تعداد صفحات: ۱۲۷ | قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده ۱
فصل اول – کلیات تحقیق
۱-۱ . مقدمه ۴
۱-۲. بیان مساله ۷
۱-۳ . اهمیت و ضرورت پژوهش ۱۰
۱-۳-۱. فواید پژوهش در حوزه نظری ۱۰
۱-۳-۲ . فواید پژوهش در حوزه عملی ۱۰
۱-۴ . اهداف پژوهش ۱۲
۱-۵ . سوالهای پژوهش ۱۳
۱- ۶ . تعریف مفهومی متغیرها ۱۳
۱-۷ . تعاریف عملیاتی متغیرها ۱۴
فصل دوم – ادبیات تحقیق
۲-۱. مقدمه ۱۶
۲-۲ . تاریخچه انجمن اولیا و مربیان ۱۶
۲-۳ . اهداف انجمن اولیا و مربیان ۱۸
۲-۴ . راههای برقراری ارتباط اولیا با مدرسه ۲۰
۲- ۵– جنبه های همکاریهای خانه و مدرسه ۲۱
۲- ۶ . وظایف انجمن در رابطه با مدرسه ، دانش آموزان و خانواده ۲۲
۲-۶- ۱ . وظایف انجمن در رابطه با مدرسه ۲۲
۲ –۶ –۲ . وظایف انجمن در رابطه با دانش آموزان ۲۳
۲ – ۶ – ۳ . وظایف انجمن در رابطه با خانواده ۲۵
۲- ۷ . تعریف خانواده ۲۷
۲ –۷ –۱ . اهمیت خانواده و ابعاد آن ۲۸
۲ – ۷ –۲ . اهمیت اجتماعی خانواده ۲۹
۲ – ۷ – ۳ . اهمیت زیستی خانواده ۳۰
۲ – ۷ –۴ . اهمیت خانواده از دیدگاه عاطفی ۳۱
۲ – ۷ –۵ . اهمیت اقتصادی خانواده ۳۲
۲ –۷ –۶ . اهمیت قانونی خانواده ۳۲
۲-۸ . نقشهای خانواده در ابعاد مختلف زندگی ۳۳
۲- ۹ . انواع خانواده در جامعه بر حسب نوع اقتدار ۳۴
۲-۱۰– انواع خانواده از جهت تاثیر بر شخصیت فرزندان ۳۴
۲-۱۰-۱ . خانواده بسامان (متعادل) ۳۴
۲ – ۱۰ – ۲ . خانواده نابسامان (متزلزل) ۳۶
۲ – ۱۱ . انواع خانواده بر حسب نوع ارتباط عاطفی بین اعضاء ۳۷
۲ – ۱۲ . انواع خانواده از نظر تفاهم یا عدم تفاهم والدین ۳۹
۲-۱۳ . پیشینه تحقیقات قبلی ۴۱
۲ –۱۳ – ۱ . آموزش خانواده در جهان ۴۱
۲-۱۳-۲ . آموزش خانواده در ایران ۴۶
۲-۱۴ .تحلیل نتایج پژوهشهای پیشین پیرامون تحلیل عوامل موثر بر حضور یا عدم حضور اولیا در جلسات آموزش خانواده ۵۸
۲-۱۴ –۱ . عوامل فردی و خانوادگی موثر بر حضور والدین در جلسات آموزش خانواده ۵۸
۲-۱۴-۲ . عــــوامل اجتماعی موثر بر حضور والدین در جلسات آموزش خانواده ۵۸
۲-۱۴-۳ . عوامل اقتصادی موثر بر حضور والدین در جلسات آموزش خانواده ۶۰
۲-۱۴-۴ . عوامل مدیریت مدارس موثر بر حضور والدین در جلسات آموزش خانواده ۶۰
۲-۱۴-۵. عوامل مربوط به ساختار آموزش و پرورش موثر بر حضور والدین در جلسات آموزش خانواده ۶۲
فصل سوم – روش تحقیق
۳-۱ . مقدمه ۶۴
۳-۲ . روش پژوهش ۶۴
۳-۳ . جامعه آماری ، نمونه و روش نمونه گیری ۶۴
۳-۴ . ابزار اندازه گیری ، بیان ویژگی ها ، روائی و پایایی آن ۶۹
۳-۵ . روایی و پایایی ابزار جمع آوری اطلاعات ۷۱
۳-۶ . روش تحلیلی داده ها ۷۲
۳-۷ . شیوه اجرا و مراحل انجام پژوهش ۷۴
فصل چهارم ـ یافته های پژوهش
۴-۱ . مقدمه ۷۶
۴-۲ . بررسی سوال اول تحقیق ۷۷
۴-۳ . بررسی سوال دوم تحقیق ۷۸
۴-۴. بررسی سوال سوم تحقیق ۷۹
۴-۵. بررسی سوال چهارم تحقیق ۸۰
۴-۶ . بررسی سوال پنجم تحقیق ۸۱
۴-۷ . بررسی سوال ششم تحقیق ۸۷
۴-۸ . بررسی سوال هفتم تحقیق ۹۶
فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری
۵-۱ . مقدمه ۹۹
۵-۲ . خلاصه ای از بیان مساله و روش اجرای تحقیق ۹۹
۵-۳ . نتیجه گیری از یافته های تحقیق ۱۰۲
۵-۴ . پیشنهادهای علمی جهت کاربست یافته ها ۱۱۹
۵ –۵. پیشنهاد موضوع پژوهشی ۱۲۱
۵-۶ . محدودیتهای پژوهش ۱۲۲
منابع ۱۲۳
چکیده
مسئولیت اساسی انجمن اولیا و مربیان تحکیم خانواده بویژه از طریق برگزاری جلسات آموزش خانواده است، خصوصاً تغییراتی که در دهه‌های اخیر در زمینه ساختار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی صورت پذیرفته است و خانواده‌ها را از ابعاد مختلفی متاثر ساخته است ضرورت اجرای برنامه های آموزشی خانواده را روشن تر می سازد.
اما علیرغم فواید و آثار سازنده این برنامه ها ، مسائل جانبی آن میزان شرکت اولیاء در جلسات را تحت تاثیر خود قرار داده است . این پژوهش با هدف تحلیل عوامل موثر بر حضور پدران در جلسات آموزش خانواده در مدارس شهرستان بستک در سال تحصیلی ۸۹-۸۸ انجام گرفته است . از مقاطع سه گانه تحصیلی هر کدام به تفکیک جنس و به تناسب حجم موردنیاز در مقطع ابتدایی ۱۰۶ نفر، در مقطع راهنمایی ۸۷ نفر و در مقطع متوسطه ۱۰۷ نفر و در مجموع ۳۰۰ نفر از پدران دانش آموزان به عنوان نمونه انتخاب شدند.
دراین تحقیق از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم به شکل تصادفی ساده استفاده شد. ابزار جمع آوری اطلاعات ، پرسشنامه سنجش عوامل موثر در حضور پدران در جلسات آموزش خانواده در ابعاد (خانوادگی ،ا جتماعی ، اقتصادی ، مدیریت مدارس و ساختار آموزش و پرورش) بوده است.
ابزار از روائی صوری و پایایی ۹۱/۰ برخوردار بوده است . دراین پژوهش از ازمون T ، تـــحلیل واریانس ، فریدمن و ویلکاکسون برای تجزیه و تحلیل یافته ها استفاده شد.از بررسی یافته های تحقیق مشخص شد که بیش از ۹۸ درصد پدران دانش آموزان عوامل خانوادگی ، ۷/۹۵ درصد عوامل اجتماعی ، ۹۴/۷ درصد عوامل مدیریت مدارس و ۲/۹۹ درصد عوامل ساختار آموزش و پرورش و حدود ۵۴ درصد از آنان عوامل اقتصادی را بالاتر از حد متوسط در میزان حضورشان موثر می دانند و بین دیدگاه پدران برحسب (مقطع تحصیلی فرزندان ، مشاغل ، مدرک تحصیلی ، درآمد، تعداد فرزندان و وضعیت سکونت مدیران).
مقدمه
انجمن اولیاء و مربیان نهادی تربیتی و متکی بر اندیشه پدران ، مادران و معلمان و مربیانی که برای تحکیم خانه و مدرسه و تحقق اهداف آموزش و پرورش تلاش می کنند. (آئین نامه انجمن اولیاء و مربیان ، ۱۳۷۳).
انجمن اولیاء و مربیان جمهوری اسلامی ایران مؤسسه ای است علمی ، فرهنگی و خدماتی که از سال ۱۳۲۶ شروع به فعالیت نموده است. این انجمن تحت رهبری یک شورای عالی و مرکب از نمایندگان والدین ، مربیان و متخصصان تعلیم و تربیت و کارشناسان مسائل خانوادگی زیر نظر قائم مقام وزیر آموزش و پرورش انجام وظیفه می کنند.
مسئولیت اساسی آن تحکیم موقعیت خانوده و ایجاد رابطه استوار بین خانه و مدرسه در جهت رشد و سازندگی دانش آموزان ، رفع نارسائیها و کمبودها در مدارس ، ارتقاء سطح فرهنگی والدین و مربیان و برنامه ریزی برای رفع مسائل و مشکلاتی است که در سر راه آموزش و پرورش این نسل وجود دارد.
هدف مهم و اساسی انجمن فوق الذکر این است که مشارکتهای پدران و مادران را برای فعالیتهای آموزشی و تربیتی مدارس جلب کند و از طریق کمکهای آنان در جهت توسعه تعلیم و تربیت آنها گام بردارد که درصورت تحقق اهداف فوق بسیاری از اهداف عالی نظام آموزشی محقق خواهد شد.
برنامه های دفتر مرکزی انجمن اولیاء و مربیان مدارس برای نیل به اهداف فوق عبارتند از :
۱ – تشریح اهداف انجمن های اولیاء و مربیان برای عمودم مردم.
۲ – تشکیل جلسات انجمن اولیاء و مربیان با حضور والدین دانش آموزان مدارس.
۳ – تشریح اهداف و برنامه های آموزش خانواده.
۴ – معرفی برنامه های راهنمایی و مشاوره خانواده و …
بیان مسئله
در نظام جمهوری اسلامی ارگانها و نهادهای خاصی برای حفظ خانواده و اعضای آن فعال مــــی باشند. از جمله نهاد مسئول در این زمینه نظام آموزش و پرورش است که از عمده ترین وظایف این نظام آموزشی تشکیل و تقویت انجمن اولیاء و مربیان برگزاری و تشکیل برنامه های آموزش خانواده از سوی آن می باشد. مدرسه به عنوان دومین نهاد و سازمان مؤثر در شکل گیری شخصیت و رشد ابعاد مختلف فرزندان و ایجاد تعادل در ابعاد بدنی ، عـــاطفی ، اجتماعی ، عقلانی و اخلاقی تکمیل کننده روشهای تربیتی خانواده تلقی می گردد.
یکی از وظایف انجمن های اولیاء و مربیان برگزاری جلسات و تشکیل کلاسهای آموزش خانــــواده است . که براین اساس ضروری است پدران و مادران و سایر اعضاء خانواده دانش آموزان به صورتهای مختلف آموزش ببینند و در دوره ها و کلاسهای آموزشی و مجالس سخنرانی و بحث شرکت نمایند و سطح اطلاعات آگاهی خود را در زمینه های مختلف (امر تعلیم و تربیت فرزندان ) افزایش دهند.
حسن بیگلو (۱۳۷۴) نشان داد که بیشترین استقبال از کلاسهای آموزش خانواده اولیایی می باشند که میزان سواد آنان سیکل و دیپلم می باشدو ۷۵% افراد شرکت کننده در آموزشهای خانواده را مادران تشکیل می دهند که ۴/۶۷% آنان نیز خانه دار می باشند و هر چه میزان درآمد بالاتر می رود استقبال و شرکت در کلاسهای آموزش خانواده کمتر می شود.
محمد رضائی (۱۳۸۰) شرکت کنندگان در جلسات آموزش خانواده را اینگونه توصیف می نماید اکثر شرکت کنندگان در گروه سنی ۳۹ – ۳۵ قرار دارند ، بیشترین تعداد افراد شرکت کننده (۴/۴۴%) دارای تحصیلات ابتدایی و بیشترین درصد شرکت کنندگان را مادران خانه دار و کمترین (۳/۶%) را افراد کشاورز تشکیل می دادند. بیشترین درصد شغل همسران شرکت کننده(۲۷%)کارمندوکمترین(۹%)بیکاربوده اند.بیشترین درصدشرکت کنندگان (۱/۲۶%) دارای ۲ فرزند و کمترین آنها (۳%) دارای ۱۰ فرزند بوده اند.
تاریخچه انجمن اولیاء و مربیان
بعد از انقلاب صنعتی در دنیای غرب ، مادران هم مثل پدران جذب کارخانه ها و کارگاهها شدند طبعاً بازار مدرسه و مکتب رواج بیشتر پیدا کرده و در کنار کارگاها مهد کودک و در سطح شهر پرورشگاهها پدید آمده امر تربیت به صورت معمول در مدارس ، ساری و جاری بود.
مسأله نابسامانی خانواده ها که ناشی از کار و اشتغال فوق العاده والدین بود موجبات آسیب و گرفتاری برخی از کودکان و انحراف و لغزش آنها را فراهم کرد. اولیای امور و والدین و مربیان تدریجاً دریافتند که رابطه بین بزهکاری کودکان و نوجوانان و نابسامانی خانواده ها رابطه وجود دارد و لذا تصمیم گرفتند مشکلات موجود را با همکاری پدران و مادران و اولیاء مدرسه بگونه ای حل کنند و این خود انگیزه ای برای تاسیس انجمن های اولیاء و مربیان در غرب بود.
در اوایل قرن بیستم حتی برای برخی از مدارس اروپایی ، کلاسهایی ترتیب دادند که یکی از شرایط ثبت نام و پذیرفتن دانش آموزان ، شرکت والدین آنها در کلاسهایی بود که به منظور آموزش اولیاء تشکیل می شد بدین ترتیب توجه اولیاء دانش آموزان به امر خانواده و نظارت وکنترل مستمرفرزندان درامرتربیت معطوف ونتایج ارزنده ای هم حاصل شد.
اهداف انجمن اولیاء و مربیان
نـــخست این نکته را یادآور شویم که وقتی صحبت از انجمن اولیاء و مربیان به میان می آید اکثر مردم انجمن های مدارس را در روزگاران گذشته به یاد می آورند که در آن دعوتی از اولیاء صورت می گرفت و پس از مختصر تعارفاتی از آنها درخواست کمک مادی برای سر و سامان دادن مدرسه و کارکنان به عمل می آمد.
در حالی که پس از انقلاب اسلامی مقاصد و اهداف و راه و روش ها در برخورد با اولیاء کاملاً متفاوت با گذشته است .
در عصر حکومت اسلامی اصل بر این است که پدران و مادران با همکاری اولیاء مدرسه شیوه ای را اتخاذ کنند که حاصل آن رشد و پیشرفت همه جانبه دانش آموزان باشد و والدین و مربیان دست به دست هم دهند تا این امانت الهی را نیکو پرورش داده و موجبات سعادت دنیا و آخرت او را فراهم سازند. (جهانگرد ، ۱۳۷۱)
اهداف انجمن براساس آئین نامه انجمن اولیا و مربیان (۱۳۷۳) به قرار زیر است :
۱ – آگاه ساختن پدران و مادران و مربیان به مسائل رشد کودکان ، نوجوانان و جوانان در ارتباط با نیازهای بدنی ، روانی ، عاطفی و معنوی آنها.
۲–تقویت حس مسئولیت پدران و مادران و مربیان در برابر مسائل پرورشی کودکان ، نوجوانان ، جوانان.
۳ – ایجاد و تقویت و تحکیم رابطه بین کودکان و نوجوانان و جوانان با اولیاء و مربیان براساس مبانی تربیت اسلامی.
۴ – تحکیم مبانی شخصیت و خودآگاهی در کودکان و نوجوانان و جوانان با اولیاء و مربیان با همکاری متخصصان و کارشناسان متعهد آگاه و بصیر به مسائل تربیتی اسلامی.
