پایان نامه چالش های آموزش و پرورش ابتدایی

تعداد صفحات: ۹۰ | قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان                                              صفحه

فصل اول:کلیات تحقیق…………………………… ۱

مقدمه……………………………………….. ۲

بیان مسأله…………………………………… ۳

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق……………………… ۶

اهداف تحقیق………………………………….. ۷

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق…………………….. ۸

مقدمه……………………………………….. ۹

ضرورت تحول در آموزش و پرورش…………………… ۱۰

ضرورت مشارکت در ایجاد تحول در آموزش و پرورش…….. ۱۱

چالش های موجود در نظام یاددهی – یادگیری و بسته های آموزشی    ۱۳

بسترهای قابل تحول در آموزش و پرورش…………….. ۱۶

اهداف دراز مدت آموزشی………………………… ۲۱

اهداف کوتاه مدت آموزشی……………………….. ۲۲

بررسی مسائل و مشکلات تربیتی آموزشی مدارس ابتدایی…. ۲۳

از حرف تا عمل و بسترسازی ها…………………… ۲۳

از حرف تا عمل و بسترسازی …………………….. ۲۵

کتب درسی  و تغییرات آن ها…………………….. ۲۷

روش های تدریس آموزگاران………………………. ۲۸

مدیریت و شایسته سالاری در مدارس  ………………. ۳۱

برخی دیگر از مشکل انتصاب مدیران ناکارآمد……….. ۳۲

فضاها و امکانات فیزیکی مدارس ابتدایی…………… ۳۳

مشارکت مردمی………………………………… ۳۳

فصل سوم:روش تحقیق……………………………. ۳۵

روش تحقیق…………………………………… ۳۶

روش جمع آوری اطلاعات………………………….. ۳۷

فصل چهارم : یافته های تحقیق…………………… ۴۱

درصد پاسخ ها به سوالات پرسشنامه………………… ۴۲

فصل پنجم : نتیجه گیری ، منابع و مآخذ…………… ۶۸

نتیجه گیری …………………………………. ۶۹

پیشنهادهای تحقیق ……………………………. ۸۰

منابع و مآخذ ……………………………….. ۸۲

مقدمه

مقطع آموزش ابتدایی شامل کودکان گروه سنی بین ۶ تا ۱۴ سال می شود. در مدارس دولتی رایگان این آموزش برای کودکان دختر و پسر اجباری است . مدارس ابتدایی مؤسسات آموزشی ملی هستند که توسط دولت برای تعلیم و تربیت پسران و دختران از طریق دوره اموزش اجباری ۵ ساله ایجاد شده اند . طول مدت آموزش در این مدارس ۸ سال است . در طول سال تحصیلی۹۲-۱۹۹۱، ۶۸۷۰۶۸۳ کودک تحت نظر ۲۳۴۱۵۴ معلم در ۵۰۶۶۹ مدرسه ابتدایی آموزش دیده اند .۲۴/۹۵ در صد کودکان در این رده سنی در مدارس حضور یافتند.

آموزش ابتدایی برای تمامی شهروندان بدون در نظر گرفتن جنسیت آن‌‌‌ها اجباری است و به‌صورت رایگان در مدارس دولتی ارائه می‌‌شود.مؤسسات آموزشی ابتدایی شامل مدارس آموزش ابتدایی، کلاس‌‌های آموزشی و جبرانی و هم‌چنین مدارس و کلاس‌‌هایی است که برای کودکان با نیاز به آموزش خاص( کودکان استثنایی) تأسیس می‌‌شود.

بیان مسأله

هم‌اکنون نظام آموزش و پرورش کشور با مشکلات متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کند که یکی از آسیب‌های نظام آموزشی آفت نمره سالاری است و تمام موفقیت‌های دانش‌آموز با نمره برگه امتحان سنجیده می‌شود در حالیکه دانش‌آموز در زندگی خود تلاش‌های بسیاری می‌کند که برای هیچ کدام از آنها نمره‌ای نمی‌گیرد و فقط آنچه بر روی برگه می‌نویسد برای وی نمره به همراه دارد.

نظام آموزشی کشور گرفتار تخصص گرایی است یعنی هر معلم باید بر اساس رشته تحصیلی‌اش به اموری بپردازد که در کتاب درسی قید شده است و کتب درسی عمدتا به جای متد محوری و صیادی علوم محتوا سالار است، در کتاب محتوا سالار معلم صرفا نقل کننده علم است.

هم‌اکنون دنیا به سمت روش آموزشی درهم تنیده گرایش دارد. روش درهم تنیده تاکید نمی‌کند که معلم فیزیک باید صرفا فیزیک درس بدهد بلکه معلم در کنار فیزیک باید برای تعلیم و تربیت دانش‌آموز نیز تلاش کند و دانش آموز باید مبانی عمیق تربیتی را در اوضاع کنونی جامعه از معلم تربیتی بیاموزد در حالیکه معلم تربیتی به تنهایی نمی‌تواند این کار را انجام دهد و نیاز است تا سایر معلمان نیز در کلاس‌های درس خود به مباحث تربیتی توجه داشته باشند.

دانش آموزان هم‌اکنون در یک دوره بسیار نامناسب به لحاظ تربیتی به سر می‌برند که می‌توان اصطلاح “بدتربیتی” را برای آن به کار برد علت این موضوع نیز به این دلیل است که پدر و مادر به دلیل مشغله‌های کاری نمی‌توانند، تربیت فرزند را به درستی انجام دهند و کارکرد مدرسه نیز صرفا به انتقال علوم محدود شده است.

ضرورت تحول در آموزش و پرورش

امروزه اهمیت و جایگاه نیروی انسانی برکسی پوشیده نیست و به باور صاحبنظران محور توسعه پایدار به حساب می آید اما از آموزش و پرورش فعلی چنین شانیت و وجاهتی انتظار نمی رود و تحقیقات بر این مبناست که بزرگان ضرورت تحول در دستگاه تعلیم و تربیت را مطرح و مصر به پیگیری آن هستند. اصولا نظام آموزشی غیرهدفمند و به دور از فلسفه مبتنی بر نظام ارزشی جامعه قادر به ترسیم نقشه راه و مهندسی فرهنگی که انتظار از آن تبدیل به کشور اول در سطح منطقه مبتنی بر چشم انداز۲۰ ساله غیرممکن خواهد بود(صالحی، ۱۳۸۰).

برخی مشکلات مبتلا به نظام آموزش و پرورش ما فقدان فلسفه مبتنی بر مبانی تئوریک بومی برخاسته از نظام ارزشی، فقدان مهندسی فرهنگی هدفمند، دوری از رسالت اصلی و پرداختن به حاشیه ها و جوانب فرعی، عدم مشارکت پذیری و تعامل با عقبه فرهنگی و ناتوانی در بکارگیری انبوه نیروهای کارشناسی و تحصیل کرده عدم توفیق در مشارکت پذیرکردن آحاد جامعه و نهادهای موجود، اقتصاد زدگی و سیاست زدگی و انزوای مقوله فرهنگ و تعلیم و تربیت در باور و عمل نهادهای حکومتی و مردمی، گسست و فاصله ژرف بین نیروهای صف و ستاد، شکسته شدن هیمنه و اقتدار معلم، تنزل پایگاه اجتماعی معلم متاثر از شاخصه های مادی، عدم راه یابی نخبگان به آموزش و پرورش و رویارویی آن با فرار نخبگان، مهجوریت و مظلومیت آن درعرصه رسانه، حجیم و گسترده بودن، نگاه صرفا مصرفی به آن، پیرسالی در ساختار مدیریتی، سیستم مدیرتی انقباضی و مدار بسته و نبود بسترهای لازم برای مدیریت های خلاق، تمرکز شدید و خلأ تفکر اقتصادی در سیستم است.

ضرورت مشارکت در ایجاد تحول در آموزش و پرورش

آموزش و پرورش به عنوان نظامی اجتماعی نیازمند مشارکت و همکاری همه اجزای نظام است و این نظام بدون مشارکت موثر مردم و کارکنان در ابعاد علمی، فرهنگی، اقتصادی و عاطفی نمی تواند فرایند تعلیم و تربیت را به خوبی عملی سازد.

پژوهندگان و متخصصان موضوع مشارکت معتقدند که این مفهوم تازه ای نیست و مترادف همکاری نمی باشد بلکه شیوه ای است از اداره امور متناسب با نیروهای جدید و قدرتمند فعال دنیای کنونی. برای نگاه جدید ضرورت دارد وضعیت موجود مشارکت ارزشیابی شود در پرتو دستاوردهای حاصل از ارزشیابی تلاشهای لازم برای سازمان دهی صورت پذیرد(پاتریشیا و نل، ترجمه اسلامیه، ۱۳۷۷). در سالهای اخیر نظام آموزش کشور با مشکلات متعددی روبرو شده است.

حل این مشکلات یکی از دغدغه های دست اندر کاران آموزش و پرورش است. طبق بیانات رهبر معظم انقلاب در گردهمایی روسای مناطق آموزش و پرورش کشور در مردادماه ۱۳۸۶، نیاز اصلی آموزش و پرورش ایجاد تحول بنیادین است و مهم ترین مانعی که بر سر راه ایجاد تحول در آموزش و پرورش وجود دارد، باقی ماندن بر پایه و اساس نظام قدیمی و کپی برداری شده قبلی است.

مطرح شدن این مسئله از سوی رهبر معظم انقلاب اهمیت مسئله را دو چندان می کند بر این اساس وزارت آموزش و پرورش اقدام به تشکیل ستاد تحول بنیادین در آموزش و پرورش پرداخت که وظیفه اصلی این ستاد بررسی موضوع تحول در ابعاد مختلف با بهره گیری از همه نیرو های فکری و ظرفیتهای علمی و کارشناسی کشور با مشارکت دستگاههایی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی آموزش و پرورش، دولت و مجلس اسلامی است( طوسی، ۱۳۸۰).

چالش های موجود در نظام معلمی

الف ) پایین بودن شأن و مقام معلمی در اجتماع

ب ) پایین بودن سطح دانش و مهارت حرفه‌ای آنان

ج ) پایین بودن حقوق و مزایای معلمی.

این سه چالش نیز خود در به ثمر نرسیدن تحول بنیادین در آموزش و پرورش تأثیرگذار است و علت دیگر آن بی‌توجهی به فلسفه تعلیم و تربیت در نظام آموزشی است. باید معلم را با فرهنگ جدید سر کلاس فرستاد و به این صورت است که تحول شکل می‌گیرد.

تا به امروز درباره نقش اساسی دستگاه تعلیم و تربیت به عنوان زیرساخت توسعه پایدار شعارهایی داده شده اما هنوز نقش آن باور نشده است در حالی که باید گفت آموزش و پرورش موتور توسعه جامعه است و اگر این را بپذیریم، نگاهها به این دستگاه تغییر خواهد کرد. اما اگر جایگاه آموزش و پرورش به عنوان جایگاه نخست در راه تعالی جامعه تلقی نشود، اتفاق خاصی در آن نخواهد افتاد و به همین شکل فعلی به فعالیتش ادامه خواهد داد.

منابع و مآخذ

۱ ـ سنگری،محمد رضاو…، ۱۳۸۳ ،طراحی آموزشی ابتدایی تهران ، انتشارات مدرسه.

۲ ـ شعبانی ،حسن ، ۱۳۸۵، مهارتهای آموزشی روشها و فنون تدریس ، تهران ، سمت .

۳ ـ صفوی ،امان الله ، ۱۳۷۰ ، چالش های آموزشی در دوره ابتدایی ، تهران ، نشر معاصر .

۴ ـ میرزا محمدی ، محمد حسن ، ۱۳۸۳ ، کتاب ارشد ، تهران ، پوران پژوهش .

۵-خلخالی ،سید مرتضی (۱۳۷۹). چالش برای اصلاح نظام سنجس در جهان ،مقاله ارائه شده در چهارمین کنفرانس آموزش شیمی ایران.

۶-ذوالفقاری ،حسن .سنگری ،محمدرضا (۱۳۸۱). کتاب راهنمای معلم ،تهران ؛انتشارات اداره کل چاپ و توزیع کتابهای درسی.

۷-راهنمای معلم (۱۳۸۱). کتاب معلم اول دبستان ،تهران؛انتشارات اداره کل چاپ و توزیع کتابهای درسی.