پایان نامه بررسی رابطه فقر، خشونت های خانوادگی و خودکشی

تعداد صفحات: ۱۲۵ | قابل ویرایش

فهرست

عنوان …………………………………………………………………………………………………………………………………………….صفحه

چکیده …………………………………………………………………………………………………………………………………………………۱

فصل اول : طرح تحقیق

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۳

بیان مساله ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۴

اهمیت و ضرورت تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………۱۱

اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۲

فرضیات  تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………۱۳

متغیرهای تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۳

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

مبانی نظری تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۶

تعریف خشونت …………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۶

خشونت علیه زنان …………………………………………………………………………………………………………………………………۱۷

دیدگاه های صاحب نظران در مورد خشونت علیه زنان ………………………………………………………………………………..۱۷

از پی آمدهای کشنده ی خشونت علیه زنان ………………………………………………………………………………………………۲۱

خشونت های جسمی و جنسی و پی آمدهای آن ………………………………………………………………………………………..۲۱

خشونت روانی و پی آمدهای آن ……………………………………………………………………………………………………………۲۲

خشونت مالی و پی آمدهای آن ……………………………………………………………………………………………………………..۲۳

مفهوم سرمایه اجتماعی از دیدگاه صاحبنظران ……………………………………………………………………………………………۲۷

سرمایه اجتماعی در خانواده از دیدگاه جیمز کلمن ……………………………………………………………………………………..۳۴

خشونت خانوادگی (تعاریف ،نظریه ها و مفاهیم ) ………………………………………………………………………………………۴۱

خشونت خانوادگی در ایران …………………………………………………………………………………………………………………..۴۹

پیشینه تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۹

فصل سوم: روش تحقیق

نوع پژوهش  ……………………………………………………………………………………………………………………………………….۷۶

روش نمونه برداری …………………………………………………………………………………………………………………………..۷۶

تجزیه و تحلیل اطلاعات ……………………………………………………………………………………………………………………..۷۶

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

فصل پنجم : بررسی نتایج

نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………………………………۹۸

پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………………………………………۱۰۰

منابع و ماخذ ……………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۰۱

ضمائم

پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۰۵

چکیده

هدف پژوهش بررسی رابطه فقر، خشونت های خانوادگی و خودکشی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در میان افراد مطالعه شده ، فقر از راه «خشونت خانوادگی » بیشترین تاثیر را برخودکشی گذاشته است.

جمعیت مورد مطالعه ی این تخقیق شامل تمامی زنانی است که در فاصله ی زمانی فروردین ۱۳۸۹ تا پایان اسفند ۹۰ به دلیل خشونت شهرستان لامرد (که بالاترین میزان ارجاع را داشتند)مراجعه نموده و تشکیل پرونده داده اند.

متغیرهای مورد بررسی در این مطالعه که از اطلاعات ثبت شده در پرونده ها به دست آمده شامل سن، شغل، میزان سواد، محل سکونت، نوع خشونت، نتیجه ی خشونت، عاملین خشونت، و علت خشونت می باشد.

یافته های این تحقیق نشان می دهد که زنان بین سنین ۱۷ تا ۳۲ بیشترین خشونت را تجربه می کنند(۵۶ درصد) و ۶۰ درصد زنانی که مورد خشونت مردان خود قرار می گیرند، دارای تحصیلات ابتدایی و ۲۵ درصد آنان بی سواد می باشند.

نتایج حاکی از آن است که بیشترین میزان خشونت از نوع جسمی و فیزیکی از(۵۰ درصد)، و سپس خشونت روانی و مالی به ترتیب ۷/۲۵ و ۲/۲۳ درصد رانشان می دهد.درصد بالای علت خشونت به اعتیاد مربوط می شود و در رتبه ی بعدی، علت خشونت به مسائل مالی-ارثی برمی گردد.

مقدمه

آنچه در این تحقیق آمده است شرحی بسیار اجمالی در مورد خودکشی و علل آن می باشد. دراین تحقیق برآن بودیم تا درابتدا تعریف مختصری ازخودکشی ،علل آن وراه های پیشگیری از خودکشی را ارائه دهیم.

نظریات جامعه شناسان را بررسی کنیم و سرانجام نگاهی اجمالی به پدیده ی خودکشی درایران داشته باشیم و به همین منظورمطالب را به دوبخش نظری خودکشی و  بررسی تجربی خودکشی تقسیم کردیم.

خشونت یکی از عواطف مهم انفعالی است که کار با اهمیتی برای انسان انجام می دهد، یعنی به او در حفظ و نگهداری خویش کمک می کند. قرآن کریم متذکر می شود «با کفاری که در برابر گسترش اسلام ایستادگی می کنند با خشونت و شدت رفتار شود» (نجاتی، عثمان، ۱۹۶۹) از سوی دیگر قرآن کریم ما را به کنترل خشونت سفارش می کند. زیرا هنگام خشم فکر انسان از کار باز می ماند و قدرت صدور احکام و دستورهای صحیح را از دست می دهد.

در اکثر جوامع امروزی زنان در معرض خشونت مردان قرار دارند.زنان نه تنها قربانی خشونت مردان اند بلکه ترس از رویارویی با این خشونت بر سراسر زندگی آنان به شدت سایه افکنده است.خشونت از هر نوع که باشد، نمایی از سلطه جویی است که قربانی را از ارزش و اعتبار انسانی خالی می کند.

جراحات فیزیکی و ضربه های روانی حاصل از خشونت می تواند پی آمدهای وسیعی برای زندگی قربانی داشته باشد و در نهایت به زندگی خانوادگی و اجتماعی قربانی سرایت نماید.به همین دلیل درک درست ماهیت و دامنه ی خشونت و یافتن ابزاری برای کاهش و به تقلیل رساندن رفتارهای خشونت آمیز، ضروری و مسئله ئی مربوط به عموم جامعه است.

بیان مساله

پدیده ی خشونت یکی از مسائل مهم جوامع انسانی است که جلوه های آشکار آن را می توانیم همه روزه در خیابان ها، پارک ها، و محیط های شغلی، تحصیلی و خانوادگی ببینیم. در واقع گستره ی خشونت آن قدر زیاد است که موجب شده محققین انواع خشونت را هم از حیث قلمروهای عینی بروز آن و هم از حیث تجلیات متنوع آن از هم متمایز کنند.

در واقع آمارهای ارائه شده از سوی مراجع رسمی نشان دهنده ی حضور جدی پدیده ی خشونت در ایران حداقل در اشکالی چون قتل، خودکشی، فرار از خانه و نزاع است. یک نگاه گذرا به مقایسه ی آماری خشونت در اشکال قتل و خودکشی نشان می دهد که در سال ۲۰۰۰ میانگین قتل در جهان ۸/۸ (درصد هزار نفر) بوده و در ایران ۶۴/۳ بوده است. همچنین میانگین خودکشی در این سال در جهان ۵/۱۴ درصد و در ایران ۶۳/۶ گزارش شده است.

اگرچه این مقایسه نشان می دهد که فاصله ی میزان خشونت در اشکال فوق در ایران تا میانگین جهانی قابل ملاحظه است معهذا این ارقام هشدار دهنده است.

گذشته از این سایر اشکال خشونت، هم چون خشونت های خانوادگی، کودک آزاری، خشونت در محیط های کار و تحصیل و جرایم مالی نیز در جامعه ی ما به چشم می خورد. امّا آمار و اطلاعات معتبری در این زمینه وجود ندارد این در حالی است که بسیاری از مصادیق خشونت به مراجع رسمی گزارش نمی شوند. (سومزی، ۱۳۷۵)

سازمان بهداشت جهانی خشونت را چنین تعریف می کند: استفاده ی عمدی از نیروی فیزیکی تهدیدآمیز یا واقعی، بر علیه کسی یا علیه یک گروه یا اجتماع که دارای احتمال وقوع جراحت، مرگ، آسیب روان شناختی، عدم توسعه یا محرومیت باشد. (بوکهارت ۲۰۰۲)

تعریف خشونت

خشونت علیه زنان دقیقا به چه معنا است؟در سال ۱۹۹۳ در گردهم آیی همگانی سازمان ملل برای اولین بار تعریفی از سوءاستفاده بر مبنای جنسیت پیش نهاد شد.طبق ماده ی یک این اعلامیه، «خشونت علیه زنان، شامل هر عمل خشنی است که مبنای جنسیتی داشته باشد و منجر به آزار جنسی، فیزیکی و روانی برای زنان شود و در نهایت منجر به سلب آزادی آنان، هم در زندگی خصوصی و هم در زندگی اجتماعی شود»(راشل جوکیز  ، ۱۹۹۹).

کمیته ی ملی خشونت علیه زنان در سال ۱۹۹۱ در کشور استرالیا این مسئله را به این صورت تعریف می کند:«رفتاری که به وسیله ی مردان برای کنترل قربانی شان اعمال و باعث آسیب های روانی، فیزیکی و جنسی می شود و انزوای اجتماعی و یا محرومیت اقتصادی و رفتاری را در پی دارد، به گونه ئی که زن در ترس و وحشت زندگی می کند»(انستیتو مطالعاتی استرالیا ، ۱۹۹۴). جدا از سوءاستفاده های عاطفی و فیزیکی شناخته شده ی فرهنگی، این چنین رفتارهایی می تواند شامل نابودی مالکیت، تهدید، اذیت و استهزا باشد.

خشونت علیه زنان

در ابعاد وسیع خود شامل خشونتی است که هم در داخل خانه و هم خارج از خانه در محدوده ی خانوادگی اتفاق می افتد.در هر صورت، شکی نیست که علل اصلی این نوع خشونت ها را باید در نابرابری قدرت جست وجو نمود.

خشونت فقط حمله ی فیزیکی نیست و انواع رفتارهایی را شامل می شود که مردان به قصد کنترل و ارعاب زنان در پیش می گیرند.وسعت دامنه ی کنترل و ارعابی که مردان بر زنان اعمال می کنند، تنها زمانی آشکار می شود که آزار جنسی، حرکات تهاجمی، توهین و رفتارهای دیگری را که مردان برای مهار کردن زنان ابداع کرده اند در نظر بگیریم(آبوت و والاس، ۱۳۸۰).

دیدگاه های صاحب نظران در مورد خشونت علیه زنان

 سنت گرایان در طیف رادیکال شان معتقد اند که زنان، خود باعث و بانی خشونت هستند، زیرا در مورد خشونت جنسی، زنان خود، متجاوز را وسوسه نموده و مسبب چنین خشونتی می شوند.در غرب این طرز تفکر به این صورت تجلی می کند که مرد اجازه دارد همسرش را بزند مشروط بر این که چوب از انگشت شست او ضخیم تر نباشد(آبوت و والاس، ۱۳۸۰، ص ۲۳۳).

این شکل از ضرب و جرح در اواخر قرن نوزدهم در انگلستان غیرقانونی اعلام شد.در بسیاری از کشورهای جهان، در حال حاضر این نوع تفکر در مورد تهاجم و تهدید علیه زنان منسوخ نشده و عملا وجود دارد و دستگاه های قضایی و حقوقی هم لوایحی بر رد آن ندارند.

دیدگاهی دیگر، خشونت علیه زنان را مشکلی اجتماعی به حساب می آورد. این روی کرد بر این باور است که مردانی که نسبت به زنان خشونت می ورزند بیمار و نیازمند درمان اند.مردانی که زنان خود را کتک می زنند احتمالا در دوران کودکی در خانه کتک می خوردند، یا از روی مستی زن خود را کتک می زنند(آبوت و والاس، ۱۳۸۰، ص ۲۳۴).

منابع

۱) محسنی تبریزی، علیرضا (۱۳۷۴) طرح بررسی وندالیسم در تهران و راه های پیشگیری و درمان، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران

 ۲)اعزازی، شهلا (۱۳۸۰) خشونت خانوادگی- خشونت اجتماعی، انجمن جامعه شناسی ایران، ویژه دومین همایش مسائل اجتماعی ایران

 ۳) ممتاز، فریده (۱۳۸۱) انحرافات اجتماعی، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ اوّل

 ۴) بندورا، آلبرت (۱۳۷۲) نظریه ی یادگیری اجتماعی، ترجمه ی فرهاد ماهر، تهران، راهگشا

 ۵) هارلی، راجر (۱۳۶۲) رابطه ی فقر و کم هوشی، ترجمه ی نصرت الله پورافکاری، تبریز

 ۶) شیخاوندی، د (۱۳۵۳) آسیب شناسی اجتماعی، تهران

 ۷) عزیزی، آذردخت (۱۳۵۶) عوامل مؤثر در ضرب و جرح خانوادگی، موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران

 ۸)اعزازی (ش) : « جامعهشناسی خانواده » تهران ، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان ، ۱۳۷۶ ۹)روی (م) : « زنان کتک خورده » ترجمه مهدی قراچهداغی ، تهران ، انتشارات علمی ، ۱۳۷۷ ۱۰)ساروخانی (ب) : « طلاق پژوهشی در شناخت واقعیت و عوامل آن » تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ، چاپ دوم ، ۱۳۷۷.