تعداد صفحات: ۲۶ | قابل ویرایش
چکیده
هدف اصلی از انجام این تحقیق ارزشیابی کیفیت درونی و بیرونی برنامه های درسی رشته های آموزش بزرگسالان بوده است . از بعد درونی ، کیفیت برنامه درسی رشته آموزش بزرگسالان ، با توجه به عناصر نه گانه ی فرانسیس کلیان مورد بررسی قرار گرفته است . از بعد بیرونی نیز اینکه برنامه درسی آموزش بزرگسالان تا چه اندازه پاسخ گوی نیازهای مشتریان است ، مورد توجه بوده است.
برای دست یابی به هدف پژوهش دو مسئله مطرح شد :
۱-میزان مطلوبیت برنامه ی درسی رشته ی آموزش بزرگسالان ، با توجه به عناصر نه گانه برنامه درسی چه قدر است ؟
۲-رشته آموزشی بزرگسالان تا چه اندازه پاسخ گوی نیازهای مشتریان ( سازمان ها و نهادها ) است ؟
این پژوهش از نوع پژوهشهای توصیفی – پیمایشی است . بری جمع آوری اطلاع از ابزار اندازه گیری پرسش نامه استفاده شده است جامعه آماری پژوهش شامل موارد زیر است :
*دانش اموختگان و دانشجویان رشته ی آموزش بزرگسالان که در دانشگاه شهید بهشتی تهران از سال ۱۳۷۳ تا سال ۱۳۸۲ به تحصیل پرداخته اند .
*استادانی که دروس گوناگون را در رشته آموزش بزرگسالان تدریس کرده اند
*مدیران سازمان هایی که دانش آموختگان رشته آموزش بزرگسالان د رآنها مشغول فعالیت بوده اند.
مقدمه
بدون تردید ، برنامه های درسی در دانشگاه و مؤسسات آموزش عالی ، در توفیق یا شکست این مؤسسات ، نقش کلیدی و بسیار تعیین کننده ای ایفا می کنند . به عبارت روش تر ، برنامه های درسی آینه ی تمام نمای میزان پیشرفت و انعکاسی از پاسخ گو بودن دانشگاه ها به نیاز های در حال تغییر جامعه هستند . با عنایت به نو آوری ها و تغییرات شگرفی که در عرصه های گوناگون در حال وقوع است ، رسالت مستند سازی یافته ها و نشر و ترویج آنها در قالب برنامه های درسی سازمان یافته و مدرن ، به عهده ی دانشگاه هاست .
متأسفانه به رفم اهمیت برنامه های درسی در مؤسسات آموزش عالی ، میزان توجه به آنها کافی نیست و حتی تلاش و همت لازم برای بررسی ، ارزشیابی ، اصلاح و تغییر آنها در دستور کار فرار نگرفته است ( ۱۹۹۷ Stark, )
ضرورت توجه به برنامه های درسی در دانشگاه ، محققان را بر آن داشت تا یکی از رشته های جدید دانشگاهی در ایران از زوایا و ابعاد متفاوتی مورد بررسی قرار دهند . در این زمینه در میان رشته های گوناگون حوزه تعلیم و تربیت در ایران ، آموزش بزرگسالان رشته ای نوپاست که در وضعیت موجود کشور ، اهمیت و حساسیت فراوانی دارد . از این رو ، به سازی و نیز توسعه ی این رشته ، مستلزم ارزشیابی کیفیت آن از ابعاد متفاوت است .
در این مقاله ، ابتدا مفاهیم و ابعاد نظری موضوع مورد بحث قرار می گیرد . سپس ضمن معرفی چارچوب و روش شناسی تحقیق ، نتایج و یافته های مهم عرضه می شود.
مفهوم کیفیت
امروزه در بسیاری از کشورهای جهان ، دولتها با این باور که داشتند افراد تحصیل کرده ای ماهر موفقیت کامیابی جوامع نقش دارد بخش زیادی از بودجه های دولتی را صرف آموزش عالی می کنند تا از این ره گذر ، جوانان و نیروی فعال خود را به دانش و صلاحیت های ضروری مجهز کنند ( OECD,2000.P2 ) با این همه ، در کنار افزایش بودجه برای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی این نگرانی نیز در نزد دولت مردان درحال فزونی است که کیفیت عملکرد این مؤسسات در چه وضعیتی است . این نگرانی بیشتر حول محور سه مسئله اصلی متمرکز است :
۱- آیا دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی برای تربیت نیروی انسانی و مورد نیاز جامعه ، از برنامه ریزی و سازمان دهی مناسبی برخورد دارند ( آیا دارای هدفهای درست و مناسب هستند ) ؟
۲- آیا پول و منابع در دسترس آنان به درستی هزینه می شود ( منظور این است که این مؤسسات از کارایی لازم برخورد دارند)؟
ارزشیابی کیفیت درونی برنامه درسی
برای ارزشیابی کیفیت درونی برنامه درسی ، چالش های مهمی وجود دارد که دربین آنها تعیین عناصر برنامه ی درسی چالش های مهمی وجود دارد که دربین آنها تعیین عناصر برنامه ی درسی و نیز ایجاد تعادل وانسجام در بین آنها از مهم ترین موارد محسوب می شود . در خصوص این که عناصربرنامه ی درسی کدام اند تا بر مبنای آن بتوان میزان تعادل میان عناصر و تناسب آنها را با انتظارات و آنچه که مطلوب است ، مشخص کرد دیدگاههای متفاوتی عرضه شده است .
برای مثال دکرواکر تعریفی از برنامه درسی ارائه می دهد که درآن عملاً تنها به عنصر یعنی هدف ها ، محتوا و سازمان دهی محتوای یادگیری اشاره شده است (walker 1995) به همین ترتیب ، دیدگاههایی متقدمان بویژه رالف تایلر مطرح کرده اند ، چهار عنصر هدف ، محتوا ، روش و ارزشیابی را پیشنهاد می کند (Tyler. 1949 ) با وجود این ، برای درک بهتر کیفیت درونی برنامه های درسی ، بهتر است فهرستی جامع تر از مؤلفه های برنامه درسی ، را مورد توجه قرار دهیم.
منابع
- آقازاده ، محرم و اهدیان ، محمد (۱۳۷۷) ، فرآیند برنامه ریزی درسی ، تهران : آییژ .
- لوی ، الف( ۱۳۷۸) ، برنامه ریزی درسی مدارسی ، ترجمه فریده مشایخ ، تهران : انتشارات مدرسه .
- ملکی ، حسن ( ۱۳۷۷) ، سازمان دهی محتوای برنامه ی درسی ، تهران : انتشارات مدرسه
- ملکی ، حسن ( ۱۳۸۲) برنامه ریزی درسی ، تهران : انتشارات مدرسه
- فتحی و اجارگاه ، کوروش (۱۳۷۷) . اصول برنامه ریزی درسی ، تهران : ایران زمین .
- مهر محمدی ، محمود ( ۱۳۸۲) ، برنامه درسی : نظرگاه ها ، رویکردها و چشم اندازه ها
