تعداد صفحات: ۸۹ | قابل ویرایش
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی عوامل موثر بر ایمنی و بهداشت محیط زیست در بین کارگران پالایشگاه پارسیان شهرستان لامرد می باشد. حجم نمونه پژوهش شامل ۵۰ نفر از کارگران که بر اساس فرمول کوکران انتخاب و شیوه نمونه گیری تصادفی ساده می باشد این پژوهش با روش پیمایشی و اسنادی انجام شده است و جمع آوری داده ها از راه فیش برداری و پرسشنامه انجام گرفته است که داده های مربوطه از واحد های صنعتی شهرستان لامرد و با بهره گیری ا ز پرسشنامه ایمنی و بهداشت محیط زیست کوئین و محقق ساخته جمع آوری شده است.
در این پژوهش برای آزمون فرضیات از شاخص آماری همبستگی پیرسون استفاده شده است نتایج نشان داد، میان متغیرهای عوامل فردی – شخصیتی، عوامل شغلی، عوامل اقتصادی، عوامل فرهنگی و عوامل سازمانی با فرهنگ کار رابطه وجود .تحلیل رگرسیون فرهنگ کار با متغیرهای مستقل بیانگر این واقعیت است که از میان متغیرهای مستقل پژوهش عوامل فرهنگی از اهمیت بالایی برخوردارند.
مقدمه
صنعت نفت و گاز شامل فعالیت های گوناگونی منجمله؛ فرآیندها٬ عملیات ها و موادی است که در پاره ای مواقع سبب قرار گرفتن در معرض ریسک سلامتی٬ ایمنی و محیط زیست می شوند.
ارزیابی ریسک های سلامتی – کنترل ریسک های سلامتی در کار برای مدیران اجرایی٬ مشاوران بهداشت٬ ایمنی و محیط زیست با ایجاد فرآیندی به نام ارزیابی ریسک های سلامتی؛ رهنمودها و دستورالعمل هایی را در ارتباط با نحوه شناسایی٬ ارزیابی و کنترل ریسک های سلامتی ارائه می دهد.طراحی این فرآیند بسیار انعطاف پذیر بوده٬ به گونه ای که می تواند در طول فعالیت های یک کارخانه٬ اعم از یک محیط پیچیده شیمیایی تا یک پمپ بنزین ساده کاربرد داشته باشد.
امروزه در خصوص عوامل بالفعل زیان آوری از قبیل: مواد شیمیایی٬ گرد و خاک٬ سر و صدا ٬ گرما٬ تشعشع و عوامل میکروبی که می توانند سلامتی افراد را تحت تاثیر قرار دهند٬ اطلاعات بیشتری در اختیار است و مسأله مورد توجه٬ استفاده از ارزیابی ریسک های سلامتی به گونه ای است که بتوان از کنترل خطراتی که منجربه اثرات کوتاه مدت (حاد) و یا طولانی مدت (مزمن) در سلامتی می شوند٬ اطمینان حاصل کرد.(معزی،۱۳۷۳، ۱۱-۱۹)
بیان موضوع
بررسی پیرامون امور ایمنی و بهداشت در محیط کار انجام نمی شدیا آنقدر ناچیز بود که سابقه در خور توجهی از آن باقی نمانده است. اصولاً میزان سوانح ناشی از کار قبل از انقلاب صنعتی در حدی نبود که توجه مسئولین را به خود جلب کند و به این کار وادارد. البته تردید نیست که همان انسان اولیه غارنشین هم که از ابزار سنگی و چوبی استفاده میکرده است، در حین انجام کارهای مختلف، به جسمش آسیب وارد میشده است و طبیعی است پذیرفته شود که بشر همگام با پیشرفت تمدن و افزایش تدریجی دانش و مهارتهایش بخاطر عقلی که خداوند در نهاد او قرار داده است، در کنترل محیط زندگی خود، به وسایلی برای حفاظت اعضای بدن خود درحین انجام کار، دست مییازیده است.
مثلاً در تاریخ ثبت است که در یونان و روم قدیم کارگران معادن از پوست مثانه بز بهعنوان ماسک برای جلوگیری از ورود گاز و دود به داخل ریههایشان استفاده میکردهاند. بنابراین اگر قبل از انقلاب صنعتی پارهای تدابیر و اقدامات ایمنی در انجام کارها به کار میرفته است، کارفرمایان بانی آنها نبودهاند، بلکه خود کارگران در جهت حفظ سلامت و بقای خود به آنها دست میزدند.
ایمنی و بهداشت کار
خسارتهای مالی و جانی گزافی که نارسایی ایمنی و بهداشت ایمنی و بهداشت کار سرچشمه می گیرد به تنهایی دلیل بسنده ای است برای توجیه برنامه های بهسازی محیط کار. هدفهای بهسازی وضع ایمنی و بهداشت کار در درجه نخست متوجه حمایت و حفظ کارکنان و در پی آن کاهش هزینه هاست.
هزینه ها: بر اثر فشار عصبی از کار و کیفیت نازل زندگی شغلی هزینه های گزافی پدید می آید. از مشکلات دیگرس که سنجش کمّی آن در مقایسه با فشار عصبی و کیفیت نازل زندگی شغلی دشوارتر است، شاید احساس بی معنا بودن کار و عدم دلبستگی به آن و نیز احساس بی اهمیت بودن در کارگران باشد.
برای تخفیف این دو مجموعه شرایط زیانبار در سازمان، باید سرچشمه آن را آماج حمله قرار دا د. همواره دو نوع محیط خطر آفرین وجود دارد که عبارت است از”محیط فیزیکی کار” و “محیط اجتماعی – روانی کار”. زیانهایی که هر یک پدید میآورد به عدم اثر بخشی سازمانی به شکل غیبت، جابجایی، ادعای خسارت و هزینه های درمان منجر می شود. باید در نظر داشت که این دو محیط در تمام کارکنان یکسان تأثیر نمی گذارد.
کیفیت زندگی شغلی
کیفیت نازل زندگی شغلی با انواع شرایط اجتماعی روانی پیوند دارد، در نتیجه برنامه های بهسازی کیفیت زندگی شغلی با ایمنی و بهداشت ارتباط می یابد. کیفیت زندگی شغلی اغلب بر تصور افراد از خط مشیها و ساختارهای سازمانی مبتنی است. امروزه بسیاری از مؤسسات به پژوهشهایی برای سنجش این برداشتها دست زده اند. در این شیوه های غیر رسمی نیز به کار گرفته می شود تا روابط بهبود یابد. افزون بر این، هیئتهای ایمنی کار و گروهها کیفیت کار نیز در تدوین استراتژیهایی برای بهبود محیط کار مفید هستند.
آموزش:
امروزه آموزش ایمنی و بهداشت شغلی بخش جدایی نا پذیری از وظایف مدیریت منابع انسانی است. به دلیل وجود شبکه پیچیده قوانین و مقررات ایمنی و بهداشت برای پیروی از این قوانین و مقررات، مؤسسات همواره برای کارکنان خود دوره های آموزشی تشکیل می دهند. بسیاری از مؤسسات تمرینها و آموزشهای ایمنی را با هدف افزایش آگاهی نسبت به ویژگیهای آن برگزار می کنند. در برخی سازمانها نیز کارگاههای تنش زدایی، دایر می کنند تا با آموزشهای عملی به افراد کمک کنند تا بهتر با جنبه های اجتماعی روانی محیط کار سازگاری یابند.
منابع مآخذ
۱-جعفرنژاد،احمد،فاریابی باسمنج،محمد(۱۳۷۸)«مفاهیم اساسی حفاظت و ایمنی» چاپ اول،انتشارات صفار.
۲-حاج شیرمحمدی،علی(۱۳۸۶)«برنامه ریزی حفاظت و ایمنی »چاپ یازدهم،انتشارات غزل.
۳-معزی، رضا- نقش استانداردهای تعمیرات در برنامهریزی و پیشبینی نیازها- اولین کنگره ملی نگهداری و تعمیرات نت- دانشگاه صنعتی اصفهان- سال ۱۳۷۳
۴-قلمچی، مصطفی- عوامل مؤثر در تعمیرات مدفن نیروگاهها- ماهنامه علمی تخصصی صنعت برق- بهمن ماه سال ۰۱۳۸
۵-خبازان، عبدالحمید- آشنایی با مبانی و نحوه بکارگیری روش T.P.M. در نیروگاهها- سومین نشست تعمیر و نگهداری و بهینهسازی (سمینار علمی- فنی نیروگاهی) شرکت برق منطقهای اصفهان- اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۲
۶-بشیری نسب، م، اسفند ۱۳۸۴ ، “الزامات سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیطزیست در پروژههای انتقال تکنولوژی”، همایش ملی مهندسی ایمنی و مدیریت دانشگاه صنعتی شریف ،HSE
۷-دانا، ت، اسفند ۱۳۸۳ ، “نگاهی به جایگاه محیط زیست درنهادهای دولتی، سازمان سبز”، نشریه پتروپارس، شماره هفتم، صفحه ۲۸-۲۹.