی- اجتماعی، حمایت های گروهی، ساختار خانواده و

برچسب منفی با سرقت در بین دو گروه نوجوانان بزهکار (سارق) و نوجوانان عادی (غیرسارق) تفاوت معناداری وجود دارد اما بین تأثیر همسالان و دوستان ناباب بر سرقت در دو گروه نوجوانان بزهکار (سارق) و نوجوانان غیربزهکار (غیرسارق) تفاوت معناداری وجود ندارد.

مقدمه

خانواده یکی از اساسی ترین نهاد های هر جامعه ای است که تمامی صاحبنظران در مورد آن اندیشیده اند و ریشه تمام نابهنجاریها و کجرویها را در خانواده جستجو کرده اند و در واقع هیچ جامعه ای نمی تواند ادعای سلامت کند مگر از خانواده ای سالم برخوردار باشد . اساس سعادت بشری زندگی خانوادگی است چرا که حیات مبدا خانوادگی ، همسری زن و مرد است که اساس خانواده را تشکیل می دهند .خانواده پایه اساسی و سازنده مهمترین ساخت اجتماعی است و وجود همه نظام های دیگر اجتماع بستگی به مشارکت در نظام خانوادگی دارد.

رفتارهای ناشی از نقشی که در خانواده فراگرفته شده است ، نمونه و سرمشق رفتار در سایر قسمتهای جامعه خواهد بود . هدف اجتماعی کردن پاسداری از سنن فرهنگی جامعه است و خانواده با نقشی که در انتقال آن به نسل بعد دارد ، فرهنگ را زنده نگه می دارد.(اعزازی،۱۳۷۷)

بزهکاری پدیده ای اجتماعی و دارای بستر اجتماعی است هر چند که عوامل زیستی ، روانی، جغرافیایی، قومی، نژادی و موارد دیگر در نحوه شکل‌گیری و بروز نوع بزه بسیار مهمی ایفاء می‌کنند، تبیین مسأله بر اساس عامل محیط اجتماعی، تحدید نگرش حوزه جامعه شناسی اجتماعی است خصوصاً نحوه عملکرد کوچکترین و مهمترین نهاد اجتماعی یعنی خانواده که نقش مهمی را در همکاری و متجانس کردن رفتارهای هنجاری افراد با محیط اجتماع بر عهده دارد.

در اینجا به بررسی نقش خانواده به عنوان عامل و مانع بزهکاری نوجوانان (با تکیه بر نظم در خانواده) می‌پردازیم. این کار به خصوص به لحاظ تحدید عوامل مورد بررسی در یک کار علمی اهمیت دارد چرا که نمی‌توان در آن حد در یک کار پژوهشی تمام ابعاد و زوایا را به طور دقیق در نظر داشته و مورد بررسی قرار داد.

بیان مسأله

همه دانشمندان علوم اجتماعی ، خواه جامعه شناسان یا روانشناسان ، بیش از هر عاملی بر آگاهی بخشی خانواده و تاثیر بی بدیل آن تاکید دارند . اگر چه از تاثیر مدرسه ، گروه های همسال ، رسانه های جمعی و … غافل نیستند، ولی نقش خانواده را موثر می دانند ؛ زیرا فرد در خانواده فرایند فرهنگ پذیری را می آموزد و شخصیت افراد بیش از همه در آغوش خانواده رشد و شکل می گیرد ؛ در حالی که دیگر عوامل، بیش تر در جامعه پذیری افراد، نقش دارند.

فروید بر این باور است که شخصیت متشکل از سه نظام نهاد ،خود و فراخود است و فراخود معرف بازنمایی های درونی شده آن دسته از ارزش ها و اخلاقیات جامعه است که والدین به کودک آموخته اند .فراخود در واقع همان وجدان فرد است و درباره درست یا غلط بودن اعمال فرد داوری می کند. (قائمی،۱۳۷۸)

رفتار های والدین و اعضاء خانواده در نوع بروز واکنشهای افراد نیز موثر است . این واکنش ها در زمینه پی ریزی شخصیتی فرد در دوران بلوغ سهم بسزایی دارد. نوجوانان در این سن نیاز به خود شناسی و شناخت استعداد هایشان دارند و این حضور والدینی را می خواهد که در این راه به آنان کمک کند در غیر اینصورت آنان به صورت غیر فعال در جامعه حضور می یابند.

انحراف

هر جامعه از اعضای خود انتظار دارد از ارزشها و هنجارها تبعیت کنند، اما همواره عده‌ای پیدا می‌شوند که پاره‌ای از این ارزشها و هنجارها را رعایت نمی‌کنند. جامعه افرادی را که هماهنگ و همساز با ارزشها و هنجارها باشند «سازگار» یا «همنوا» و اشخاصی را که بر خلاف آنها رفتار می‌کنند «نا سازگار» یا «نا همنوا» می‌خواند.

بنابراین همنوایی اجتماعی یعنی مراعات هنجارها، ولی منظور از ناهمنوایی اجتماعی نقص هنجارهای اجتماعی است. از اینرو کسانی که با جامعه همنوا هستند، «بهنجار» شمرده می‌شوند و آنان که همنوایی ندارند، «نا بهنجار» نام می‌گیرند. از میان افراد نا بهنجار، کسی که رفتار ناهنجارش زودگذر نباشد و دیرگاهی دوام آورد، کجرو یا منحرف است و رفتار او را «کجروی اجتماعی» یا «انحراف اجتماعی» می‌خواند.

در جامعه شناسی مراد از «انحراف» مجوعه رفتارهایی است که با هنجارهای اجتماعی در عین اعتبار و اجرا مطابقت ندارند و بنابراین در گروه اجتماعی موجب بروز واکنشهای متنوعی می‌شوند که نظارت اجتماعی خوانده می‌شود. از اینرو انحراف از نقص بدنی و روانی آغاز و بر اثر نقض مقررات مذهبی، اوامر اخلاقی،رسوم اجتماعی و قواعد قانونی غیر کیفری به بزهکاری می‌رسد.

برگس و لاک ۱۹۵۳ می‌نویسد

«خانواده گروهی است متشکل از افرادی که از طریق پیوند زناشویی، همخونی و یا پذیرش (به عنوان فرزند) با یکدیگر به عنوان شوهر، زن، مادر،پدر، برادر و خواهر در ارتباط متابلند وفرهنگ مشترکی پدید آورده و در واحد خاصی زندگی می‌کنند»

خانواده در زمره عمومی‌ترین سازمانهای اجتماعی است و بر اساس ازدواج بین دست کم دو جنس مخالف شکل می‌گیرد و در آن مناسبات خونی واقعی یا اسناد یافته به چشم می‌خورد. (به همراه این مناسبات شاهد پیوندهایی قرار دادی مبتنی بر پذیرش فرزند نیز هستیم)،خانواده معمولاً دارای نوعی اشتراک مکانی است، هر چند همواره چنین نیست و همین نیز وجه تمایز مفاهم خانواده و خانوار است و کارکردهای گوناگون شخصی، جسمانی، اقتصادی و تربیتی و … را به عهده دارد. هرگز هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند به سلامت رسد مگر آنکه از خانواده‌هایی سالم برخوردار باشد.

خانواده به عنوان یک نهاد اجتماعی در جامعه است. منظور از نهاد خانواده شبکه نقش‌ها و یا شبکه انتظارات و تکالیف د رخانواده است اما وقتی از خانواده به عنوان یک اجتماع طبیعی کوچک صحبت می‌شود، منظور «مایی» است که در یک میدان تعاملی گرم با حریم نسبتاً مشخص به وجود آمده و اعضاء «ما» نسبت به آن احساس تعلق و وابستگی عاطفی مشترک دارند و در مقابل «ما» نیز به آنها نوعی هویت جمعی مشترک اعطاء می‌کند. (مریجی ،۱۳۸۷)

منابع و ماخذ

1. –  اعزازی ، شهلا  «جامعه دشناسی خانواده با تاکید بر نقش ساختار و کارکردخانواده در دوران معاصر »، تهران: روشنگران.۱۳۷۷
2. – احمدی ، حبیب «جامعه شناسی انحرافات» ، تهران : سمت،۱۳۸۷
3. –  افشانی ، علیرضا «آموزش کاربردی SPSS در علوم اجتماعی و رفتاری» ، یزد : دانشگاه یزد
4. –  ستوده ، هدایت «آسیب شناسی اجتماعی،جامعه شناسی انحرافات»،تهران :آوای نور،۱۳۷۶
5. –  شیخاوندی ، داور«جامعه شناسی انحرافات و مسائل جامعوی»، مشهد :مرندیز،۱۳۷۳
6. –  رفیع پور ، فرامرز«آنومی یا آشفتگی اجتماعی،پژوهشی در زمینه پتانسیل آنومی در شهر تهران»،تهران:انتشارات صداوسیما،سروش،۱۳۷۸
7. – قائمی ، علی «زمینه تربیت» ، تهران :امیری،۱۳۷۸.