تعداد صفحات: ۴۲ | قابل ویرایش
مقدمه
شاید اغراق نباشد که بگوییم آدمی‌شاهکار خلقت است» و به یقین می‌توان او را آشکارترین و قوی ترین شاهد ثابت وجود خداوند بزرگ دانست . انسانی که خود مخلوق آفریدگاری توانمند است و از طرفی خالق حوادث. به این معنا که هر حادثه ای روی رفتارش تأثیر می‌گذارد و خودش نیز حادثه می آفریند که با عظمت ترین حادثه ساخته دست او فرهنگ (cutlure)است. (شعاری نژاد ، علی اکبر ، ۱۳۷۸)
این شاهکار خلقت موجود بسیار پیچیده است که با وجود تمام پیشرفت های ساخته دست خودش هنوز بسیاری از توانمندی های خود را شناخته است و مهمترین و پیچیده ترین جنبه اش، انسان را چه عواملی متأثر می‌شود؟ بحث از علیت رفتارهای انسان از جمله مسائل اساسی روان شناسی است ،چون تا علت رفتار شناخته نشود پیش بینی و کنترل رفتار انسان امکان نخواهد داشت.
بیان مسئله
در سالهای اخیر تعداد بی شماری کنفرانس و سمینار در اغلب نقاط دنیا در مورد چگونگی استفاده از راه کارهای نوین آموزشی در آمزش و پرورش رسمی در سطوح مختلف مقاطع تحصیلی رابطه آن با بازدهی و نتایج بدست آمده انجام گرفته است.
در ایران نیز کتب و رسالاتی در این زمینه نوشته شده و سمینارهای نه چندان زیاد ولی قابل توجه برگزار گردیده است. اغلب متخصصان رسانه‌های آموزشی کشورهای در حال توسعه معتقد هستند که تاکنون برنامه‌ریزی های محلی و مناسبی جهت استفاده ازرسانه‌های آموزشی و راه کارهای نوین به نحوی که متناسب با محدودیتها و نیازهای جوامع این کشور ها باشد ، نشده است.
در اغلب موارد یا این راه کارها برای مسئولین آموزشی ناشناخته است و یا اینکه آنها انگیزه استفاده از آن را در خود نمی‌بینند. منطق ایجاد می‌کند که علاوه بر سرمایه گذاری ،در معرفی این راه کارها در کشور کوشش شود به گونه ای که استفاده از این راه کارها در سراسر نقاط کشور به صورت خودجوش توسط مدیران و معلمان در داخل مدارس استفاده شود و این هدف میسر نمی‌شود مگر باایجاد انگیزه لازم در مسئولین آموزشی مدارس. (تولید و کاربرد مواد آموزشی، ۱۳۷۹)
پیشینه مطالعه انگیزش
تاریخ مطالعه انگیزش به زمان پیدایش آدمی‌روی کره زمین بر می‌گردد. این تاریخ را باید در نوشته های فیلسوفان قدیم از قبیل افلاطون، ارسطو و دیگران جستجو کرد. مثلاً افلاطون مفهوم ازادی اراده را مطرح می‌کند. به نظر او انسان در فعالیت و انتخاب درست یا نادرست آزاد است.
فیلسوفان یونان قدیم در تبیین رفتار بشر، مفهوم انگیزه را به کار نبرده اند، بلکه مفهومهای عقل و آزادی اراده در عمل، مطرح بوده اند عقل یا خرد تعیین کننده رفتار انسان تلقی شده است . به نظر این اندیشمندان ، هدف زندگی ، دنبال کردن خوشبختی است. (شعاری نژاد ، علی اکبر ، ۱۳۷۸)
دوره دوم بحث، از مفهوم انگیزش یا علیت رفتار آدمی‌با انقلاب فکری یا عقلی قرنهای ۱۶ ، ۱۷ می‌شود. دراین دوران ، فیلسوفان ودانشمندان ، به تدریج ، مفاهیم علمی‌را جانشین مفاهیم فلسفی می‌کنند.
پیشینه در ایران
تحقیقات انجام شده عبارتند از :
۱ـ در تحقیقی که توسط محمد ابطحی انجام گرفت (۱۳۵۳) که بر اساس یک نمونه ۵۳ نفری بود ۲۷ نفر مرد و ۲۶ نفر زن در مقطع راهنمایی شهرستان اراک به این نتیجه رسید که داشتن انگیزه و رغبت در شغل معلمی اول در جنس زنان بیشتر بوده است و دوم اینکه داشتن انگیزه پیشرفت بهترین عامل برای نوآوری شغلی بوده است .
۲ـ هومن (۱۳۵۳) در پاسخ به این موضوع که آیا عملکرد وضعیت شغلی ، پاسخی به ناخشنودی شغلی است یا نه ، در تحقیقی نشان داد هنگامی‌که مردم بتوانند فعالیتهای مربوط به کار خود را تحت کنترل داشته باشند خشنودی عملکرد و ابتکار در کار را پیش بینی می‌کنند و هنگامی‌که این فعالیتهای تحت کنترل نباشد رابطه ای بین آنها پیدا نمی‌شود به عبارتی انگیزه استقلال در کار رابطه مستقیمی‌با خشنودی و ابتکار عمل دارد.
منابع
- شعاری نژاد ، علی اکبر – نظریه های انگیزش در آموزش و پرورش- ۱۳۷۸
- تولید و کاربرد مواد آموزشی – دوره کاردانی تربیت معلم ۱۳۷۹
- روان شناسی تربیتی ، نویسنده : لیت لی کیج و دیویدسی ، برلانیز ترجمه :دکتر غلامرضا خوی نژاد و همکاران – انتشارات حکیم فردوسی مشهد ،۱۳۷۴
- به سوی روان شناسی بودن ، نویسنده :مسلو آبراهام ، ۱۳۸۰
- پایان نامه ،عباس زاده ، سید محمد – ۱۳۶۹
- پایان نامه ،بیچرانلو ، راشین – ۱۳۷۸.
