تحقیق ورزش از نظر اسلام

تعداد صفحات: ۳۵ | قابل ویرایش

فهرست مطالب

مقدمه

از روزی که خداوند بشر را خلق فرمود، نیاز به ورزش و تربیت بدنی نیرومند و قوی از جانب این مخلوق به خوبی حس شد چه از جنبه دفاع شخصی و یا کسب معاش و چه از جهت مقابله و رویارویی با طبیعت پیرامونش.

نیاز بشر به ورزش و تربیت بدنی در طول روزگاران همواره وجود داشته و هیچگاه نبود که انسان خویش را از داشتن بدنی سالم و قوی بی نیاز ببیند. هرچه زمان جلوتر می‌رفت به گونه های مختلف، انسان ضعیف از انجام اموری که توانایی لازم را داشته باز می تواند (هر زمان به مقتضای خودش) بعد از ظهر و ترویج شریعت اسلام که این دین همواره پیروانش را به داشتن بدنی سالم و قوی تشویق و ترغیب می کند، مسئله پرورش بدن به منظور برخورداری از روانی سالم در میان مسلمانان جایگاه ویژه ای یافت.

از جمله شعارهایی که اسلام نیز آن را تایید می‌کند این است که:

روح سالم در بدن سالم است. زیرا کسی که دارای بدنی ضعیف و تربیت نشده باشد، حتی به جای آوردن واجبات و عبادات نیز دچار کاستی و نقصان است چه رسد به اینکه بخواهد در محیط اطرافش احقاق حقی بکند و دست ظلمی را از دامن مظلومی قطع بکند.

اگر ما در سیره رهبران دینی از جمله علی (ع) یا حتی پهلوانان نگاه بکنیم در خواهیم یافت که ایشان قدرت بدنی بالا را در راه صحیح و جهت مثبت آن صرف می کردند و نه در راه ظلم به دیگران. در احوال پهلوانان دیده می شود که ایشان معتمد ونقطه اتکا افراد جامعه بوده اند چرا که ایشان توانسته اند معنویت را با قدرت بدنی ممزوج کرده و از ثمره شیرین آن که همانا دستگیری از افتادگان و کمک به بیچارگان باشد بهره ها برده اند.

تاریخچه ورزش

برای پی بردن به اهمیت ورزش و لاینفک بودن آن از زندگانی انسانها در طول تاریخ خوب است بحثی پیرامون تاریخچه ورزش داشته باشیم.

اصل ورزش را از یونان دانسته اند که به منظور چابکی بدن و ایجاد قوت انجام می یافت و پاروزنی، بوکس، کشتی، شنا، شمشیر بازی و تیراندازی، اسکی و ورزش هایی چون بیس بال، سافت بال، بستکبال و انواع فوتبال و چوگان بازی، والیبال، گلف، انواع تنیس، شنا، پرتاب وزنه و … جزو ورزش محسوب می شوند.

اولین ملتی که ژیمناستیک را بنیان و آن را نام نهاده اند یونانیان قدیم می باشند که ابتدا اصول ورزش در یونان خیل خشن و ناصحیح بود و اولین نتیجه از ورزش را بزرگ نمودن عضلات بدن دانسته اند. بعدها ورزش در یونان به شکل ریسمان بازی (جان بازی) درآمده و برای آن اهمیت زیادی قائل بودن و عمل کنندگان آن را آکروبات می نامیدند و این نوع حرکات را آکروبایتیک می گفتند.

به محل هایی که درآنجا ورزش می نمودند ژیمنازیوم گفته می شد که مهمترین آنها یکی لیسه و دیگری آکادمی نام داشت و چون مردم در آن محل ها لخت ورزش می کردند کلمه ژیمناز از کلمه گلیمنوس که به معنی لختی است گرفته و به آن محل ها نام نهاده اند و بعداً به عموم ورزش های بدنی نیز ژیمناستیک نام گذاشته شد.

ورزش از دیدگاه ائمه اطهار (س) و علما

در اینجا شایسته است که سخنانی چند از بزرگان دین و علما و دانشمندان د رمورد تربیت بدنی و ورزش ذکر کنیم: رسول اکرم (ص) می فرمایند:

انَّ لِرَبک علیک حقاً و انَّ لجسدِکَ علیک حقاً و لاهَلکَ علیکَ حقاّ

پروردگارات ب رتو حقی دارند و بدنت بر تو حقی دارد و خانواده ات (نیز) بر تو حقی دارد.

حضرت علی (ع) می فرماید:

هان که درختان بیابانی که از آب و رطوبت محرومند، چوبی محکمتر و درختان سرسبز و جویبار، پوست لطیف تر و نازک تر دارند گیاهان که با قرات روئیده اند، شعله قوی تر دارند و دیرتر خاموش می شوند.

همچنین می فرمایند‍: روز و شب نیروهای بدنی خود را بده و آ‎نچه اسباب تقرب به خداست بدون کم وکاست به مصرف برسان، هرچه در این راه به بدنت رسید، برسد.

حسین بن علی بیهقی مولانا واعظ کشفی جامع علوم دینیه و عارف به معارف الهیه د رمورد ورزش کشتی می گوید:

یعقوب پیغمبر (ع) این علم را می دانست و فرزندان خود را تعلیم می داد و می گفت: بدانید که این علم، شما را به جهت دفع دشمن به کار آید.

و نیز چنین می گوید: اگر پرسند که معنی کشتی چیست؟ بگو آنکه آدمی تبدیل اخلاق کند و حقیقت این سخن آن است که پیوسته میان صفات حمیده و اخلاق دمیمه کشتی واقع است.

یعنی هر یک می خواهند ضد خود را دفع کنند بلکه چون به حقیقت بنگری، توحید و شرکت، کرم و بخل، تقوی و فسق … همیشه در کشتی اند که مدد صفات پسندیده باشند، تا به قوت ریاضت، خوبها بد را زیر کنند. همانطور که به قوت ریاضت و ورزیدگی بدن، دفع اشرار و خصم می نمائیم.

تربیت بدنی و ورزش از دیدگاه ابن سینا

ابن سینا را می توان به حق از کسانی دانست که در زمان خودش و بعد از آن هم در باب تعلیم و تربیت و هم در باب طب نظراتی داده و تربیت بدنی را به عنوان یک عنصر اصلی، در سلامت فکری و جسمی معرفی نموده، و به بحث پیرامون آن پرداخته شیخ الرئیس سه چیز را اساس تندرستی می داند. ورزش و غذا وخواب و قبل از هر چیز به بحث پیرامون ورزش می پردازد.

وی می گوید‍: بهتر است اهم را بر مهم ترجیج دهیم و موضوع ورزش را پیش می کشیم و می گوییم.

نظر ابن خلدون

ابن خلدون در بخش امهات صنایع بعد از توضیح هر کدام از صناعتی که معمول بوده به توضیح پیرامون صناعت پزشکی می پردازد و پس از بیان مطالبی چند در جهات نیاز شهرنشینان نسبت به بادیه نشینان، نسبت به پزشکی و عواملی در تندرستی و صحت موثرند و همچنین عواملی که صحت مزاج و تندرستی را به مخاطره می افکند و اثرات و چگونگی هضم غذا و طبخها و داروهایی که می تواند عوارض ایجاد شده را رفع نماید به ضرورت ورزش برای شهرنشینان اشاره شده است و در این باره چنین می گوید: گذشته از تاثیرات غذا و طبخها و عوامل اختلال در صحت انسان می باشند در شهرها هوا به علت درآمیختن با بخارهای گندیده ای که از فزونی فضولات حادث می شود فاسد می گردد.

در صورتی که هوا به روح نشاط می بخشد و نشاط روح به علت اثر حرارت غریزی و تقویت هضم غذا کمک می‌کند. ابن خلدون علاوه بر آنچه که ذکر شد ورزش را در نشاط روح ذخیل می داند که این نشاط در شهرنشینان کمتر است به دلیل اینکه در پیش شهرنشینان ورزش وجود ندارد، علتش این است که آنان غالباً در حال سکون و آرامشند و از ثمرات ورزش به هیچ وجه بهره مند نمی شوند و هیچ نشانه ای از آن در میان ایشان یافت نمی شود.

فهرست منابع و مأخذ

حرف الف:

• اولین دانشگاه و آخرین پیامبر شهید دکتر رضا پاک نژاد/ کتابفروشی اسلامیه/ ۱۳۶۱ش
• اخلاق ناصری/ خواجه نصیر الدین طوسی/ تصحیح و توضیح: مجتبی مینویی و علیرضا حیدری/ خوارزمی/ تهران ۱۳۶۴ ش
• انیس الناس/ اثر شجاع به کوشش ایرج افشار/ بنگاه ترجمه و نشر کتاب/ تهران/ ۱۳۵۰ش
• اما حسن و حسین (ع)/ سید محسن امین عاملی/ وزارت ارشاد اسلامی/ تهران/ ۱۳۶۳ ش

حرف ب:

• بحار الانوار/ مولی محمد باقر مجلس/ موسسه الوفاء- بیروت/ ۱۴۰۳ ق- ۱۹۸۳ م
• بانوی نمونه اسلام/ ابراهیم امینی/ دارالتبلیغ. الاسلامی/ قم/ ۱۳۴۹ ش

حرف ت:

• تربیت بدنی از دیدگاه اندیشمندان غرب/ عباس قنبری یناکی/ انتشارات کمیته تربیت بدنی/ ۱۳۶۷ ش
• تفسیر صاف/ محمد بن المرتضی مشهور به فیض کاشانی/ چاپ اسلامیه، تهران/ ۱۳۵۴ش

حرف ج:

• جایگاه ورزش بانوان/ مصطفی رئیسی/ انتشارات شورای همبستگی ورزش بانوان/ ۱۳۷۴ش
• جواهر الکلام/ شیخ محمد حسن نجفی/ دارالاحیاء التراث العربی/ بیروت/ ۱۹۸۱ م