پایان نامه مونوگرافی روستای حصاربن

تعداد صفحات: ۱۰۵ | قابل ویرایش

مقدمه

اصطلاح مردم شناسی Ethnologie همان کاربرد سنت فرانسوی آن است که در مکاتب آمریکایی و انگلیسی به «انسان شناسی اجتماعی و فرهنگی»

(Antropoloqiesocialeet Culturelle) تعبیر می‌شود.

«ماری- کلود شامها» انسان شناس فرانسوی می گوید. عبارت انسان شناسی یا در آنتروپولوژی» به معنای «علم انسان» آمده است. تا قرن نوزدهم انسان شناسی همان مطالعه خصوصیات و طبیعت انسان بوده که خطوط جسمانی – نشانه های فرهنگی، فکری و ذهنی را در برمی‏گیرد.

بعدها با پیشرفت علوم و کاوشهای اصولی انسان شناسان علم انسان شناسی نیز توسعه بیشتری یافت و تنها به خصوصیات طبیعی انسانها محدود نشد بلکه به دو شاخه مشخص یعنی انسان شناسی فرهنگی یا مردم شناسی و انسان شناسی جسمانی تبدیل گشت که شاخه نخستین (مردم شناسی) این علم خطوط تمدن و فرهنگ یا خصیصه‏های فرهنگی گروههای انسانی را بررسی می کند و انسان شناسی جسمانی یعنی واژه‏ای که بیش از همه در کشور فرانسه از آن صحبت شده است و امروز جای خود جای خود را به در انسان شناسی زیستی Antropoloqie Biologique داده است طبیعت، دنیای تغییرات و دلایل تحولات زیستی و تکامل گروههای انسانی را مورد مطالعه قرار می دهد. (عسگری خانقاه/۱۳۷۳ و ص ۱۲و۱۱)

شناخت محیط و حوادث پیرامون از آغاز زندگی مورد توجه انسان قرار می گیرد و نخستین انسانها هم از آن مستثنی نبوده اند. آنان در باب جهان می اندیشیدند و تا حوادث را تبیین نمی‏کردند آرام نمی گرفتند. آرام آرام بشر ازشناخت های مبتنی بر حجیت،پر رمز و راز و حتی منطقی راه به سوی شناخت علمی گشود و اینجا خود را در تجربه، تحقیق مشاهده به آزمایش و تعقل یافت (ساروخانی/ ۱۳۷۷ / ص ۲۶).

تاریخچه مونوگرافی درجهان و ایران

این نوع تحقیقات البته به صورتی تجربی برای اولین بار توسط جان هاروارد انگلیسی در سال ۱۷۷۴ در مورد یک گروه از زندانیان صورت گرفت که لازم به تذکر است که به این تحقیقات هیچ نوع اهمیتی داده نشده و مورد استقبال قرار نگرفت. (پورافکاری/-/صص ۱۲و۱۱/

بعد از آن دانشمندان فرانسوی به نام کوپله در قرن ۱۹ میلادی یکسری تحقیقات را انجام داد و مونوگرافی را با محاسبات آماری تلفیق نمود. این تحقیقات در اواسط قرن ۱۹ ریشه ای روستایی و دهقانی پیدا کرد که بنابر دلایلی نظیر حرکات سریع و تحولات گوناگون بود که متعاقب به بررسی بودجه اقتصادی خانواده‏های کارگران پرداخت مونوگرافی‏هایش را جهت این تحقیقات بکارگرفت ودر سال ۱۸۵۵ میلادی آنها را به چاپ رسانید.

و در قرن ۲۰ میلادی مطالعه و تحقیقات گروههایی اجتماعی و قشرهای اجتماعی به صورت دقیق تر و با کندو کاو بیشتر دراروپا بخصوص در فرانسه تحقیقات وسیعی به شکل مونوگرافی صورت گرفت در ایران مطالعه درباره ده و مناطق روستایی در دوره‏های اخیر در حدود ۹۰ سال پیش در دوره قاجاریه توسط اعتقاد السلطنه انجام گرفت وی در کتابی به نام مطلع الشمس(۳جلدی)

تعدادی از دهات شمالی ایران رامونوگرافی کرده است پس از بین مطالعاتی که درباره روستاها انجام شده جالب ترین آنها کتاب «فرهنگ روستایی»

دکتر بهرامی می باشد که هنوز اهمیت خود را دارد. و در بین جنگ جهانی دوم و پس از آن بخصوص در سالهای ۳۲-۲۱ پاره ای مطالعات روی زندگی دهقانان ایرانی توسط بعضی از گروهها انجام گرفت.

مونوگرافی Monography

مونوگرافی که ترجمه آن تک نگاری است یکی از شیوه هایی است که در روش ژرفایی برای مطالعه جوامع محدود مورد استفاده قرار می گیرد در تک نگاری جوامع کوچک و محدود به طور همه جانبه مورد بررسی قرار می گیرد به عبارت دیگر تک نگاری توصیفی است ژرف و همه جانبه از یک ده یا یک خانوار یا طایفه به عنوان مثال در تک نگاری یک ده اوضاع اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نهادها، هنجارها به طور کلی جزئیات زندگی مردم روستا مورد بررسی قرار می گیرد. (وثوقی، ۱۳۷۶ ص ۱۰۷)

تعریف واژه  روستا یا ده:

ده واحدی اقتصادی – اجتماعی، جغرافیایی و مرکز تجمعی از مردم یکجا نشین است که قسمت اعظم در آمد آنها از کشاورزی تامین می‌شود و شرایط بالقوه خودکفایی را نیز در خود دارد (وثوقی/ ۱۳۷۷، ص ۲۰).

موقعیت جغرافیای

روستای حصاربن جزء شهرستان فیروزکوه و استان تهران می باشد و یکی از روستاهای تهران محسوب می‌شود استان تهران با رشته کوههای البرز از استانهای شمالی ایران جدا می‏شود بخش مرتفع البرز در مرز شمال استان ۱۵۰۰ متر می رسد که به سمت شمال غربی کشیده شده است. در شمال شرقی استان تهران کوههای سواد کوه و فیروزکوه قراردارد و به ارتفاعات شهمیرزاد در شرق می پیوندد- از شهرستانهای وابسته به استان تهران می توان به ورامین – شمیرانات – شهرستان کرج – شهرستان فیروزکوه – شهرستان اسلامشهر اشاره کرد.

استان تهران را می توان به سه بخش اقلیمی زیر تقسیم کرد:

الف اقلیم ارتفاعات شمالی:

که بر دامنه های جنوبی بلندی های البرز مرکزی در ارتفاعی بالای ۳۰۰۰ متر قرارگرفته و آب و هوای مرطوب ونیمه مرطوب و سردسیر زمستانهای بسیار سرد و طولانی دارد و بارزترین نقاط این اقلیم، دماوند و توچال است.

ب: اقلیم کوهپایه‏ها: این اقلیم در ارتفاع دو تا سه هزار متری از سطح دریا قرار گرفته و آب و هوای نیمه مرطوب و سرد سیر با زمستانهای به نسبت طولانی دارد. آب علی، فیروزکوه، دماوند، گلندوک، سد امیر کبیر و دره طالقان در این اقلیم قراردارد دمای متوسط سالانه درمناطق کوهپایه‏ای استان میان ۱۰ تا ۱۵ و در دشت های مجاور آن ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی گراد است.

آب و هوای روستا

شهرستان فیروز کوه بدلیل همجوار بودن با کوههای البرز و نزدیکی به شمال ایران از آب و هوای معتدل و مرطوب برخوردار است و این شهرستان نسبت به شهرستانهای شمالی ایران از رطوبت کمتری برخوردار است. روستای فیروز کوه بدلیل محاصره شدن در میان کوهها و نزدیکی به کوههای البرز که درشمال این منطقه قرار دارد از آب و هوای سرد و کوهستانی برخوردار است.

در فصل پاییز بارندگی بسیار زیاد است و در فصل بهار از آب و هوای معتدل و مرطوب و در تابستان آب و هوای نسبتاُ گرم و مرطوب برخودار است. به طور کلی آب و هوای این روستا و روستا های همجور به دلیل نزدیکی به کوههای البرز و مناطق شمالی ایران و دریای مازندران دارای آب و هوای معتدل و مرطوب است و این رطوبت با توجه به فصول سال کم و زیاد می‌شود.

منابع و ماخذ

• عسگری خانقاه / اصغر /مردم شناسی روش، بینش، تجربه/ انتشارات شب تاب ۱۳۷۳ ص ۱۵۹-۱۵۵
• ساروخانی / باقر/ روشهای تحقیق در علوم اجتماعی / ناشر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی –۱۳۷۷ ص ۲۶
• پورافکاری /نصرت الله / جامعه شناسی روستایی / انتشارات آذربایجان ص ۱۲ و ۱۱
• خسروی/ خسرو- جامعه شناسی روستایی در ایران /انتشارات پیام نور ۱۳۵۵/ص ۲ و ۱
• وثوقی / منصور/ مبانی جامعه شناسی/ انتشارات خردمند / ۱۳۷۶ ص۱۸
• وثوقی/ منصور/ جامعه شناس روستایی/ انتشاات کیهان/۱۳۷۷ ص۲۰
• گلشن فومنی / محمد رسول/ جامعه شناسی آموزش و پرورش/ نصر شیفته ۱۳۷۵ ص ۵۵
• فرهنگ لغت/ حسن / عید/ یک جلدی چاپ امیر کبیر/تهران ۱۳۶۳
• محمدی اصل/ عباس/ نظریه های مردم شناسی- انتشارات آوای نور /۱۳۷۷ ص ۷.