مقاله مطالعه تطبیقی نظام تحقیق و توسعه در بیمارستان های منتخب کشور

تعداد صفحات: ۱۳۳ | قابل ویرایش

چکیده

تحقیق و توسعه مهمترین واحد تفکر در هر نظامی، به ویژه در نظام سلامت یک جامعه، که با مهمترین عنصر وجودی انسان‌ها یعنی جان آنها سروکار دارد، محسوب می‌شود. امروزه نظام تحقیق و توسعه در قلب فعالیت‌های علمی جای دارد، به طوری که کشورهای صنعتی سهم قابل توجهی از درآمد و نیروی کار خود را به فعالیت‌های تحقیق پایه و کاربردی و توسعه فن‌آوری اختصاص می‌دهند.

این درحالی است که در حال حاضر در بخش بهداشت ودرمان فعالیت‌های پراکنده و غیرمنسجمی  در زمینه تحقیق و توسعه  صورت می گیرد  که با نیازهای  واقعی  این  گونه فعالیت‌ها در مراکز  تخصصی و پراهمیتی نظیر بیمارستان که ضامن سلامت و رفاه اجتماعی کشور است سازگاری ندارد.

در این بررسی تطبیقی- توصیفی ضمن مطالعه مبانی نظری، سوابق موجود و ادبیات مرتبط، وضعیت نظام تحقیق و توسعه در بیمارستان‌های چند کشور شامل آمریکا (نمونه نظام بهداشت و درمان خصوصی)، انگلیس (نمونه نظام بهداشت و درمان ملی)، هندوستان (نمونه نظام بهداشت و درمان مختلط)، و نیز ایران با کمک نظریه سیستم‌ها و با ابزارهای گردآوری داده‌ها شامل بررسی پایگاه‌های اینترنتی بیمارستان‌ها، پرسشنامه و مصاحبه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و با بهره‌گیری از روش کارت امتیازی متوازن (BSC) مقایسه ‌شد.

مقدمه

در سه دهه گذشته کاربرد علوم مدیریت در علوم پزشکی به حدی بوده است که هم اکنون حتی تصور جدایی این دو موضوع اساسی علم امکان پذیر نیست. هم اکنون متخصصان  و دانش پژوهان بسیاری با تکیه بر دانش تخصصی و تجربیات مفید چه در زمینه علوم پزشکی و چه در زمینه مدیریتی با تکیه بر اصول یاد شده مهمترین تصمیم‌های کشوری و بین المللی در مقوله بهداشت و درمان را اخذ می‌کنند.

این متخصصان علاوه بر آشنایی با علوم تخصصی در حوزه فعالیت بهداشت و درمان از آخرین رخدادهای علم نوین مدیریت آگاهی می‌یابند و اصول مدیریت نوین را در جهت تعالی سازمان و کشور متبوع خود به کار می بندند.

زمینه دخالت علوم مدیریت، سازمان و صنایع در عرصه بهداشت و درمان بسیار متنوع و گسترده است که در این میان مقوله تحقیق و توسعه در بهداشت و درمان و مهمترین نهاد آن، یعنی بیمارستان، جایگاه خاصی دارد.

سازمان‌ها نیاز به دسترسی به دانش قابل اتکا در ارتباط با اهداف و فعالیت‌های خود دارند. بیمارستان‌ها نیز از این موضوع مستثنی نیستند، سازمان‌های پیچیده‌ای که استراتژی‌های مختلفی را برای ارائه خدمات بهداشتی درمانی اجرا می‌کنند. این استراتژی‌ها بستگی به عوامل مختلفی نظیر مهارت حرفه‌ای، تکنیک‌ها و فن‌آوری‌های پیشرفته، وضعیت جامعه و وضعیت سازمان‌های دیگر دارد.

بیان مسئله

نظام بهداشت و درمان یکی از با اهمیت‌ترین و در عین حال استراتژیک‌‌ترین تشکیلات در کشورها به حساب می‌آید. وظیفه این نهاد تامین، حفظ و ارتقاء سلامتی افراد در سطح جامعه است. به دلیل همین پیچیدگی و اهمیت، مسائل و مشکلات بسیاری نیز رویاروی این بخش بوده است که بالا رفتن هزینه‌‌های درمان فقط یکی از این موارد می باشد. مسئله وقتی پیچیده‌تر می‌شود که بالا رفتن هزینه‌های واقعی بخش بهداشت و سایر مسائل و مشکلات این سیستم به ویژه بیمارستان‌ها با بی‌برنامگی و اتلاف سرمایه‌ها همراه باشد که در این صورت نه برای مردم قابل تحمل بوده و نه برای دولت‌ها تامین آن مؤثر است.

در بین سازمان‌های مختلف ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی درمانی در نظام بهداشت و درمان یک کشور می‌توان گفت بیمارستان مهمترین واحد مراقبت‌های بهداشتی درمانی است که تولید آن اعاده سلامت، ارتقاء بهداشت، پیشگیری از ابتلا به بیماریها، درمان و خدمات توانبخشی است و از طرفی به علت پیدایش و کاربرد تجهیزات و تکنولوژی پیشرفته و استفاده از تخصص‌های گوناگون این تولید بسیار گران تمام می شود.

در اینجاست که لزوم بررسی وضعیت موجود، شناسایی و رفع مشکلات، برنامه‌ریزی برای آینده بخش درمان، ایجاد نظام ها و سازوکارهای مناسب و بهبود مستمر و توسعه همه‌جانبه  بیش از هر زمان دیگر ضرورت خود را نشان می دهد.

شناسایی ساختار سازمانی نظام تحقیق و توسعه در بیمارستان‌های کشورهای منتخب، شامل: 

• تهیه نمودار سازمانی نظام تحقیق و توسعه در بیمارستان‌های کشورهای منتخب
• شناسایی پست‌های سازمانی اصلی موجود نظام تحقیق و توسعه در بیمارستان‌های کشورهای منتخب
• شناسایی شرح کلی مسئولیت‌های هریک از پست‌های سازمانی اصلی نظام تحقیق و توسعه در بیمارستان‌های کشورهای منتخب