تحقیق بررسی موانع و راهکارهای بهبود فرآیند مدیریت دانش آموزان مدارس شبانه روزی با رویکرد سیستمی

تعداد صفحات: ۱۵۴ | قابل ویرایش

مقدمه

بهره‌مند نمودن افراد جامعه از خدمت آموزش و پرورش یکی از سیاست‌های مهم متولیان امر تعلیم و تربیت در کشورمان است که افراد حائز شرایط را وارد چرخه رسمی علم و تحصیل نماید و به عبارتی «آموزش برای همه را» عملی سازد.

لذا کاهش نرخ بی‌سوادی و تحت پوشش قراردادن فراگیران و افزایش پوشش تحصیلی یکی از دغدغه‌های مسئولین نظام آموزشی علی‌الخصوص در مناطق محروم و کم برخوردار می‌باشد. در این راستا یکی از برنامه‌های آموزش و پرورش در مناطق محروم ایجاد مراکز شبانه‌روزی است که می‌بینیم با سرمایه‌گذاری قابل توجهی اعم از انسانی و مالی و تجهیزاتی تاسیس شده است که هرساله با جذب و نگهداری درصد قابل ملاحظه‌ای از دانش‌آموزان فعالیت آموزش و پرورش خود را شروع می‌نمایند.

زیرا با توجه به اهمیت و جایگاه مدارس شبانه‌روزی شناخت عواملی که در تحت پوشش بردن بیشتر دانش‌آموزان موثر است و چگونگی نگهداری پویای فراگیران در جهت تحقق هدفهای آموزشی از موضوعات اساسی در سیستم مدارس شبانه‌روزی است که بایستی مورد مداقه قرار گرفته و تدابیر اثربخش‌تری در این خصوص اتخاذ نمود.

بیان مساله

با عنایت به اهداف مصوب و تخصیص منابع در هر سازمان ، مدیریت آن سازمان موظف است در جهت رسیدن به اهداف مورد نظر اقدامات لازم و موثری را انجام دهد امورات شبانه روزی نیز به تبعیت از تعریف مدرسه »مدرسه سازمانی است که برمبنای معیارهای رسمی تاسیس می‌شود و با نظارت ادارات آموزش و پرورش ، مسئولیت اجرای برنامه‌های مصوب پرورشی و آموزشی کشور را در سطح تحصیلی معین عهده دار می‌گردد.« جهت اجرای صحیح و اثر گذاربر برنامه های مصوب آموزشی و پرورشی موظف است اقدامات موثری  را انجام دهد .

یکی از عناصر مهم هر سیستم آموزشی ، دانش آموزان آن سیستم می‌باشند بدون تردید توجه و عدم توجه به مقوله دانش آموزان در شبانه روزیهای کاغذکنان در تحقق و عدم تحقق اهداف مورد نظر نقش به سزایی دارد با توجه به امکانات و تجهیزات و منابع انسانی که صرف می شود حائز اهمییت بسیاری است .

لذا این تحقیق به مطالعه موانع و راهکارهای بهبود فرایند مدیریت دانش آموزان مدارس شبانه‌روزی کاغذکنان بارویکرد سیستمی می پردازد سپس توصیه های لازم را جهت برنامه ریزی موردی آموزشگاهی به مدیران شبانه روزی منطقه کاغذکنان توصیه می نماید.

تعریف

دکتر منصور منصورکیا، از فرهنگ و بستر سیستم را چنین تعریف می‌کند: « سیستم مجموعه‌ای از چندین جزء وابسته به یکدیگر تشکیل یافته است.»

و در تعریف دیگر آمده است: «سیستم عبارت است از تعدادی روش وابسته به یکدیگر که با اجزای روشهای مزبور قسمتی از هدف یک سازمان تامین‌ می‌شود.»

سیستم آموزشگاهی با بکارگیری دبیران متخصص و باتجربه و ثبت‌نام دانش‌آموزان و غیره تشکیل می‌شود و با اجرای روشها موجب اجرای سیستم کلاسداری می‌شود و اجرای سیستم تدریس به تامین قسمتی از هدف سازمان کمک می‌کند.

تعرف سوم از سیستم (System):

«سیستم عبارت است از یک سری وظایف وابسته به یکدیگر که با اجرای آنها قسمتی از هدف یا منظور سازمان تحقق می‌یابد.»

بطوری که در تعاریف فوق ملاحظه می‌شود، سیستم متشکل از چند روش است و در دیگری متشکل از چند وظیفه می‌باشد. از تعریف‌ها استفاده می‌شود که ایجاد و استقرار هر سیستم برای تامین قسمتی از هدف هرسازمان ضروری است. بدین ترتیب نظر باینکه جزئی از هدف هر سازمان مستلزم ایجاد و استقرار یک سیستم است، لذا هر سیستم دارای هدف یا هدفهای خاصی است و سیستم بدون هدف مفهومی نخواهد داشت.

عناصر سیستم

عناصر هر سیستم همان اجزای تشکیل‌دهنده‌ (یا رخدادهای قابل توصیف) آن هستند، البته بسیاری از این عناصر، خودشان یک سیستم به حساب می‌آیند. برای مثال یک کلاس درس را می‌توان متشکل از دانش‌آموزان، دبیران، میز، کتاب و غیره دانست، در حالی که دانش‌آموزان و دبیران نیز سیستم‌های پیچیده‌ای هستند که از سیستم‌های متعدد تشکیل شده‌اند.

هنگامی که بتوان عنصری از یک سیستم را به منزله سیستمی جداگانه در نظر گرفت، آن عنصر «خرده سیستمی» از یک سیستم بزرگتر تلقی می‌شود. هر خرده سیستم نیز ممکن است از خرده سیستم‌های دیگری تشکیل شده باشد. هنگامی‌که نتوانیم درون و محتوای یک خرده سیستم را شناسایی کنیم، آن را جعبه سیاه می‌نامیم.

لیگر می‌گوید:« جعبه‌های سیاه، عناصر ضروری اولیه یا اتمهای تشکیل‌دهنده یک سیتسم هستند.»

فراگرد (خانه پردازش)‍

در فراگرد سیستم، ورودی به خروجی تبدیل می‌شود. تحلیل‌گران سیستم همواره سعی می‌کنند که نحوه‌ی تبدیل ورودی به خروجی را در فراگرد سیستم، شناسایی کنند. هنگامی‌که نحوه این تبدیل مشخص باشد، فراگرد را «جعبه‌ سفید» می‌گویند. هرگاه تبدیل بسیار پیچیده باشد به نحوه‌ی تلفیق ورودی‌ها یا ترتیب تنظیم آنها ممکن است به تولید خروجی‌های متفاوتی بیانجامد، در این حالت فراگرد را «جعبه سیاه» می‌نامند. مثلاً در سیستم‌ آموزشی که دانش‌آموزان بعنوان یک ورودی اساسی و مهمترین آن به شمار می‌روند، پس از دریافت خدمات آموزش و پرورش و سایر خدمات جانبی بصورت سه نوع خروجی ظاهر می‌شوند:

1. دانش‌آموزان موفق و ارتقاء یافته به پایه‌ی بالاتر.
2. دانش‌آموزان ناموفق و مردودین.
3. دانش‌آموزان ترک تحصیل کرده.

مدیر آموزشگاه و سایر عوامل دیگر، علی‌الخصوص دبیران باید بتوانند مقتضیات و شرایط منجرشده به این نتیجه را معین کنند، یعنی باید بدانند این نتیجه‌های متفاوت از چه عوامل و عللی ناشی شده است.