تعداد صفحات : ۳۸ | قابل ویرایش
مقدمه
سرعت تغییر و تحول در سازمانهای امروزی سریعتر از آن است که با راه حلهای گذشته و سنتی بتوان برای مسائل پیش رو چاره جویی کرد. در این راستا اکثر سازمانها به طرق مختلف موفق به ارتقاء ظرفیت خود برای رویارویی با تغییرات پیچیده، تنوع محصول و پاسخگوئی به نیازهای مشتریان در فضای رقابتی جهانی شده اند.
مشارکت بعنوان یکی از فنون پیشرفته اداره سازمان می تواند هدایت و کارگردانی کارآمدتر فعالیتهای سازمان را جهت نواندیشی، پویایی و بقاء فراهم نماید. یکی از سازوکارهای نیرومند این فرادگرد بر پایی نظام پذیرش و بررسی پیشنهادها می باشد که به منزله رهیافتی برای جلب مشارکت فردی و گروهی کارکنان، مشتریان وپیمانکاران با مدیریت در اداره سازمان جهت حل مسائل و ایجاد بهبود مستمر در تمامی ابعاد است.
نظام پیشنهادها تاکنون در بسیاری از شرکتهای صنعتی بزرگ و کوچک و متوسط، کشورهای پیشرفته از جمله ژاپن به اجرا درآمده است، به طوری که شرکت های صاحب نام، با ذکر تعداد پیشنهادهای دریافتی از کارکنان و میزان منافع حاصل از آن به عنوان افتخارات خود یاری می کنند.
ادبیات تحقیق
انسان علیرغم پیچیدگی هایی که دارد بر پایه آفرینش خویش نیاز به تعلق و پیوند با دیگران داشته و موجودی اجتماعی است. از طرفی عوامل زیادی باعث پیچیدگی محیط کار امروزی شده، که توفیق سازمانی و مدیریت آن را با چالش روبرو می کند.
نیروی انسانی بعنوان انعطاف پذیرترین و حیاتی ترین سرمایه سازمانها برای پویایی و بقاء در محیط پرتغییر امروز حائز اهمیت گردیده بطوریکه ؛ در عرصه مدیریت دسته بندی های گوناگون از سبکهای مدیریت ارائه شده است، لیکرت چهار نوع سیستم مدیریت را پیشنهاد می کند که یکی از این سیستمها مدیریت مشارکتی می باشد . این سبک برپایه اشتراک مساعی و توسط سازوکارهای نیرومندش از جمله نظام پیشنهادها پی آمدهای مطلوبی را به ارمغان آورده است.
نظام پیشنهادها یا طرح بسیج اندیشه ها، مشارکت فکری کارکنان و فراتر از آن مشتریان و پیمانکاران با مدیریت بوده، بدین معنی که مدیریت، فضا و امکاناتی را در سازمان به وجود می آورد که کلیه کارکنان، مشتریان و پیمانکاران نظرات، ایده ها و پیشنهادهای خود را در زمینه حل مشکلات و نارسائیها و ایجاد بهبود مستمر در فعالیتهای سازمان تحت نظام خاصی ارائه می نمایند. «به عبارتی دیگر نظام‌پیشنهادهاابزاری‌جهت‌کانالیزه‌کردن‌خلاقیت‌کارکنان است».
تاریخچه ارائه پیشنهادها
طبق نظر فردا تارنر (۲۰۰۳) نصب صندوق پیشنهادها در محیط کار اولین بار توسط ژاپنیها و در سال ۱۷۲۱ با ابلاغ و نصب این پیام « به خلق ایده برجسته بپردازید … به ایده های پذیرفته شده پاداشهایی داده خواهد شد» از طرف شوگان هشتم « یوشیمونی توکاگاوا» در محیط کار شروع گردید.
«در سال ۱۸۶۷ نیز در آلمان اولین گام برای تشویق کارگران جهت ارائه پیشنهاد و در راستای بهبود کار توسط آلفرد کروپ در کارخانه فولاد سازی کروپ در شهر آخن برداشته شده است. در سال ۱۸۸۰ اولین برنامه تشویق کارگران در انگلستان و در موسسه کشتی سازی « ویلیام دنی و برادران » به اجرا گذاشته شده است».
شرکت ماتسوشیتا در سال ۱۹۸۵، با دریافت ۶ میلیون پیشنهاد در میان تمام شرکتهای ژاپنی مقام اول را به دست آورد. در کشور ما نیز از اوایل سال ۱۳۶۷ نظام پیشنهادها در چهار شرکت صنعتی و تولیدی شامل شرکت رادیاتور سازی ایران، شرکت نورد و تولید قطعات فولادی، شرکت آکام فلز و شرکت سولیران طراحی و اجراء گردید.
عوامل موثر در موفقیت نظام پیشنهادها
۱-پشتیبانی جدی مدیریت ارشد از نظام پیشنهادها .
۲-وجود یا امکان به وجود آوردن انگیزه و ایمان در کارکنان به ایجاد بهبود مستمر در سازمان ؛ کارکنان سازمان با آموزش می توانند هر روز با انگیزه و اعتقاد بهتر از دیروز بودن شروع به کار نمایند.
۳-ثبات مدیریت تا قبل از نهادینه شدن نظام پیشنهادها.
۴-گماردن دبیر اجرایی تمام وقت، علاقه مند، فعال و کارآمد.
۵-قرار دادن رسمی تشکیلات دبیرخانه و مجری نظام پیشنهادها در نمودار رسمی سازمان و زیر نظر مدیریت ارشد.
۶- برگزاری همایش های توجیهی برای مدیران و کارکنان و …
کایزن و سیستم پیشنهادها
داستان ژاپن، مدیریت ژاپنی و کایزن داستان تلاش و موفقیت است، کشوری شکست خورده و اشغال شده با تکیه بر ظرفیت ابداع مغزهایش، که ازآن به عنوان گرانبهاترین ثروت مشترک همه بشریت یاد می شود، حرکت می کند، اوج می گیرد و بر صدر می نشیند. کایزن مهمترین مفهوم در مدیریت ژاپنی و رمز موفقیت رقابتی این کشور است. که استراتژی آن بهبود براساس نیازها و خواستهای مشتری است.
کایزن ،یعنی بهبود، کایزن به معنی بهبود مستمری است که تمامی افراد یعنی مدیران، کارکنان و کارگران را در بر می گیرد. کایزن بهبود بخشیدن به استانداردها، یعنی استانداردهای بالاتر است. بهبود مستمر، تنها از طریق رعایت استانداردهای بالاتر از سوی کارکنان امکان پذیر است.
کایزن موجود تفکر روندگراست. و غالباَ بی سرو صدا و ظریف است و نتایج آن اغلب فوراَ به چشم نمی آید. کایزن پیشرفتی مداوم و بی وقفه است ؛ می توان یک برنامه مطلوب کایزن را به سه بخش تقسیم نمود. ۱-کایزن مدیریت گرا ۲-کایزن گروه گرا ۳-کایزن فرد گرا.
فهرست منابع
الف –کتاب
۱-ایران نژاد پاریزی، مهدی و پرویز، مهدی و پرویز ساسان گهر. ۱۳۷۱. سازمان و مدیریت از تئوری تا عمل. تهران:موسسه بانکداری ایران.
۲-ایمایی، ماساکی، ۱۳۷۴. کایزن کلید موفقیت رقابتی ژاپن. ترجمه محمد حسین سلیمی.تهران: مرکز نشر دانشگاه صنعتی امیر کبیر( پلی تکنیک تهران).
۳-خاکی، غلامرضا، ۱۳۷۹. روش تحقیق در مدیریت. تهران:مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی.
۴-دمینگ، ادواردز:۱۳۷۷. خروج از بحران. ترجمه نوروز درداری( فولادی). تهران:موسسه خدمات فرهنگی رسا.
۵-رابینز ،استیفن، ۱۳۷۹. مبانی مدیریت. ترجمه سید محمد اعرابی، محمد علی حمید رفیعی و بهروز اسراری ارشادی. تهران:دفتر پژوهش های فرهنگی.
۶-رضائیان علی. علی. ۱۳۶۹. اصول مدیریت. تهران:سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها(سمت).
۷-رهنورد، فرج اله. ۱۳۸۰. مدیریت مشارکتی تئوری و عمل( ۳) بسته آموزشی ویژه اعضای شوراهای پذیرش و بررسی پیشنهادها. تهران:مرکز آموزش مدیریت دولتی.
۸-شرکت آمار پردازان، ۱۳۷۷. راهنمای کاربران SPSS 6.0 FOR Windows جلد دوم،تهران:مرکز فرهنگی انتشاراتی حامی.
۹-شرمرهورن. جان آر، جیمزجی، هانت و ریچارد ان. بورن، ۱۳۷۸. مدیریت رفتار سازمانی. ترجمه مهدی ایران نژاد پاریزی. محمد علی بابایی زکلیکی و محمد علی سبحان الهی. تهران:موسسه تحقیقات و آموزش مدیریت.
ب-نشریه و مقالات
- ابویی اردکانی، محمد، امید حائری و فرهاد نظری زاده. ۱۳۷۹. طراحی نظام پیشنهادهای داخلی، تهران:وزرات فرهنگ و آموزش عالی، مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران.
- بابایی، علی اکبر، مهری سادات جزایری و مهرانگیز یقین لو. نظام پیشنهادها. هم افزایی دانش و تجربه. ماهنامه تدبیر. شماره ۱۱۳. تیرماه ۱۳۸۰.
- رسول اف،جلال. ۱۳۸۱. نامه اداری در خصوص اهداف و فلسفه استقرار نظام پیشنهادها.
- سرمد سعیدی، سهیل و حسن گیوریان. اجرای عملی مشارکت به روش نظام پیشنهادات. نشریه تعاون، شماره ۱۰۸. شهریور ۱۳۷۹.
ج-منابع خارجی
۱)Christiaan Van and jan Van Ende 2002. Suggestion Systems:Transterring Employee Creativity into Practicable Ideas Rotterdam School of Management , Erasmus University
۲) Turner Freda. ۲۰۰۳ Emplyee Suggestion Programs Save Money http:// www.chart Course. Com / Article Suggestion. Htm
۳) Turner Freda. ۲۰۰۳ An Effective Employes Suggestion Program Has A Multiplier Effect. Http:// www.Webpronews. Com/e.. Wpn
۴) Marrison Domald F:1967 Multivariate Statistical Methods. MC Graw Hill Book Company
