پایان نامه بررسی علل و عوامل افت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدارس راهنمایی

تعداد صفحات: ۸۲ | قابل ویرایش

فهرست

عنوان ……………………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه

چکیده ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱

فصل اول :طرح تحقیق

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………۳

بیان مسئله ………………………………………………………………………………………………………………………………………..۵

اهمیت و ضرورت موضوع…………………………………………………………………………………………………………………..۵

اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………….۶

فرضیات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………….۷

متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………..۸

فصل دوم :پیشینه تحقیق

چارچوب نظری تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………۱۰

علل افت تحصیلی ………………………………………………………………………………………………………………………….۱۵

علل افت تحصیلی در مدارس …………………………………………………………………………………………………………۱۷

عمده ترین دلایل افت تحصیلی ……………………………………………………………………………………………………..۱۸

راه های کاهش افت تحصیلی ………………………………………………………………………………………………………..۱۸

خسارت های ناشی از افت تحصیلی ………………………………………………………………………………………………….۲۰

پیشینه عملی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………۵۳

مدل نظری تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………۳۱

فصل سوم : روش تحقیق

روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………..۳۳

جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………………………………………..۳۳

روش نمونه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………۳۳

ابزار اندازه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………..۳۳

نحوه اجرا ………………………………………………………………………………………………………………………………………۳۴

روشهای آماری ……………………………………………………………………………………………………………………………….۳۴

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات

فصل پنجم :بررسی نتایج

نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………………………….۵۵

پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۰

محدودیت ها ………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۱

منابع و ماخذ …………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۲

پیوست

پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………………………………………۶۵

چکیده

بنابر این در این تحقیق سعی شده است تا عوامل خانوادگی که به پیشرفت تحصیلی دانش آموزان موثر می باشند و کاهی عدم توجه  به این عوامل باعث افت تحصیلی با ترک تحصیلی زودرس دانش آموزان می گردد مورد بررسی قرار گیرد که از بیان این عوامل متغیرهای مثل سطح تحصیلات ،نوع شغل والدین وضعیت اقتصادی و حضور یا عدم حضور والدین ،وضعیت فیزیکی خانه و تعداد اعضای خانواده انتخاب گردیده است.

برای انجام این تحقیق ۳۶۵ دختر مردودی مدارس راهنمایی کوار به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شده و از میان آنها ۱۲۰ نفر به طور تصادفی انتخاب شدند و سپس فرضیاتی ارائه گردید .

بعد از ارائه فرضیات پرسشنامه ای تهیه گردید که از طریق فراوانی درصدی به رد یا تایید فرضیه ها پرداختیم در پایان توجه به یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل چنین نتیجه گرفته شد که میزان درآمد والدین ،سطح تحصیلات و نوع شغل والدین و نحوه رفتار والدین از لحاظ تشویق و کمک درسی به فرزندان و تعداد فرزندان خانواده و فرزند چندم خانواده بودن در افت تحصیلی این گروه از دانش آموزان موثر بوده است.

مقدمه

تعلیم و تربیت  آدمی کاری پر ارج و در عین حال وقت گیر است و نتایج قطعی و نهایی آن نسبتاً دیر آشکار می شود .ارجمندی آن از آن جهت است که آدمیت آدمیزاد به چگونگی تربیتش بستگی دارد . اگر در شرایط مناسبی پرورش یابد به خیل نیکان می پیوندد و اگر تربیت وی مورد غفلت واقع شود چه بسا که از حد حیوان نیز فراتر رود ارزش تعلیم و تربیت آدمی و زیانهایی که بر اثر فقدان یا نقصان آن دامنگیر فرد و جامعه می شود از سویی و احتمال انحراف آن از مسیر صحیح در مدت نسبتاًطولانی از سویی دیگر ایجاب می کند که فعالیت های مربوطه مورد توجه خاص و مداوم قرار گیرد.

آموزش و پرورش به طور اعم و آموزش  راهنمایی به طور اخص تاثیر غیر قابل انکاری در رشد و توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرزهنگی جوامع دارد ، پیچیدگی جهان پیرامون گسترش تکنولوژی توسعه آموزش فنی و حرفه ای و نیز توجه  به تفاوت های فردی ایجاب می کند که افراد با استعدادها ،رغبتها،امکانات و محدودیت های خود به طور واقع بینانه ای آشنا شوند و تصمیمات خود را بر اساس اطلاعات صحیح اتخاذ کنند ،از طریق راهنمایی تحصیلی اطلاعات صحیح و منظم درباره درسها،رشته های تحصیلی نظام آموزشی قوانین و مقررات مدرسه در اختیار دانش آموزان قرار گیرد.

دانش آموزان بر اساس اطلاعات حاصل درباره خصوصیات فردی و نظام آموزشی به کمک راهنما به اتخاذ تصمیم معقول و مناسب در زمینه تحصیلات خود می پردازند. یکی از دوره های مهم تحصیل در ایران دوره راهنمایی تحصیلی است.

بیان مساله

زمانی که درباره افت تحصیلی سخن گفته می شود متوجه می شویم که در شکست یا افت تحصیلی این معضل بزرگ جامعه عوامل متعددی دخیل و موثر می باشند که آن عوامل را به دو گروه علل خارجی و داخلی بسته بندی نمودیم این عوامل روابط  تناتنگی با هم دارند دارای کنش و واکنش متقابل با یکدیگر می باشند که گروهی از محققان و پژوهشگران آنها را  به عوامل برون سازمانی و درون سازمانی نیز تقسیم نمودند که تحقیق و بررسی هر کدام از آنها کاری  دشوار و ظریف است و نیازمند دقت و سعی و تلاش کافی می باشد.

از عوامل داخل یا درون سازمانی می توان به معلم بی اطلاع و کم تجربه ، ناتوانی معلم در تدریس و اداره کلاس ، بالا بودن هزینه های درسی و نارسایی در تدروین موضوع های کتب درسی و فضای آموزشی است.

از عوامل خارجی یا برون سازمانی شرایط و زمینه های خانوادگی (سواد ،شغل،میزان تحصیلات و شرایط اقتصادی و فرهنگی و زبان و ملیت های مختلف می توان نام برد.

چارچوب نظری تحقیق

برای تشخیص این که شکست تحصیلی یک دانش آموز صرف نظر از تحصیلی او روشن شود سلسله عواملی باید به تجدید نظر درآیند و برخی از آن عوامل از جمله پیش سرشت کودک شرایطی نامناسب خانوادگی ،نابسایند بودن کفایت معلم ،نقص چگونگی ارزشیابی تحصیلی ،وجود فقر فرهنگی خانوادگی و محیطی نه تنها در شهرهای بزرگ و پیشرفته بلکه در دور افتاده ترین روستاهای کشور ، حتی با وجود کمترین امکانات آموزشی و پرورشی ،قابل بررسی مشخص و پیشگیری هستند.

آگاهی مسئولان از میزان و اهمیت تاثیر این عوامل ، کمک موثری در جهت هدایت فعالیت ها در مسیر پیشگیری از پیامدهای ناگوار آنها در بر خواهد داشت و دست کم اولیاء و معلمان دانش آموزان را برای همکاری در این راه آماده تر خواهد کرد.

دوره راهنمایی تحصیلی چنانکه از نامش پیداست فرصتی است که طی آن باید آمادگی نوجوانان برای ادامه تحصیل و استعدادهایش برای رشته های مختلف آموزش متوسطه مورد مطالعه قرار گیرد بطوریکه فارغ التحصیلان این دوره را بر اساس نتایج حاصله از این مطالعات به رشته های تحصیلی متناسب با استعداد ها و علاقیشان هدایت نمود بنابر این بیشتر برنامه های درسی و فعالیت های آموزشی دوره راهنمایی تحصیلی از لحاظ محتوا برای کسانی که نتوانند یا به هر دلیل نخواهند ادامه تحصیل دهند بی فایده است .

شکست تحصیلی چگونه ایجاد می شود؟

وقتی دانش آموزی علی رغم کوششها و تلاشهایش نتوانسته است در درس نمره ای در حد مطلوب بگیرد و در کسب نمره مورد نظر با شکست مواجه شود نسبت به آن درس و تواناییهایش برای رسیدن به موفقیت به دیده تردید می نگرد اما اگر این موقعیت به هر دلیل برای چند بار تکرار شود دانش آموزان  واقعاً چنین فکر خواهد کرد که توانایی این را ندارد که مطلوب این درس را بفهمد و مطالب آن فراتر از توانایی هایش است و او در فهم آن عاجز است.

چنین نگرشی بار منفی به همراه خواهد داشت و او علاقه و میل و رغبت خود را برای مطالعه مباحث آن بررسی از دست خواهد داد و در حقیقت سطح انگیزه او برای مطالعه آن کاهش خواهد یافت بنابراین برای یادگیری مطالب آن درس کوششی به خرج نمی دهد و در نتیجه دوباره نمرات پایین کسب می کند و در آخر همه آنها را به حساب ناتوانی اش در یادگیری آن درس می گذارد.

یعنی فرد به دلیل تاریخچه قبل همراه با شکست و ضعف حکم به ناتوانی خود در یادگیری می دهد در صورتیکه پس از تحقیق می توان دریافت که افت تحصیلی دانش آموز به دلایل گوناگونی از قبیل غیبت از کلاس ، بیماری ، مشکلات خانوادگی و فکری می باشد که دانش آموز علاقه خود را نسبت به این دروس از دست داده و با شکست تحصیلی مواجه موصلی (۱۳۶۷) در مقاله ای تحت عنوان افت تحصیلی علل و چگونگی جلوگیری از آن علل و عوامل مختلف افت یا ضایعات تحصیل را چنین عنوان نموده است.

۱-دانش آموز

۲- معلم

۳- مدرسه و برنامه ریزی درسی

۴- نظام آموزش و پرورش و برنامه ریزی آموزشی و جامعه که علل مربوط به دانش آموزان را به دو دسته تقسیم نمود.

علل افت تحصیلی

از جمله مهمترین آفت های تحصیلی دانش آموزان افت تحصیلی می باشد. که می توان گفت : نزول سطح علمی و کم شدن نمرات نشانه ای از افت تحصیلی است. جهت برطرف کردن این اشکال لازم است که عوامل ایجاد کننده آن را بشناسیم. بنابراین شناخت عوامل موثر در افت تحصیلی بهترین راه برای پیشگیری از آن می باشد . در ادامه توضیح هر یک از عوامل آمده است :

۱- عوامل فیزیکی یا جسمی مانند بیماری ، ضعف شنوایی و بینایی
۲- عوامل ذهنی و روانی ، میزان هوش
۳- نداشتن هدف
۴- نداشتن انگیزه
۵- نداشتن اعتماد به نفس
۶- ضعف اراده
۷- نداشتن برنامه ریزی درست
۸- نداشتن روش مطالعه مناسب
۹- مهارت مطالعه نادرست

– عوامل مربوط به خانواده :
۱- اختلال خانوادگی ، طلاق ، وجود نامادری یا ناپدری
۲- اختلاف فرزند با خانواده ، لجبازی با والدین و اعتراض به جو خانوادگی
۳- وابسته کردن فرزندان به والدین جهت انجام تکالیف بخصوص در دوران ابتدایی
۴- تحقیر ، سرزنش و مقایسه نادرست فرزندان با همسالان موفق
۵- تغییرات منفی در خانواده مانند ورشکستگی سیاسی و اقتصادی و اعتیاد
۶- تغییرات سریع و غیر مترقبه ارتقایی سطح اقتصادی یا سیاسی

منابع و ماخذ

۱-الهام پور، حسین. (۱۳۸۴). عوامل مؤثر بر افت تحصیلی دانش آموزان دختر پایه سوم راهنمایی شهر اهواز. مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی، دوره۶، شماره ۱، ص. ۴۷- ۶۴.

۲-بختیار نصرآبادی ، حسنعلی؛ بهجتی اردکانی ، بتول (۱۳۸۱) ،علل آموزشی افت تحصیلی و راهکارهای جلوگیری از آن ، فولاد ، شماره ۹۶.

۳-توما، ژان. (۱۳۷۸). مسائل جهانی آموزش و پرورش. ترجمه: احمد آقازاده. تهران: مرکز نشر دانشگاهی

۴-چنگیزی آشتیانی، سعید، شمسی، محسن و ابوالفضل محمدبیگی. (۱۳۸۸). افت تحصیلی و برخی از عوامل مؤثر بر آن از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک. مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک (ره آورد دانش)، وی‍ژه نامه شماره ۱، دوره ۴، شماره ۱۲، ص. ۲۴-۳۳.

۵-رئوفی، محمدباقر … [و دیگران]. (۱۳۸۶). عوامل فردی- خانوادگی مؤثر بر افت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال تحصیلی (۸۴- ۱۳۸۳). مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دوره ۴، شماره ۲۹، ص. ۱۱۳- ۱۱۵.

۶-زارع شاه آبادی، اکبر. (۱۳۸۱). بررسی تأثیر عوامل آموزشی بر افت تحصیلی دانشجویان دانشگاه یزد در سالهای ۷۷- ۱۳۶۷. مجله علوم انسانی دانشگاه سیستان و بلوچستان، ویژه نامه علوم تربیتی و روانشناسی، شماره ۴۱، ص. ۶۳- ۹۱.

۷-طلایی، حسن. (۱۳۶۷). پیشرفت تحصیلی ارزشیابی اجتماعی و آرزوهای شغلی در فرهنگ قشرهای دانش آموزان چهارم متوسطه در  خرم آباد. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.