تعداد صفحات: ۳۰ | قابل ویرایش
فهرست مطالب
| موضوع | صفحه |
| فصل اول | |
| مقدمه | ۳۹ |
| بیان مسئله | ۳۹ |
| هدف های پژوهش | ۴۰ |
| محدودیت ها پژوهش | ۴۰ |
| تعریف واژه های و اصطلاحات | ۴۱ |
| فصل دوم (کلیات طرح، ادبیات و پیشینه پژوهش) | |
| مقدمه | ۲ |
| تعریف راهنمایی | ۲ |
| فلسفه راهنمایی | ۲ |
| تاریخچه راهنمایی | ۳ |
| انواع راهنمایی | ۶ |
| خدمات راهنمایی | ۶ |
| خدمات مشاوره ای | ۷ |
| راهنمایی مشاوره در آموزش و پرورش | ۹ |
| آموزش متوسطه در ایران | ۱۵ |
| فرایند هدایت تحصیلی در نظام جدید آموزش و پرورش | ۱۷ |
| برنامه های آماده سازی حرفه ای و تربیت مشاور | ۲۰ |
مقدمه:
در این پژوهش، ارتباط بین برنامه های و شیوه های تربیت مشاور در دانشگاهها با نیازهای شغلی – حرفه ای مشاوران در آموزش و پرورش مورد بررسی قرار می گیرد.
این بخش حاوی ادبیات و پیشینه تحقیق است که شامل چهار مبحث عمده بدین شرح است: کلیات مربوط به خدمات راهنمایی و مشاوره؛ راهنمایی و مشاوره در آموزش و پرورش با تأکید بر دوره متوسطه: برنامه های آماده سازی حرفه ای و تربیت مشاوران، به تفصیل مورد بحث قرار می گیرد؛ و در پایان پژوهشهای انجام شده در ارتباط با موضوع (در ایران و خارج) عنوان شده است.
راهنمایی به مفهوم کلی آن با خلقت انسان همراه است و خداوند متعال پس از آفرینش انسان از طریق بعثت پیامبران، بشر را پیوسته در جهت میل به کمال و سعادت در دنیا و آخرت راهنمایی نموده است. مفهوم هدایت و ارشاد از دیرباز در فرهنگ و ادبیات غنی زبان فارسی پیوسته مورد تاکید و دارای اهمیت زیاد بوده است.
لیکن راهنمایی به معنی علمی و تخصصی آن با صنعتی شدن جوامع و پیدایش نیازهای متنوع و نیز مسائل و مشکلات روانی و اجتماعی از تکنولوژی جدید در زندگی امروز مفهومی وسیع به خود گرفته است.
خدمات راهنمایی و مشاوره
راهنمایی و مشاوره عبارت است از یک فرایند تخصصی و منظم و کمک به افراد از طریق روشهای آموزشی و تفسیری به منظور نیل به شناخت بهتر خصوصیات و توانایی های بالقوه فرد و ارتباط رضایت بخش او با فرصتها و امکانات اجتماعی و محیطی زندگی خویش.
به بیان دیگر خدمات راهنمایی مشاوره برنامه ای است که توسط کارشناسان این رشته در نظام مدرسه به مورد اجرا درمی آید؛ و وظیفه اصلی آن کاربرد مهارتها و نظریه های ارائه شده در علوم رفتاری است. که در یک فرایند کمکی فرد را، در شناخت خود و محیط و استفاده مطلوب از توانایی و قابلیت هایش یاری می دهد.
فلسفه خدمات راهنمایی و مشاوره
روانشناسان معتقدند که اکثریت قریب به اتفاق افراد قابلیت رشد و سازگاری و تعدیل به مقتضیات محیط را دارا می باشند و می توانند خود را با شرایط و فرصتهای محیط وفق بدهند. این وظیفه در حیطه فعالیتهای راهنمایی و مشاوره است تا افراد را یاری دهد تا منطبق با استعدادهای ذاتی به بهترین شکل رشد و تکامل یابند.
در حقیقت فلسفه راهنمایی و مشاوره فردی کردن آموزش و پرورش است؛ تا فرد را در جهت – خود – رهبری و شکوفایی استعداد و توانایی ها، برای یک زندگی با هدف و سازنده برخوردار نماید.
امروزه ملل و جوامع گوناگون بر اثر تحولات همه جانبه اجتماعی – اقتصادی و سیاسی بیش از هر موقع لزوم راهنمایی و مشاوره افراد، به ویژه جوانان را به منظور جلوگیری از به هدر رفتن استعدادها و نیروهای انسانی آنان، درک کرده است.
کارشناسان این فن با شناخت نیازهای فردی و اجتماعی و ملی می کوشند تا با روشهای تخصصی، افرادی را که فاقد اطلاعات لازم در باره خود و محیط هستند از این واقعیتها آگاه سازند.
تاریخچه راهنمایی و مشاوره
الف-در جهان: تاریخچه راهنمایی و مشاوره به سال ۱۹۰۸ میلادی و اقدامات فرانک پارسونز، (در شهر بوستون، آمریکا) برمی گردد که بعدها به پدر راهنمایی حرفه ای و شغلی معروف گردید، این تلاش اولیه با هدف کمک به جوانان در سازگاری حرفه ای پس از مدرسه به وجود آمد.
جنبش راهنمایی حرفه ای را تقریبا می توان با جنبش مشاوره مرتبط دانست. با گسترش راهنمایی حرفه ای در مدارس، جنبش راهنمایی به تدریج به عنوان یک فرایند مداوم و مستمر که همه موقعیت های زندگی فرد را در بر می گیرد، شناخته شد.
در سال ۱۹۱۳، انجمن ملی راهنمایی حرفه ای تاسیس شد که اعضای آن از رشته های گوناگون آموزش و پرورش؛ روانشناسی؛ بازرگانی؛ دولت و مددکاری اجتماعی تشکیل می گردد. راهنمایی حرفه ای، سالها حوزه فعالیت مربیان تعلیم و تربیت بوده است.
در حقیقت جنبش راهنمایی حرفه ای، پاسخی به نیاز انبوه مهاجرانی بود که از نقاط گوناگون دنیا، با مشکلات اقتصادی – اجتماعی و روانی، از جمله بیکاری به ایالات متحده سرازیر بودند؛ و همگی نیازمند کمک در شغل یابی بودند. در پاسخ به این نیاز، راهنمایی حرفه ای به عنوان یک ضرورت فردی و اجتماعی مطرح و گسترش یافت.
محیط حرفه یا کار مشاوران در دبیرستان
نقش مشاور مدرسه در ارتباط با دانش آموزان، مدرسه و جامعه بستگی تمام به وجود فیزیکی محیطی دارد که متناسب با مسوولیتهای او باشد. چنین محیطی شامل شرایط فیزیکی و روانی کار است.
چنین محیط مطلوبی اعم از شرایط فیزیکی و روانی، تنها به کمک و تلاش مشترک اولیاء مدرسه به ویژه مدیر و مشاوران امکانپذیر است.
شرایط روانی کار، شامل موارد گوناگون از جمله موارد زیر است:
وجود روابط انسانی سالم در مدرسه، محیط آزاد برای برنامه مشاوره، خط مشی روشن اداری و کاری و قوانین حمایت کننده از مشاور، فضای مناسبی را که در آن مشاور آزادی بکارگیری مهارتهای مربوط به حرفه اش را داشته باشد.
جنبه های فیزیکی نیز شامل تشکیلات و تجهیزات و مواد لازم در محیطی دنج و آرام برای دفتر مشاور است. بدیهی است ایجاد محیط مطلوب فیزیکی و روانی، مشاور را در نیل به مسئولیتهای حرفه ای اش یاری می دهد.
منابع
- اعلایی، غلامحسین، (۱۳۷۶، ارزیابی ملاکهای هدایت تحصیلی جدید آموزش متوسطه (رساله کارشناسی ارشد).
- بخشی پور جویباری (۱۳۷۳). بررسی میزان موفقیت مشاوران مدارس در کمک به حل مشکل دانش آموزان در نظام جدید آموزشی در سطح استان تهران.
- بهینا،غلامرضا (۱۳۷۳) پیشینه مفاهیم راهنمایی و مشاوره،..، (رساله کارشناسی ارشد) دانشگاه تربیت معلم.
- شرتز، بروس ئی، ترجمه: طیبه، زندی پور (۱۳۶۹) بررسی و برنامه ریزی زندگی (تحصیلی و شغلی).
- شفیع آباد، عبداله، راهنمایی و مشاوره شغلی و حرفه ای، ۱۳۷۳: چاپخانه فرهاد.
- شریفی، سیف اله (۱۳۷۴)، بررسی میزان آشنایی مشاوران دبیرستانهای نظام جدید متوسطه شهر تهران با فنون مشاوره و ارتباط آن با میزان موفقیت آنان در کمک به حل مشکلات دانش آموزان، (رساله کارشناسی ارشد)، دانشگاه تربیت معلم.
- صافی، احمد، (۱۳۶۶)، راهنمایی تحصیلی در مدارس ایران به ویژه دوره متوسطه، فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره ۱.
- عباسی،لطف اله، (۱۳۷۳)، ارزشیابی عملکرد مشاورین و دبیران راهنما در نظام جدید آموزش متوسط، دفتر مشاوره و تحقیق، وزارت آ,وزش و پرورش.
- علیدوست ابدی خواه، محمد علی،۱۳۷۵، ارزشیابی از ضوابط تحصیلی و رعایت آنها در نظام جدید آموزش متوسطه، معاونت آموزش متوسطه، وزارت آموزش و پرورش.
- نوابی نژاد، (۱۳۷۵) راهنمایی و مشاوره، انتشارات نشر معاصر.
- وزارت آموزش و پرورش، تقویم اجرایی امور راهنمایی و مشاوره دبیرستانهای جدید، ۱۳۷۶.
- وزارت آموزش و پرورش، شرایط احراز و شرح وظایف مشاوران نظام جدید آموزش متوسطه، ۱۳۷۳.
