پایان نامه بررسی وضعیت اشتغال زنان تحصیل کرده

تعداد صفحات: ۵۹ | قابل ویرایش

چکیده

هدف از این مقاله برسی چگونگی تاثیر عوامل فرهنگی، اجتماعی،اقتصادی بر عدم اشتغال از دیدگاه دانشجویان زن می باشد با رفع این موانع و آماده سازی زمینه های رشد جامعه می تواند در یک روند طبیعی به تحولات مادی و توسعه صنعتی نایل آید.

در این راستا ابتدا به تاریخچه اشتغال زنان در ایران وجهان پرداخته وسپس با بهره گیری از تئوری های مختلف موضوع بررسی شده است سپس طی طیف لیکرت این موانع از دیدگاه دانشجویان زن به عنوان نیرو های متخصص و آماده ورود به بازار کار تایید گردید.

روش تحقیق به کار برده شده مشتمل بر روش پیمایشی و شیوه نمونه گیری بر اساس  انتخاب اتفاقی می باشد پس از جمع آوری  اطلاعات از طریق نرم افزار spss  نتایج مورد بررسی وتجزیه قرار گرفت مطابق آنچه که در پژوهش حاضر به تایید رسیده است موانع اقتصادی ،اجتماعی ،فرهنگی در عدم اشتغال زنان تاثیر داشته اند.

مقدمه

در گذشته فعالیتهای زنان محدود به حوزه خانه و مزرعه و نهایتاً مشاغلی مانند خانه داری ،ریسندگی ،بافندگی ،کشاورزی و دامداری می گردید . با گذشت زمان و صنعتی شدن جوامع ، کم کم زنان پای از این محدوده فراتر نهاده و به مشاغل صنعتی و دولتی نیز روی آوردند.

در ایران قبل از انقلاب اسلامی  به علت شرایط نامناسب اجتماعی و فرهنگی اکثریت زنان تمایل به اشتغال در محدوده خانه داشتند ولی پس از وقوع انقلاب اسلامی به دلیل اصلاح مسائل فرهنگی و اجتماعی زنان به اشتغال در بیرون خانه رو به فزونی نهاد و بدین سبب جمعیت فعال زنان جویای کار رشد یافت.

زنان نیمی از جمعیت جامعه را تشکیل می دهند که می تواند جزء نیروی خلاق و سازنده ثروت های مادی و معنوی کشور باشد. از اوایل دهه هفتاد میلادی توجه به نقش زن در توسعه جوامع افزایش یافت و این اصل در بسیاری از کشورها پذیرفته شد که زنان می توانند به عنوان فعالترین نیرو در رشد اقتصادی مطرح شوند.

بیان مساله

یکی از موضوعات اساسی در برنامه ریزی های خرد وکلان اقتصادی کشور ها توجه به نیروی انسانی است. نیروی انسانی هر کشور از ابزار لازم و ضروری برای توسعه اقتصادی است و بدون داشتن نیروی انسانی کارآمد و متخصص دستیابی به توسعه امری غیر ممکن است (سفیری، ۱۳۷۷ ،۷) تحصیل یکی از مهمترین عوامل تاثیر خانواده در روند اجتماعی شدن می با شد فرصت های تحصیلی برابر با مردان که قابل دسترسی برای زنان باشد بیش از هر عنصر دیگری در تغییر رفتار زنان موثر است وزنان به سطح بالایی از نقش اجتماعی خود پی می برند مشاهدات نشان  می دهد  که زنان تحصیل کرده در یک سطح بالاتر،پاسخ گوی نیاز های خانواده هستند. ( همان ،۱۰۷)

امروزهپدیده بیکاری تحصیل کردگان در همه جا به چشم می خورد و بر حسب شرایط اقتصادی خاص هر یک ، میزان آن در کشور فرق می کند . در این میان بیکاری زنان تحصیل کرده دانشگاهی که نقش مادری و همسری خود را باید به بهترین وجهی ایفا کنند بیشتر نمود پیدا می کند . با وجود این که جهان بسوی استفاده بهینه از نیروی انسانی است ولی همچنان زن به عنوان جنس دوم مطرح است.

نظریه اسلام

در اسلام رابطه ای تقابلی میان کارکردهای زنان و مردان و تقابلی میان حقوق و تکلیف ایشان نسبت به یکدیگر وجود دارد . وضعیت نامطلوب زنان دراغلب جوامع اسلامی کاملا متفاوت از مدعاهای نظریاست که اسلام در خصوص زنان در خانواده ، در جامعه مطرح می سازد و بی شک تا زمانی که زنان از هنجارها و قواعد اسلامی پیروی کنند اسلام نیز هیچ منعی در راه مشارکت مثبت شان در جامعه و دولتقائل نمی شود.

پس اولین گام برای تحقق چنین خواسته ای فراهم کردن امکان تعلیم و تربیت و آموزش مساوی با مردان برای زنان و بر اساس فلسفه اسلامی کردن دانش است . با این حال می توان نتیجه گرفت که در صورتی که زن بتواند با حفظ عدالت در انجام تکالیف اولیه اش در خانه ، در جامعه ، نیز مشارکت کند اسلام چنین مانعی را برای وی ایجاد نخواهد کرد. (الماس ریحانی ،بهار ۸۵)

نظر به اینکه زنان از نظر موقعیت اجتماعی، نوع شغل و درآمد حاصله از آن، در شرایط متفاوتی قرار داشته و دارند، لذا برای تبیین رفتار آنها در بازار کار نظریات مختلفی ارائه گریده که هر یک به ابعاد ویژه و عوامل مؤثر خاصی توجه نموده اند.

نظریات نئوکلاسیک

به اعتقاد نئوکلاسیک‌ها مزد پرداختی به هر فرد با ارزش نهایی او متناسب است و لذا کارفرمایان تا جایی حاضر به استخدام کارگران هستند که بازده نهایی دریافتی حاصل از کار، بیش از مزدی باشد که پرداخت می‌کند. از آنجا که عوامل متعددی وجود دارند که سبب می شوند تا بهره‌وری و کارایی زنان نسبت به مردان پایین‌تر باشد، لذا در بازار کار همواره یک اختلاف درآمدی بین زنان و مردان وجود داشته باشد. از دیدگاه نئوکلاسیک ها تبعیض بین زنان و مردان در بازار کار امری طبیعی و تفاوت درآمدی آنها با توجه به توضیحات نظریه کاملاً سازگار است (انکر و هین، ۱۳۷۹:۱۵-۱۶).

از آنجا که این نظریه بر عامل سرمایه انسانی در تبیین خود تأکید می کند، از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. بر اساس تبینات بعمل آمده توسط این نظریه توسعه میزان تحصیلات و آموزشهای فنی و حرفه ای و افزایش سطح مهارتهای زنان در چارچوب سیاست‌های اشتغال در بهبود وضعیت زنان و کاهش فاصله‌ی آنان با مردان در بازار کار و بخصوص در زمینه‌ی مزد و کسب درآمد تأثیر مهمی خواهد داشت (همانجا، ۱۳۷۹: ۱۸).

یکی از عمده ترین انتقادات بر این نظریه بر این پیشفرض آن است که فرصت های شغلی را برای زنان و مردان شرکت کننده در بازار کار یکسان می داند در حالی که واقعیت امر بدینسان نیست و تأکید بر بازده نهایی در موقعیتی که تمامی امکانات و شرایط برای هر دو جنس یکسان نیست چندان موجه بنظر نمی‌‌رسد.

منابع و ماخذ

1. تنهایی ، حسین ابوالحسن ،( ۱۳۷۸ )، شیوه تنظیم و نگارش پایات نامه ، نشر همیار کرمان ، چاپ اول
2. توسلی ، غلامعباس ،(۱۳۷۵)، جامعه شناسی کار وشغل ، تهران ، نشر سمت
3. روشن فر ، مرضیه ،(۱۳۸۲)، زن اشتغال و مالکیت ، تهران ، نشر برگ زیتون ، چاپ اول
4. زنجانی زاده ، هما ،(۱۳۷۰)، برسی نظریه های نابرابری جنسی در بازار کار ، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد
5. سفیری ، خدیجه ،(۱۳۷۷) ، جامعه شناسی اشتغال زنان ، موسسه فرهنگی و انتشاراتی تبیان
6. کار ، مهر انگیز ،(۱۳۷۹)، زنان در بازار کار ایران ، تهران ،نشر روشنگران