تعداد صفحات: ۴۸ | قابل ویرایش
چکیده
تحقیق انجام شده پیرامون میزان تأثیر سواد والدین با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نشان می دهد که سطح سواد پدر با موفقیت و عدم موفقیت دانش آموزان اثر قطعی دارد و سطح سواد مادر نیز در این موفقیت یا شکست بی تأثیر نیست. میزان سطح سواد والدین بر موفقیت دانش اموزان تأثیر چشمگیری دارد و همچنین در این تحقیق اثر قطعی تأثیر سطح سواد والدین بر پیشرفت تحصیلی ، افت تحصیلی ، مشکلات رفتاری و مشکلات تحصیلی دانش آموزان مسجّل است و میزان سطح سواد والدین با پیشرفت تحصیل دانش آموزان ارتباط مستقیم و مثبت دارد.
جامعه آماری من در این پژوهش شامل مدارس دخترانه راهنمایی شهرستان مشهد می باشد که سه مدرسه را به روش تصادفی خوشه ای انتخاب کرده و از بین دانش آموزان این مدارس ۳۰ نفر را به صورت تصادفی ساده انتخاب کرده و تحقیق را روی آنها انجام داده و همچنین از دو پرسشنامه که یکی پرسشنامه معلم و دیگری پرسشنامه دانش آموز است استفاده کرده ام.
و در این پژوهش والدین دانش آموزان از لحاظ سطوح تحصیلی به کمتر از سیکل، سیکل تادیپلم ، دیپلم تا لیسانس و لیسانس و بالاتر تقسیم گردیده اند.
مقدمه
نقش شگفت انگیز تعلیم و تربیت در زندگی انسان بر هیچ خردمندی پوشیده نیست. تاکنون ضرورت آن مورد تردید قرار نگرفته است. زیرا که تعلیم و تربیت صحیح می تواند فرد را به اوج در زنها برساند و اگر غلط اند و او را به سقوط کشاند زیرا آدمی در آغاز تولدش فاقد علم و تربیت و کمال است.
تعلیم و تربیت یکی از عناوینی است که در جامعه امروز نقش اساسی دارد و اهمیت و توجه به آن ناشی از ارزشهای فردی و اجتماعی آن در تکوین نظام و جوامع بشری است. جوامع بشری سعی در آن دارد تا با مطالعه و تحقیق یاقته های خود در قالب راه حلهای مناسب و مطلوب ارائه دهند و در جهت پیشبرد و اهداف عالی و غائی بشر گامی بردارند و عوامل و متغیر های گوناگونی را که در جریان تعلیم و تربیت وجود دارد بشناسد. (شکوهی ، ۱۳۶۸، ص ۸۸)
ضرورت تربیت عمومی با توجه به پیشرفت و پیچیده تر شدن زندگی برای مقابله با مسائل روزمره بیش از پیش حساس می شود تا آنجا که رشد سازمانهای تربیتی به عنوان شاخص و معیار تعبیر رشد سیاسی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. (معیری، ۱۳۷۵، ص ۱۱)
اهمیت عمده آموزش و پرورش در نقش اجتماعی آن است که در آماده نمودن فرد جهت زندگی در میان انسان ها همت می گمارد. از جمله مسائل که در آموزش و پرورش هر کشور مورد ارزیابی و بررسی دقیق قرار می گیرد مسئله پیشرفت و افت تحصیلی وعوامل شکست وپیروزی دانش آموزان است که با بررسیهایی که از زوایای مختلف انجام می گیرد علل آن راپیدا کرده و در جهت رفع نقاط ضعف و تقویت نقاط مثبت آن برنامه ریزی می نمایند.
بیان مسأله
موضوع مورد مطالعه در این تحقیق عبارت است از : بررسی تأثیر میزان سطح سواد والدین بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی مدارس شهرستان مشهد است سؤالات مورد بحث در این تحقیق عبارتند از:
آیا پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی شهر مشهد با تحصیلات والدین انها رابطه دارد؟
آیا پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی شهر مشهد با تحصیلات مادر آنها رابطه دارد؟
آیا پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی شهر مشهد با تحصیلات پدر آنها رابطه دارد؟
آیا افت تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی شهر مشهد با تحصیلات والدین آنها رابطه دارد؟
آیا سطح سواد پدر بر مشکلات تحصیلی دانش آموز تأثیر دارد؟
آیا سطح سواد مادر بر مشکلات تحصیلی دانش آموز تأثیر دارد؟
آیا سطح سواد پدر بر مشکلات رفتاری دانش آموز تأثیر دارد؟
آیا سطح سواد مادر بر مشکلات رفتاری دانش آموز تأثیر دارد؟
تحقیقات انجام شده در بعضی کشورها
بر اساس تحقیقات مربوطه به دکتر «جان بک» در کتاب (چگونه فرزند با هوش تری تربیت کنیم) می نویسد:
اکنون جامعه شناسان و معلمین مشغول جستجوی طرقی برای جبران محرومیت آموزش ۶ ساله آن دسته از کودکان هستند که بدون فراگیریهای اولیه قدرت آموختنشان متوقف شده است.
آموزگاران بر این باورند که تحریکات سالهای قبل از شروع مدرسه، بهترین روش بالا بردن هوش و استعداد کودکان است. تعداد زیادی از والدین تحصیلکرده و با سطح سواد بالاتر پی برده اند که کودکان آنها قادرند درسهای کلاس اول و بالاتر از آن را قبل از رفتن به دبستان فراگیرند و همچنین می گویند شما پدران و مادران مهمترین و ضروری ترین معلمانی هستید که فرزندان شما در طول زندگی مانند آن را نخواهد داشت. ( جان بک ، ۱۳۷۰، ص ۶۶)
شخصی به نام « نیوسانز» در انگلستان (۱۹۷۸) در پژوهشی که در ارتباط با اثرات متقابل خانواده و کودک در مدرسه داشتند و مصاحبه ای که با والدین کودکان ۷ ساله انجام داد به این نتیجه رسیده است:
که هر چه سطح سواد والدین بیشتر باشد وضع تحصیلی و فرهنگی کودکان آنها نیز در موقعیت مطلوب تر قرار خواهد داشت و این قبیل والدین ضمن قرار دادن کتاب های زیادی در اختیار کودکان ، بیشترین وقت خود را به مطالعه می گذرانند.
تأثیر نقش والدین بر رشد و پیشرفت کودکان
رفتار و عملکرد اجتماعی، عاطفی و عقلانی کودک و بطور کلی چگونگی شکل گیری شخصیت او تحت عوامل بی شماری قرار دارد که هر یک به نحوی خاص نقش خود را در این زمینه ایفا می کند لکن در این میان خانواده و خصوصاً پدر و مادر با تمام ویزگیها و عملکرد خاص خود بالترین سهم را در این مهم عهده دارند زیرا طرح اساسی و زیر بنای شخصیت کودک در اولین سالهای زندگی و در میان اعضاء خانواده شکل می گیرد و پدر و مادر دانسته یا ندانسته به عنوان طراح و بنیانگذار شخصیت کودک ، چگونه زیستن و چگونه بودن او در سالهای پر فراز و نشیب آینده از همان آغاز زندگی تعیین می کنند. (احمدی، ۱۳۷۳، ص۵۱)
پدر و مادر نخستین آموزگاران فرزندان خویش می باشند. هم آنانند که در آموزشکده خانواده، انسانهای شایسته و والامقام یا مفسدان جامعه خراب کن را تعلیم و تربیت می کنند، آرزوی داشتن مدینه فاضله زمانی تحقق می یابد که خانواده به رسالت عظیم خویش در زمینه اهداف پرورش آگاهی یافته و بدان عمل کند. (مومنی، ۱۳۷۱، ص۳۰)
نقش مادر: مادر نخستین کلماتی را بر زبان کودک می گذارد چه بسار غلطها و اشتباهات اولیه که مادام العمر به علت بدآموزی و اشتباه ما در ذهن کودک باقی می ماند. تلفظ درست بکار بردن لغات در جای آن دادن اطلاعات و آگاهیهای اصل و دور از خرافات از زمینه های وظیفه ای مادر است و باید آن را بیاموزد. در جنبه علمی لازم نیست مادر حتماً زنی عالمه و مخترع و دارای تحصیلات عالیه باشد ولی دانشتن ولو کم دامنه لازم است تا جلوی برخی از ندانم کاریها را بگیرد، از اتلاف سرمایههای ملی جلوگیری نماید.
منابع و مآخذ
- امینی فر، مرتضی – علل و عوامل پیشرفت تحصیلی و چگونگی ارتقاء آن چاپ سوم – تهران ، فصلنامه تعلیم و تربیت سال چهارم شماره ۲
- آرمند ، محمد – نقش خانواده در پیشرفت تحصیلی فرزندان ، چاپ دوم ، تهران ، انتشارات میعاد ۱۳۷۳
- بیابان گرد ، اسماعیل – روشهای پیشگیری از افت تحصیلی ، چاپ چهارم ، تهران ، انتشارات رشد ۱۳۷۵
- پارسا ، محمد- روانشناسی تربیتی ، چاپ اول ، انتشارات شمس ۱۳۷۴
- پایان نامه سلیمانی احمد آباد ، عبدالرئوف – رابطه بینتحصیلات والدین و افت تحصیلی ، مرکز آموزش عالی ضمن خدمت فرهنگیان ۱۳۷۹.
- پایان نامه لشکر زاده، صدیقه – نقش سواد والدین در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر کلاس چهارم ابتدایی شهرستان بم، مرکز آموزش عالی ضمن خدمت فرهنگیان، تیرماه ۱۳۷۸
- پایان نامه شکوری، اسفندیار و جهانی، اسماعیل. بررسی علل و عوامل مرثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نواحی شش گانه مشهد در دوره راهنمایی ، بهمن ماه ۷۱
- پایان نامه سبزه بین، محمد و احمد زاده، رمضانعلی – نقش خانواده در پیشرفت تحصیلی فرزندان در مورد دانش آموزان ناحیه سه شهرستان یزد در سال ۱۳۷۲.
