تعداد صفحات: ۵۵ | قابل ویرایش
فهرست مطالب
صفحات عنوان
مقدمه. ۳
فصل اول: مروری بر مطالعات انجام شده. ۶
۱-۱ مطالعات انجام شده درایران. ۶
۲-۱ مطالعات انجام شده در سایر کشورها. ۸
فصل دوم: روش تحقیق (متدولوژی) : ۱۱
۱-۲: توصیف داده ها. ۱۱
۲-۲ شاخصهای بازار یابی. ۱۲
فصل سوم: تولید مرکبات. ۱۴
۱-۳تولید جهانی مرکبات. ۱۵
۲-۳تولید مرکبات در ایران. ۱۵
۳-۳ تولید مرکبات در استان فارس. ۲۰
۱-۳-۳ وضعیت تولید پرتقال در استان فارس. ۲۰
۲-۳-۳ وضعیت تولید نارنگی در استان فارس. ۲۱
۳-۳-۳ وضعیت تولید نارنج در استان فارس. ۲۲
۴-۳-۳ وضعیت تولید لیموترش در استان فارس. ۲۳
۴-۳ تولید مرکبات استان فارس به تفکیک شهرستان. ۲۵
۱-۴-۳تولید پرتقال استان فارس به تفکیک شهرستان. ۲۵
۲-۴-۳تولید نارنگی استان فارس به تفکیک شهرستان. ۲۵
۳-۴-۳تولید لیمو ترش استان فارس به تفکیک شهرستان. ۲۶
۴-۴-۳تولید لیمو شیرین استان فارس به تفکیک شهرستان. ۲۶
۵-۴-۳تولید نارنج استان فارس به تفکیک شهرستان. ۲۷
۵-۳یافته های وضعیت تولید مرکبات. ۲۷
فصل چهارم: بررسی حواشی بازار مرکبات در استان فارس. ۲۹
۱-۴ حاشیه بازاریابی. ۳۰
۲-۴حاشیه عمده فروشی. ۳۱
۳-۴حاشیه خرده فروشی. ۳۲
۴-۴ تنوع و تخصص در تولید………………………………………………………………………۳۴
فصل پنجم: تنگناها و راهکارها ……………………………………………………………………………………..۴۴
فهرست منابع :. ۴۷
منابع فارسی :. ۴۷
منابع انگلیسی :. ۴۸
مقدمه
مرکبات بالاترین سهم در سطح زیرکشت و تولید محصولات باغی را داشته به طوری که این محصولات در سطحی برابر با ۵۷۶۰۰ هکتار کشت شده وتولیدی افزون بر۲۳/۱ میلیون تن دارند و به ترتیب ۵/۲۱ درصد سطح و ۲۹ درصد از تولید کشوررا به خود اختصاص می دهند.
مرکبات از مهمترین گیاهان گرمسیری و نیمه گرمسیری است که دارای سابقه دیرینه کشت در استان فارس می باشد و این استان با توجه به شرایط آب وهوایی مناسب از استانهای عمده تولیدکننده انواع مرکبات در سطح کشور می باشد
تولید مرکبات از قابلیتهای اقتصادی قابل توجهی برخوردار می باشد. در تولید اینگونه محصولات نسبت به بخشهای مختلف صنعت نیازمند سرمایه کمتر و در مقابل نیروی کار بیشتر می باشیم. همچنین تولید اینگونه محصولات نیازمند فن آوری پیشرفته و پیچیده نبوده بنابراین سرمایه گذاران در تولید اینگونه محصولات نیازمند آموزشهای پرهزینه نمی باشد. به عبارت دیگر با توجه به واقعیتهای اقتصادی موجود در استان بررسی وضعیت اقتصادی تولید این گروه از محصولات کشاورزی ارائه راهکارهای به منظور افزایش سودآوری در تولید این گروه از محصولات ضروری می باشد.
وضعیت بازار هر محصول نقشی انکار ناپذیر در شرایط اقتصادی تولید آن محصول دارد و شرط اساسی موفقیت اقتصادی در تولید یک محصول توجه به شرایط بازار می باشد. به عبارت دیگر مزیت های اقتصادی تولید می تواند با ناکارآمدی موجود در بازار از بین رود و مصرف کننده نهایی هر محصولی نه تنها کالای تولید شده بلکه خدمات بازار یابی ارائه شده را همزمان خریداری می کند.
مطالعات انجام شده درایران
موسی نژاد و مجاوریان (۱۳۷۵) به بررسی بازاریابی مرکبات در شهرستان بابل پرداخته اند. در این مطالعه، خدمات مربوط به بازاریابی مرکبات، ضایعات و توزیع مرکبات مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان میدهد که کیفیت خدمات بازاریابی در حداقل ممکن و عمدتا خارج از استاندارد قرارداشته و در نتیجه میزان ضایعات به ویژه در مرحله انبارداری چشمگیر می باشد. بر اساس نتائج، اغلب باغداران از تحصیلات رسمی محروم بوده و ۴۰% آنان محصولات خود را به صورت سلف می فروشند.
عبدشاهی، ع . و ترکمانی، ج (۱۳۷۹) به بررسی اقتصادی صادرات مرکبات ایران پرداخته اند. در این مطالعه تاثیر عوامل موثر بر صادرات مرکبات و تعیین وجود یا عدم وجود ناپایداری در درآمد و همچنین تعیین تخصص و تنوع در تولید و صادرات انواع مرکبات مورد بررسی قرار گرفته است.
برای این منظور از توابع خطی و لگاریتمی استفاده شده است. براساس نتایج تحقیق، متغیرهای تولید داخلی، قیمت صادراتی، تولید ناخالص ملی و نرخ ارز، تاثیر مثبت و معنی داری بر صادرات داشته اند. نتایج این تحقیق نشان می دهد به مرور زمان صادرات به سمت تخصصی شدن و تولید به سمت تنوع، در نوسان است.
نجفی ( ۱۳۷۷) به بررسی مسیر بازاریابی ، خدمات بازاریابی ، محاسبه حاشیه بازاریابی و برآورد تابع صادرات خرما در استان فارس پرداخته است. در این تحقیق از طریق مدل مارک آپ، حاشیه بازاریابی عمده فروشی وخرده فروشی محاسبه شده است.
نتایج این تحقیق نشان می دهد که باوجود تفاوت زیاد بین قیمت تولید و فروش محصول دربازار دبی، به علت بالابودن هزینه نسبی، سهم صادرکننده از قیمت نهایی به استثنای خرمای بسته بندی شده در سلوفان اندک است. براساس نتایج تحقیق از جمله مشکلات صادرات، ضعف در درجه بندی و صنایع بسته بندی وتبدیلی و حمل و نقل از مشکلات صدور خرمای استان به حساب می آیند.
مطالعات انجام شده در سایر کشورها
ریچاردز تیموتی و همکاران (۱۹۹۶) به برآورد تابع حاشیه بازاریابی و عوامل موثر برآن پرداخته اند. براساس نتایج این تحقیق، نرخ دستمزد، بسته بندی مواد غذایی، هزینه های حمل ونقل محصول به بازار، کشش های عرضه و تقاضا و برخی متغیرهای دیگر ازمهمترین عوامل موثر برحاشیه بازار یابی هستند.
تامپسون و همکاران (۱۹۸۹) ضمن ارائه مدلهای حاشیه بازاریابی، اقدام به تخمین توابع با توجه به داده های هفتگی برای پرتقال کرده اند. در این تحقیق، مهمترین عوامل موثر بر حاشیه بازاریابی پرتقال مربوط به میانگین قیمت بازار، متوسط نرخ انتقال محصول به بازار، روند زمانی و متغیر مجازی معرفی شده اند. آنها مدل مارک آپ را مدل برتر ارزیابی کرده اند.
وولگنانت(۱۹۸۵) حاشیه بازاریابی گوشت را با استفاده از داده های ماهانه بین سالهای ۱۹۷۶-۱۹۸۳ با تغییر جزیی در الگوی مارک آپ و با توجه به انتظارات قیمتی آینده برآورد و نتیجه گیری کرد که حاشیه بازاریابی یک دوره قبل و نرخ دستمزد در دوره های گذشته از مهمترین عوامل موثر بر حاشیه بازاریابی گوشت می باشند.
روش تحقیق (متدولوژی)
آمار واطلاعات مورد نیاز این مطالعه با دو روش اسنادی با استفاده ازنشریات منتشر وزارت جهاد کشاورزی و اطلاعات منتشره و غیرمنتشره سازمان جهاد کشاورزی استان وهمچنین پرسشنامه ای از طریق عملیات میدانی جمع آوری گردیده است .
همچنین آمار مربوط به تعیین حاشیه بازاریابی و عوامل مؤثر بر آن، با کمک نمونه گیری تصادفی، از باغداران و خرده فروشان مرکبات در شهرستانهای مورد مطالعه و همچنین عوامل دست اندرکار توزیع مرکبات جمع آوری خواهد شد.
دراین تحقیق، پس از جمع آوری آمار و اطلاعات مربوط به تولید، قیمت فروش در بازارهای مختلف و هزینه های بازاریابی مرکبات که دربخش بعد به آنها اشاره خواهد شد، ضمن معرفی شاخص هایی چون حاشیه خرده فروشی وعمده فروشی و سهم عوامل بازاریابی، به محاسبه و تحلیل این شاخصها برای محصولات مورد نظرخواهیم پرداخت.
آمارهای مورد نیاز این بررسی ازطریق دو روش اسنادی و پرسشنامه ای بدست آمده که علاوه بر رسم نمودارها وتجزیه وتحلیل تغییرات و نوسانات متغیرهای مربوط به تولید، حاشیه بازاریابی و سهم عوامل مختلف از این حاشیه کارایی بازاریابی محاسبه و مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهند گرفت. به طور خلاصه مطالعه حاضردر قسمتهای زیر انجام خواهد گرفت.
فهرست منابع
- اردستانی،م. (۱۳۸۷)،”بررسی بازارمرکبات درایران ونحوه تنظیم آن”.موسسه پژوهش های برنامه ریزی واقتصادکشاورزی گروه پژوهشی سیاست حمایتی.
- جولایی،ر. (۱۳۷۶)” بررسی مزیت نسبی تولید مرکبات استان فارس (شهرستان جهرم)”. پایان نامه( کارشناسی ارشد)،دانشگاه تربیت مدرس.
- رضائی زال،ج.(۱۳۷۴)”بررسی مشکلات بازاریابی مرکبات دربازارهای خارجی”. پایان نامه(کارشناسی ارشد)،دانشگاه امام صادق(ع).
- ۴. سیدان ، م. (۱۳۷۹) ، « بررسی بازاریابی وصادرات سیر دراستان همدان » ، مجموعه مقالات سومین کنفرانس اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد. صفحه ۵۴۶-۵۲۹.
- شجری، ش. (۱۳۸۱) بررسی مسائل بازاریابی و صادرات خرمای شاهانی در استان فارس. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال دهم،شماره ۳۹، پاییز ۱۳۸۰. صفحه ۱۶۷-۱۴۱.
- صداقت، ر (۱۳۷۹)، “بررسی اقتصادی بازاریابی پسته در استان فارس” . فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد کشاورزی و توسعه. شماره ۳۲ . وزارت جهاد کشاورزی. صفحه ۲۸۹-۲۷۳.
- ۷. عبدشاهی ، ع . و ترکمانی، ج. (۱۳۷۹) « بررسی اقتصادی صادرات مرکبات ایران» مجموعه مقالات سومین کنفرانس اقصاد کشاورزی ، دانشگاه فردوسی مشهد. صفحه ۴۶۳-۴۳۷.
