پایان نامه بررسی میزان تأثیر بازی بر رشد جسمی و ذهنی کودکان دبستانی از دیدگاه والدین

تعداد صفحات: ۱۰۹ | قابل ویرایش

فهرست

عنوان ………………………………………………………………………………….صفحه

چکیده ……………………………………………………………………………………۱

فصل ا:طرح تحقیق

مقدمه …………………………………………………………………………………….۳

بیان مساله …………………………………………………………………………………۵

اهمیت و ضرورت تحقیق ………………………………………………………………………۷

اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………۹

فرضیات تحقیق …………………………………………………………………………….۱۰

متغیرهای تحقیق …………………………………………………………………………..۱۱

فصل ۲: پیشینه تحقیق

چارچوب نظری تحقیق ………………………………………………………………………..۱۳

اهمیت بازی از دیدگاه روان شناسی …………………………………………………………..۱۴

تعریف بازی ……………………………………………………………………………….۱۵

اهمیت بازی در دوران اولیه کودکی ………………………………………………………..۱۵

کارکردهای آموزشی بازی و اسباب بازی ……………………………………………………..۱۶

ضرورت آموزش بازی به کودکان ……………………………………………………………۱۷

نقش بازی و اسباب بازی در رشد اجتماعی کودک ………………………………………………۱۷

بازی و آموزش احکام و معارف دینی …………………………………………………………۱۸

بازی و رشد عاطفی کودک ……………………………………………………………….۲۰

کارکردهای تفریحی بازی و اسباب بازی …………………………………………………….۲۱

نقش بازی و اسباب بازی در بهداشت روانی کودک …………………………………………….۲۱

جایگاه وظایف والدین در مورد بازی کودک …………………………………………………۲۳

برخوردهای متفاوت درباره بازی کودک ………………………………………………………۲۳

مسئولیت والدین در زمینه بازی کودک از دیدگاه اسلام ……………………………………….۲۴

شیوه های تشویق کودک به رعایت نظم و مرتب کردن اسباب بازی ………………………………۳۵

خانواده و اسباب بازی کودک ………………………………………………………………۳۹

اسباب بازی های دکوری و خاطره تلخ کودک …………………………………………………۵۱

اسباب بازی و ارضای نیازهای والدین …………………………………………………………..۵۱

پیشینه عملی تحقیق ……………………………………………………………………….۵۷

فصل ۳: روش تحقیق

روش تحقیق ……………………………………………………………………………….۶۰

جامعه مورد پژوهش …………………………………………………………………………۶۰

نمونه و روش نمونه گیری  …………………………………………………………………..۶۰

روش تجزیه و تحلیل  داده ها………………………………………………………………….۶۰

فصل ۴: تجزیه و تحلیل داده ها

فصل ۵: بررسی نتایج

نتیجه گیری ……………………………………………………………………………..۸۱

پیشنهادات ……………………………………………………………………………….۸۳

منابع و ماخذ ………………………………………………………………………………۸۵

پیوست

پرسشنامه …………………………………………………………………………………۹۳

چکیده

تحقیق حاضر با هدف بررسی دیدگاه والدین در مورد تاثیر بازی بر رشد جسمی و ذهنی کودکان دبستانی در شهرستان لامرد انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق والدین ودانش آموزان شهر ستان لامرد است که با روش نمونه گیری چند مرحله ای از جامعه والدین ۶۰ نفر انتخاب شده و داده های موردنیاز اسباب با زی در فرایند رشد و سرگر می کودک نقش برجسته ای را ایفا می نماید.

در تمام جهان تولید اسباب بازى باید مطابق بااستانداردهای ایمنی باشد اما گاه به دلایل اقتصا دی این موضوع به دست فراموشى سپرده می شود. این پژوهش یک مطا لعه میدانی توصیفی است که با هدف تعیین میزان آگاهی والدین در مورد ایمنی اسباب بازی و معیارهای خرید اسباب بازی ایمن در شهرستان لامرد انجام شده است.

پس از تهیه پرسشنامه خودساخته و بررسی روایی و پایایی آن، چهار مرکز بهداشتی  درمانی شهرستان لامرد به صورت تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه های ذی ربط برای ۶۰ نفر از والدین مراجعه کننده به آن مراکز تکمیل شد. سپس داده های جمع آوری شده توسط نر م افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

مقدمه

از دیرباز بیشتر مردم چنین می‏پنداشتند که بازی، کاری بیهوده و بی‏ارزش است، ولی امروزه به یقین می‏دانیم که یکی از مهم‏ترین نیازهای کودک، بازی با اسباب بازی است. این نیاز در حیطه تقویت و فراگیری همکاری‏های اجتماعی، اعتماد به نفس، هوش، خلاقیت و همچنین از میان بردن عقده‏های دوره کودکی و کسب توان در رسیدن به کارآیی بیشتر، نمود بهتری می‏یابد. در حقیقت،کودک هم‏زمان با سرگرم شدن به اسباب بازی، ارتباط با محیط پیرامون خود را آغاز می‏کند.

با همه سودی که در بازی موجود است، از پی‏آمدهای منفی و زیان‏بار اسباب بازی و بازی‏های رایانه‏ای نیز نباید غفلت کرد. این وظیفه والدین است که کودکان را در انتخاب بازی‏های مناسب و اسباب بازی‏های مفید و سازنده یاری کنند. بازی‏های رایانه‏ای و اسباب بازی‏های موجود در بازار، برخلاف سرگرمی‏های سنتی، ذهن کودکان و نوجوانان را به‏اندازه‏ای مشغول می‏کند که آنان را از پرداختن به مسائل مهم‏تر زندگی باز می‏دارد. افزون بر آن، در بسیاری از این بازی‏ها، مفاهیم ناشایست جنسی و الگوهای ناسازگار با فرهنگ اسلامی به شکلی بسیار زیرکانه به کار رفته است که خطری جدی برای فرزندان ما به شمار می‏رود.

بازی جزئی تفکیک ناپدیر از زندگی کودکان است. کودکان بیش از هر امر دیگر وقت خود را به بازی اختصاص می ‏دهند. البته بازی مختص کودکان نیست بلکه بازی در تمام طول زندگی انسان مشاهده می شود منتها نوع بازی و ‏مدت زمانی که افراد در سنین مختلف به آن اختصاص می دهند متفاوت است.‏

بیان مساله

یکی از فرضیه های روان شناسی این است که بازی رشد هوشی را تسریع می کند در تایید این فرضیه نتایح ‏پژوهشها نشان می دهد کودکانی که فاقد هر گونه اسباب بازی می باشند و یا امکانات اندکی برای بازی دارند، از ‏لحاظ شناختی از همسالان خود عقب تر هستند. علاوه بر این فرزندان خانواده های کم در آمد نسبت به کودکان ‏طببقه متوسط کمتر در بازیهایی که بهش کل «نقش بازی کردن» انجام می شود شرکت می کنند.

بنابراین بعضی ‏از روانشناسان معتقدند یکی از دلایلی که کودکان طبقه کم در آمد پس از ورود به مدرسه با مشکلات یادگیرری ‏روبرو می شوند این است که کمتر بازی می کنند بازیهای آنان چندان پیچیده نیست و نسبت به بازیهای کودکان ‏طبقه متوسط از تنوع کمتری برخوردار است. اگر بپذیریم که بازی برای رشد هوشی اهمیت دارد در این صورت آشنا ‏کردن کودکان با بازی یکی از عواملی است که رشد شناختی را تسهیل می کند.‏

‏«فیلیپس لون استیامن» که یکی از مبلغان مزایای بازی است برنامه هایی ترتیب داد تا کودکان خانواده های کم ‏درآمد به اسباب بازی دسترسی پیدا کنند به مادران نیز آموخته شد که چطور با فرزندانشان و اسباب بازی آنها بازی ‏کنند در این برنامه اسباب بازی وسیله ایست برای تحریک کلامی و روابط محبت آمیز رشد شناختی را تسهیلل می ‏کند شاید نتایج موفقیت آمیز این برنامه بیشتر ناشی از این جنبه باشد تا صرف وجود اسباب بازیها.‏(اصغرزاده،۱۳۶۹)

اهمیت بازی از دیدگاه روان‏شناسی

از گذشته‏ های بسیار دور تاکنون، پدیده ‏ای روانی، اجتماعی و زیستی به نام «بازی» برای کسب لذت، تمدّد اعصاب، آرامش جسم و روان و گذران اوقات فراغت در زندگی انسان‏ها، به ویژه کودکان و نوجوانان، وجود داشته و بخش جدایی‏ناپذیر زندگی آنان بوده است.

به باور روان‏شناسان و جامعه‏ شناسان، بازی و اسباب‏بازی که عمیقا با زندگی کودکان و نوجوانان پیوند خورده است، در روحیه و تکوین شخصیت آنان، اثر عمیقی به جای می‏گذارد.

کودکان و نوجوانان به وسیله بازی و اسباب‏بازی، نقش‏های اجتماعی را می‏آموزند؛ با الگوها و هنجارهای جامعه خویش آشنا می‏شوند؛ ارزش‏های آن را درونی می‏کنند و در راستای اجتماعی شدن گام بر می‏دارند.

بر پایه تجربه و پژوهش‏های روان‏شناسانی هم چون: گزل، پیاژه، اریکسون و والون، کودک آن‏چه را که در فرایند بازی یاد می‏گیرد، به وجود خود می‏افزاید و این نوع آموزش در رشد شناختی و عاطفی او مؤثر است.

پدیده بازی بر پایه علل، زمینه‏ها و شرایط، در زمان‏ها و مکان‏های گوناگون، از نظر ساختار، درون‏مایه و کارکرد، شکل‏های گوناگونی به خود گرفته است. از نیمه دوم قرن بیستم، همراه با پیش‏رفت صنایع الکترونیکی، بازی‏ها و اسباب‏بازی جدید و نسبتا جذّاب به وجود آمدند و مورد استقبال کودکان و نوجوانان در سراسر دنیا، از جمله ایران قرار گرفتند.

اهمیت بازی در دوران اولیه کودکی

بازی، یکی از عوامل مهمی است که بر روحیه و شخصیت کودک اثر می‏گذارد و بخش جدایی‏ناپذیر زندگی اوست. روان‏شناسان و جامعه‏شناسان بر این باورند که بازی در سال‏های اولیه بسیار حیاتی است و به جز پدید آوردن شادی، برای رشد جسمی و روان شناختی کودک اهمیت ویژه‏ای دارد.

به وسیله بازی، کودک راه‏های برخورد و تعامل با محیط پیرامون خود را فرا می‏گیرد و مهارت‏های اجتماعی و زبانی را کسب می‏کند. بازی، فرصت‏هایی را برای «ابراز خود»و«خلاقیت» در کودک فراهم می‏کند و نیز راهی برای تخلیه هیجان‏ها و انرژی اضافی است. کودک از طریق بازی با فرهنگ جامعه خویش آشنا می‏شود؛ هنجارها و ارزش‏های اجتماعی را درونی می‏کند و در نهایت، نقش‏های اجتماعی را می‏پذیرد.

امروزه اهمیت بازی در دوران کودکی با پژوهش‏های گسترده‏ای به طور کامل تأیید شده است. اگر کودک را به ماهی تشبیه کنیم، بازی، همانند آب زلالی است که کودک در آن شناور می‏باشد. پس بازی برای کودک، همان زندگی است. ازاین‏رو، باید شور زندگی را در میان کودکان جست‏وجو کرد و کودکان را نیز باید همواره در حال بازی نگریست چنان‏چه کودکی را از بازی محروم کنند، کودکی کودک، موجودیت و سلامت و آینده‏اش را از او ستانده‏اند. دنیای بدون بازی، از نظر کودک زندانی بیش نیست.

منابع 

* قرآن کریم.

* نهج البلاغه.

1. آنسلمو، ساندرا، رشد در دوره اولیه کودکی، ترجمه علی آخشینی، چاپ اول: آستان قدس رضوی، مشهد ۱۳۷۹.
2. اتکینسون، ریتال، زمینه روان‏شناسی، ترجمه محمدنقی براهنی و دیگران، انتشارات رشد، تهران ۱۳۷۵.
3. اسپارک، برنارد، آموزش در دوران کودکی، ترجمه محمد حسین نظری نژاد، چاپ سوم: آستان قدس رضوی، مشهد ۱۳۶۹.
4. استروسکایا، ل.ف، تأثیر تعلیم و تربیت بر شخصیت کودک، ترجمه نازلی اصغرزاده، چاپ اول: دنیای نو، تهران ۱۳۶۹.

۵ . اکسلین، ویرجینام، بازی درمانی، ترجمه احمد حجاران، چاپ دوم: کیهان، تهران ۱۳۶۹.

۶ . الجسمانی، عبدالعلی، سیکولوجیه الابداع فی الحیاه، چاپ اول: الدار العربیه للعلوم، [بی‏جا] ۱۹۹۵ م.

7. الحر العاملی، محمد ابن الحسن، وسائل الشیعه، چاپ پانزدهم: آل‏بیت علیهماالسلام، قم ۱۴۱۲ ق.

۸ . الینکورس، رونالد، کودک و مدرسه، ترجمه شکوه نوابی نژاد، چاپ اول: انتشارات رشد، تهران ۱۳۶۸.

9. امینی، ابراهیم، آیین تربیت، چاپ دوازدهم: انتشارات اسلامی، تهران ۱۳۶۸.