تعداد صفحات: ۹۵ | قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه …………………………………. ۱
فصل اول: حجاب شناسی
پوشش ………………………………….. ۳
آرایش و پیرایش …………………………. ۴
نقش روانی خودآرایی در فرد ……………….. ۴
واژه حجاب ……………………………… ۵
حجاب در ادیان گوناگون …………………… ۷
فصل دوم: علت پیدا شدن حجاب
علل پیدایش حجاب
ریاضت و رهبانیت ……………………….. ۱۱
عدم امنیت …………………………….. ۱۴
استثمار زن ……………………………. ۱۵
حسادت ………………………………… ۱۶
عادت زنانگی …………………………… ۱۷
نقد و بررسی تئوری مختلف در مورد پوشش
انگیزه روانی و اجتماعی …………………. ۱۸
انگیزه اقتصادی ………………………… ۲۱
انگیزه جنسی …………………………… ۲۳
انگیزه فطری گرایش به پوشش ………………. ۲۶
فصل سوم: چرا حجاب ؟
حجاب برای بقا و سلامت خانواده ……………. ۲۸
حجاب برای بهداشت روانی …………………. ۲۸
حجاب برای حفظ جان زن …………………… ۲۹
حجاب برای پیشرفت علمی و ترقیات فکری جامعه … ۲۹
حجاب برای پیشرفت کار و تولید ……………. ۳۰
آیا حجاب مانع کار و تلاش زن در عرصه تولید است؟ ۳۱
چرا حجاب بر زنان بیشتر از مردان توصیه شده است؟ ۳۳
فصل چهارم: آیات قرآن پیرامون حجاب
آیات سوره نور …………………………. ۳۶
آیات سوره احزاب ………………………. ۴۴
فصل پنجم : حجاب و نقش آن در زندگی اجتماعی
اهداف حاصله از حجاب در زندگی اجتماعی
- حفظ همه ارزش‌های انسان ………………. ۴۷
- عفت و حیا …………………………. ۴۷
- متانت …………………………….. ۴۸
- زیبایی سالم و حفظ عفت عمومی …………. ۴۹
- آرایش صحیح و دلپسند ………………… ۴۹
- هدایت و کنترل و بهره‌‌مندی صحیح و مطلوب از امیال و غرایز انسانی ……………………………. ۵۰
- تأمین کمالات معنوی و روحانی ………….. ۵۳
- ثبات خانواده ………………………. ۵۴
- سلامت نسل ………………………….. ۵۵
- ثبات و سلامت جامعه …………………. ۵۵
- حفظ استقلال سیاسی، فرهنگی، اقتصادی …… ۵۶
- تبدیل محیط اجتماع به محیط کار و تلاش …. ۵۶
نتیجه ………………………………… ۵۸
منابع ………………………………… ۶۱
معرفی منابع بیشتر ……………………… ۶۲
مقدمه
بدون شک در عصر ما، که بعضی نام آن را عصر برهنگی و آزادی جنسی گذارده‌اند، و افراد غرب زده، بی بند و باری زنان را جزئی از آزادی او می دانند، سخن از حجاب گفتن برای این دسته ناخوشایند و گاه، افسانه ای است متعلق به زمان های گذشته.
ولی فساد بی حساب و مشکلات و گرفتاری های روزافزونی که از این آزادی های بی قید و شرط به جود آمده است سبب شده که تدریجاً گوش شنوایی برای این سخن پیدا شود. فلسفه حجاب چیزمکتوم و پنهانی نیست، زیرا، برهنگی زنان که طبعاً پیامدهایی همچون آرایش و عشوه گری و امثال آن همراه دارد، مروان، مخصوصاً جوانان را در یک حالت تحریک دائم قرار می دهد که ایجاد هیجان های بیمارگونه عصبی کرده، گاه سرچشمه ی امراض روانی می گردد.
امروزه پزشکان اعصاب و روان معتقدند که هیجان مستمر، عامل بیماری های فروان روحی است. با توجه به این نکته که غریزه جنسی نیرومندترین و ریشه دار ترین غرایز آدمی است، اسلام هرگز نیروی تقوا و ایمان را اینکه قوی ترین نیروهای انسانی است یک ضامن کافی در برابر تحریکات و دسایس این غریزه ندانسته است.
در این جا این سئوال پیش می آید که حقیقت مسئله حجاب چیست؟ آیا در مسئله پوشش، سخن در این نیست که زن خوب است پوشیده در اجتماع ظاهر شود یا عریان؟ روح سخن در این است که آیا زن و تمتعات مرد از زن باید رایگان باشد؟ آیا مرد حق دارد از هر زنی در هر محفل و مکانی حداکثر تمتعات را به استثناء رابطه ی جنسی ببرد یا نه؟
امید است در پایان به پاسخ هایی در خور و مناسب این سئوالات برسیم و پاسخ های مناسب برای این مسائل اساسی را مورد بحث قرار دهیم.
پوشش
اولین و ابتدایی ترین آرایش بشر اولیه عبارت بود از پوشش که طبیعی ترین وساده ترین آرایشی است مطابق با مقتضیات طبیعی، پوشش قسمتی از بدن یا تمام بدن ( که در بشر اولیه به وسیله برگ های درختان بوده است) طبعاً اولین قدمی است که انسان در آرایش خود ( به مفهوم اصلی کلمه) برداشته است، اگر چه به نظر نمی رسد که امروزه پوشش امری مجهول و موضوعی ناشناخته بوده وبا پیشرفت علم و آگاهی بشر، انسان متمدّن نیازی به راهنمایی و آموزش در آداب پوشش و انتخاب پوشاک داشته باشد، اما چون تمدن ساخته عقل و فکر بشر تنها شامل جنبه های ظاهری مسائل حیاتی بوده و فاقد اصول و آیین صحیح بهزیستی است،
از این رو متأسفانه در اثر دخالت علل و عوامل بسیاری از قبیل میل وهوس، جهل و غفلت، غلبه فرهنگ ها و تمدن ها، رقابت های اقتصادی، صنعتی، سیاسی و غیره و بالاخره کوته فکری خود انسان ها در هر عصر و دوره ای (به خصوص در عصر حاضر) سبب شده است که به علت ناتوانی از انتخاب صحیح پوشاک و ناآشنایی با آداب و اصول بهزیستی، سلامتی و رفاه بشر به نوعی نادیده گرفته شود و در اثر پیروی کورکورانه ازمدسیت ها و مدپرست های پول ساز و خرج تراش، مشکلات مادی و معنوی و اقتصادی و بهداشتی بسیاری در امر پوشاک برای انسان های متمدن معاصر به وجود آید.
آرایش و پیرایش
آرایش در مفهوم کلی رایج آن، تنها به آرایش و زینت دادن از راه افزودن چیزی بر متن موجود اطلاق می شود، که مسلماً در عمل جوابگوی همه نیازها نیست. زیرا در امر زیبا سازی، غالباً باید به کاستن نیز پرداخت در زبان فارسی، آرایش و پیرایش قرینه و مکمل یکدیگر در امر زیبا سازی است که دراولی عمل تزیین با اضافه کردن عوامل و عناصر دیگری در متن و زمینه موجود، به نوعی می تواند نقش خوشنما کردن و دلپذیر ساختن را برعهده گیرد حال آن که دومی. زیبا سازی از راه کاستن عوامل عناصری است که وجود و حضورشان در متن در زمینه موجود مانع ایجاد هماهنگی لازم مابین اجزاء اعضا موجود است.
نقش روانی خودآرایی در خود فرد
خودآرایی و زینت کردن نه تنها آثار مثبت روحی و روانی در دیگران داشته و موجبات ارضاء روحی آن ها را فراهم می آورد، بلکه اثرات روانی مثبتی نیز در خود فرد دارد. آراستن خود و پرهیز از هر نوع آشفتگی و پریشانی، در درجه اول ناشی از وجود نظام فکری و ذوق سلیم در انسان است، به طوری که می توان گفت آشفتگی برونی خود به تنهایی حکایت از آشفتگی درون می کند.
کسانی که علی رغم اقتصادی عقل و فطرت و ذوق سلیم به پریشانی و آشفتگی در وضع ظاهری خود رضایت می دهند، در واقع ابتدا این آشتفتگی را در درون خود پذیرفته اند و اینک، این پریشانی مظهری از مظاهر آن آشفتگی درونی است، وگرنه انسانی که طبع لطیف و ذوق سلیم خود را از دست نداده و از محور عقل و فطرت دور نشده است، به طور طبیعی از هر نوع آشفتگی و به هم ریختگی گریزان بوده و نظم و ترتیب و تمیزی و آراستگی را بر هر نوع ژولیدگی و پریشانی ترجیح می دهد.
وضع ژولیده و آشتفته و عدم مراعات تمیزی و نظافت ظاهری، خود به خود نفس هر مؤمنی را در انظار دیگران خوار و حقیر نموده و زبان طعن و توهین دشمن را دراز می نماید، در تعالیم اسلامی توصیه موکه شده براین که خود را در برابر دشمنان بیارایید و خود را بدحال و پریشان یا فقیر و تهیدست نشان ندهید، تا در برابر دشمن خوار و بی مقدار نشوید.
«واژه حجاب»
معنای لغوی حجاب که در عصر ما این کلمه برای پوشش زن معروف شده است چیست؟ کلمه حجاب هم به معنی پوشیدن است و هم به معنی پرده و حاجب. بیشتر استعمالش به معنی پرده است. این کلمه از آن جهت مفهوم پوشش می دهد که پرده وسیله پوشش است شاید بتوان گفت که به حسب اصل لغت هر پوشش حجاب نیست. آن پوشش حجاب نامیده می شود که از طریق پشت پرده واقع شدن صورت گیرد.
استعمال کلمه حجاب در مورد پوشش زن یک اصطلاح نسبتاً جدید است. در قدیم و مخصوصاً در اصطلاح فقها، کلمه «ستر» که به معنی پوشش است به کار رفته است. بهتر بود این کلمه عوض نمی شد و ما همیشه همان لغت «پوشش» را به کار می بردیم. زیرا چنان که گفتیم معنی شایع لغت حجاب پرده است، و اگر در مورد پوشش به کار برده شود به اعتبار پشت پرده واقع شدن زن است و همین امر موجب شده که عده ای تصور کنند که اسلام خواسته است زن همیشه پشت پرده و در خانه محبوس باشد و بیرون نرود.
منابع
- سیمای عفاف و نیایش / تهیه و تنظیم ستاد اقامه نماز حرم مطهر حضرت معصومه (س) / قم ۱۳۸۵.
- حجاب چرا؟ / محمد بن احمد بن اسماعیل/ مترجم عبدالقادر عربشاهی / زاهدان/ انتشارات حرمین / ۱۳۸۲.
- چهل حدیث پیرامون حجاب و عفت زنان / حمید احمدی جلغائی/ انتشارات زائد /قم/ ۱۳۸۲
- حجاب برتر / حمید احمدی جلغایی/ زائد / قم / ۱۳۸۴.
- گزیده مجموعه مقالات حجاب / گردآورنده کمیسیون امور بانوان فارس / انتشارات نوید شیراز/ ۱۳۷۸.
- احکام حجاب در قرآن / امین احسن اصلاحی / بندرعباس / ۱۳۶۲.
- حجاب / عبدالعلی براتی / انتشارات اسحار / قم / ۱۳۸۳.
- نگرشی نو / مدیریت توسعه حجاب / سیمین دخت بهزاد پور / تهران / انتشارات زعیم/ ۱۳۸۲.
- شاخه های از یاس / شاهدخت حیدری/ طلور / ایلام / ۱۳۸۵.
- جایگاه حجاب در برنامه‌ریزی فرهنگی / سیمین دخت بهزاد پور / زعیم / ۱۳۸۲.
