تعداد صفحات: ۸۰ | قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول:
چکیده تحقیق…………………….. ۲
مقدمه………………………….. ۳
بیان مسئله……………………… ۵
اهمیت و ضرورت مسئله……………… ۶
اهداف تحقیق…………………….. ۷
تعاریف و اصطلاحات………………… ۷
فصل دوم:
ویژگیهای مشترک کشورهای جهان سوم از نظر دکتر آشفته تهرانی………………………….. ۹
نو سازی فرهنگی و علمی نمودن آن …… ۱۰
آموزش و پرورش از دیدگاه دکتر ازکیا… ۱۱
روابط خارجی ایران از دیدگاه دکتر علی‌اکبر ولایتی ۱۳
موانع توسعه از دیدگاه دکتر لهسایی زاده ۱۳
موانع داخلی توسعه……………….. ۱۴
موانع اقتصادی…………………… ۱۴
موانع سیاسی…………………….. ۱۶
موانع فنی………………………. ۱۷
موانع اجتماعی…………………… ۱۹
موانع فرهنگی……………………. ۲۰
موانع زیست محیطی………………… ۲۱
موانع خارجی توسعه……………….. ۲۲
اقتصاد بین‌الملل…………………. ۲۳
سلطه امپریالیستی………………… ۲۴
فن‌آوری برتر…………………….. ۲۵
نظارت اجتماعی…………………… ۲۶
نفوذ فرهنگی…………………….. ۲۷
تخریب محیط زیست…………………. ۲۸
سرآرتور لوئیس…………………… ۲۹
رائول پره‌بیش……………………. ۳۰
ناهمگرائی بین کشورهای غنی و فقیراز دیدگاه آنتونی گیدنز………………………….. ۳۱
فصل سوم:
صنعت در ایران…………………… ۳۳
صنعت در دنیای جدید………………. ۳۴
معنای نوین سیاست صنعتی از دیدگاه دکتر امیر احمدی ۳۴
الگوی آسیای شرقی………………… ۳۵
الگوی تخصیص‌یابی انعطاف‌پذیر……….. ۳۶
وضعیت بخشی صنعت ایران از دیدگاه دکتر امیر احمدی ۳۶
سیاست صنعتی در ایران از نظر دکتر امیر احمدی ۳۹
فصل چهارم:
تجزیه و تحلیل و نتیجه‌گیری………… ۴۴
منابع
چکیده تحقیق
تحقیق حاضر در پی این است تا علل موانع رشد و توسعه صنعت را در کشورهای جهان سوم و ایران مورد بررسی قرار دهد به همین منظور ابتدا به منظور ابتدا با مطالعه چندین کتاب و بررسی نظرات صاحب‌نظرانی که در این زمینه تحقیقاتی انجام داده‌اند پرداخته و نتایجی از آن حاصل گردید که به شرح ذیل می‌باشد:
- یکی از دلایل عدم رشد توسعه و صنعت در کشورهای جهان سوم وجود فقر و نابرابری بین شهر و روستا است که در این جوامع وجود دارد یعنی این که عده‌ای وضعیت بهتری پیدا می‌کنند در حالی که سایرین در نهایت اگر وضعیت بدتری پیدا نکنند در حالی که سایرین در نهایت اگر وضعیت بدتری پیدا نکنند در همان سطح باقی می‌مانند.
- در جوامع صنعتی و توسعه یافته نه تنها ثروتمندتر و مرفه‌تر هستند بلکه تساوی طلبی نیز در آنها به نسبت کشورهای توسعه نیافته مشهودتر است.
- امروزه رشد ذهنی، توانمندی ، تفکر عقلانی، توانایی اختراع و اکتشاف وضع قانون و شناسایی آن به عنوان مؤلفه‌ای اساسی برایرشد صنعتی و اقتصادی مطرح است.
- چنانچه جامعه‌ای از نظر نیروی انسانی متخصص فقیر باشد سایر امکانات مادی نمی‌تواند کمک زیادی به رشد صنعت و توسعه نماید .
- موانع توسعه کشورهای در حال توسعه به ۲ دسته داخلی و خارج تقسیم می‌شوند.
- مهمترین وجه توسعه نیافتگی کشورهای در حال توسعه را باید در میان برخی عناصر فرهنگی جستجو کرد و وجود امپریالیسم را در توسعه صنعت نمی‌توان نادیده گرفت.
مقدمه
گسترش و دگرگونی اجتماعی و اقتصادی در جامعه‌های پرجمعیت جهان سوم هنوز مسئله روز است. از آنجا که کشورهای جهان سوم نزدیک به جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند موضوع عقب‌ماندگی و عدم رشد صنعت در این کشورها از جامعه جهانی نمی‌تواند مورد فراموشی سپرده شود.
در واقع آنچه موجب کندی و آهستگی آهنگ پیشرفت اقتصادی به شمار می‌رود همانا شرایط اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی شیوه‌های رفتار و نظامهای فرآوری و آموزش و پرورش در جامعه است. تجزیه و تحلیل پیشرفت اقتصادی (کشاورزی و صنعتی) اندیشه سیاستمداران و جامعه‌شناسان را به خود سرگرم کرده است. و هر یک از دیدگاه ویژه دانش خود به این موضوع می‌نگرند.
گروهی بر اهمیت نابرابری اقتصادی، گروهی بر وجود هدف کشورهای استعمارگر، گروهی بر اعمال نفوذ دولت‌های بیگانه و شرکت‌های چند ملیتی و کارتل‌ها و تراست‌ها و . . . تأکید می ورزند.
در کشورهای جهان سوم که بیشتر مردم در روستاها زندگی می‌کنند میزان بیکاری و بیکاری پنهان بسیار زیاد است و مهاجرت داخلی فراوان دیده می‌شود و فاصله زیادی میان لایه‌های اجتماعی وجود دارد و صنعتی شدن پیشرفت چندانی ندارد و آنچه در راه صنعتی شدن صورت می‌گیرد بیشتر صنایع مونتاژ یا صنایع کوچک است که تازه آن هم در بسیاری موارد به حد کمال نمی‌رسد و راه پیشرفت واقعی تکنولوژی را نمی‌گشاید.
بیان مسئله
در کشورهای موسوم به جهان سوم علی رغم تلاش فراوانی که در قالب برنامه‌های عمرانی جهت کاهش توسعه نیافتگی، فقر و نابرابری صورت گرفته لیکن مشکلاتی چون فقر و نابرابری به قوت خود باقی است. به تعبیری جریان توسعه اقتصادی جدا از نابرابری‌های به جا مانده از پیش به خودی خود غالباً طوری است که طی آن عده‌ای وضعیت بهتری پیدا کرده‌اند در حالی که سایرین و در نهایت اگر وضعیت بدتری پیدا نکنند و در همان سطح باقی می‌مانند.
ملاحظه می‌شود که درصد بالایی از کسانی که در زیر خط قرمز زندگی می‌کنند ساکن روستاها هستند که این خود بیانگر عمیق از لحاظ نابرابری در درون کشورهای توسعه نیافته در بین جمعیت‌های روستایی و شهری است.
در کشور ایران نیز درصد بالایی از جمعیتی که دچار فقر و محرومیت هستند. در مناطق روستایی ساکن هستند ارتباطی بین سطوح توسعه یافتگی و میزان جمعیتی که در زیر خط قرمز قرار می‌گیرند وجود دارد بدین ترتیب که هر چه بر سطح توسعه نیافتگی و عقب‌ماندگی کشور افزوده می‌شود.
از یک سو بر میزان جمعیت زیر خط فقر افزوده می‌شود و از سوی دیگر فاصله بین جمعیت زیر خط قرمز در مناطق روستایی در مقایسه با مناطق شهری افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر در کشورهای توسعه یافته‌تر فاصله بین میزان فقر روستایی با میزان فقر شهری کمتر از مناطق کشورهای توسعه یافته‌تر است.
بر این مناسبت که گفته می‌شود جوامع صنعتی و توسعه یافته نه تنـها ثروتمندتر و مرفه‌تر هستند بلکه تساوی طلبی نیز در آنها به نسبت کشـورهای توسـعه نیافته مشهودتر است در زمینه توسعه اجتماعی باید عدالت اجتماعی بین شهر و روستا و جامعه عشایری به یک شکل و اندازه رعایت گردد و بالاخره در توسعه‌ی فرهنگی باید مردم را از غنا و موهبت دیگر فرهنگ‌های موجود در جهان بی‌بهره نگذاریم.
نوسازی فرهنگی و علمی نمودن آن: محور تحولات توسعه‌ای
مطالعه تفصیلی تجارب و شواهد موجود نشان می‌دهد که عامل زیربنایی در تحولات نگرش علمی، فنی جامعه عامل و عنصر فرهنگی است به عبارت دیگر با مطالعه وسیع‌تر شواهد موجود متوجه می‌شویم که مهمترین عنصر برای کمک به فرآیند توسعه عبارت است از تغییری اساسی در فرهنگ که از طریق ایجاد ساختارهای اجتماعی مناسب باعث روی‌آوری جامعه به دانش و کاربرد روش‌های علمی در ابعاد مختلف زندگی و فعالیتهای جامعه گردد.
به بیان دیگر به نظر می‌رسد که مهمترین عامل در نوین‌سازی تاریخی جامعه در دوران معاصر عامل فرهنگی است. ولی بایستی بلافاصله تأکید شود که نوع خاصی از تغییر فرهنگی و نه هر تغییری که صرفاً فرهنگی است مورد نیاز است تا فرآیند تحول مورد اشاره یعنی نوسازی تاریخی در جامعه‌ای ناپایدار نهادی شود.
تغییر فرهنگی مورد بحث باید مستقیماً از وضعیت‌های مبهم موجود به حالتی باشد که در آن روش علمی عامل تعیین کننده در صحنه فرهنگی و اجتماعی است.
فهرست منابع
- آشفته تهرانی، امیر / جامعه شناسی جهان سوم/ تهران انتشارات پیام نور/ شهریور ۷۸.
- گروه مؤلفان/ کلیات علم اقتصاد/ تهران انتشارات پیام نور/ اردیبهشت ۷۴.
- ازکیا، مصطفی/ جامعه‌شناسی توسعه/ انتشارات نشر کلمه/ چاپ چهاردهم، ۱۳۸۱.
- گیدنز، آنتونی/ جامعه‌شناسی/ ترجمه: صبوری، منوچهر/ تهران انتشارات نشر نی۱۳۷۳.
- لهسایی زاده، عبدالعلی/ جامعه شناسی توسعه/ انتشارات پیام نور ۱۳۸۱.
- امیراحمدی، هوشنگ/ ابزارهای توسعه صنعتی (تداوم و گسست)/ ترجمه: طیب، علی‌رضا/ تهران انتشارات فاروس/ چاپ اول ۱۳۷۷.
