پایان نامه بررسی رابطه سطح استرس و تضاد شغلی کارکنان سازمان های تولیدی و صنعتی

تعداد صفحات: ۱۱۰ | قابل ویرایش

فهرست

عنوان ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..صفحه

چکیده …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱

فصل اول : کلیات پژوهش

۱-۱ مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۳

۲-۱ بیان مساله ………………………………………………………………………………………………………………………………………..۶

۳-۱ اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………..۱۰

۴-۱ اهداف پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………۱۲

۵-۱ فرضیات پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………..۱۲

۶-۱ متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………۱۲

۱-۷ مدل تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………۱۵

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق

۲-۱ مبانی نظری تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………..۱۷

۲-۱-۱ تعارف استرس ……………………………………………………………………………………………………………………………۱۸

۲-۱-۲علل استرس ………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۹

۲-۱-۳ محیط کاری و روابط حاکم بر محیط کار ………………………………………………………………………………………..۱۹

۲-۱-۴ عوامل موثر در افزایش میزان استرس در محیط کار ……………………………………………………………………………۲۰

۲-۱-۵ راهکارهای مقابله با استرس …………………………………………………………………………………………………………..۲۲

۲-۱-۶ راههای مقابله با افسردگی شغلی …………………………………………………………………………………………………….۲۵

۲-۱-۷ اعتماد به نفس و تغییر …………………………………………………………………………………………………………………..۲۵

۲-۱-۸ استرس کاری چیست …………………………………………………………………………………………………………………..۲۶

۲-۱-۹ عوامل ایجاد استرس در محل کار …………………………………………………………………………………………………..۲۶

۲-۱-۱۰ تاثیرات استرس کار بر سلامتی …………………………………………………………………………………………………….۳۰

۲-۱-۱۱ عامل تنش شغلی چیست …………………………………………………………………………………………………………….۳۲

۲-۱-۱۲ استرس شغلی ……………………………………………………………………………………………………………………………۳۴

۲-۱-۱۳ استرسورهای غیر شغلی ………………………………………………………………………………………………………………۴۴

۲-۲ پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………….۴۱

فصل سوم : روش تحقیق

۱-۳ روش پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۱

۲-۳ قلمرو مکانی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………۶۱

۳-۳ قلمرو زمانی …………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۱

۴-۳ جامعه و نمونه آماری ……………………………………………………………………………………………………………………….۶۱

۵-۳ ابزار جمع آوری اطلاعات …………….. ………………………………………………………………………………………………..۶۲

۶-۳ چگونگی تدوین پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………………………..۶۲

۷-۳ روش جمع آوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………….۶۲

۸-۳ روش تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………………………………….۶۳

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

۴-۱ یافته های پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………۶۵

فصل پنجم : بررسی نتایج

۵-۱ بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………………۷۱

۵-۲ پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………………………………..۷۲

۵-۳ محدودیت ها …………………………………………………………………………………………………………………………………۷۲

منابع و ماخذ …………………………………………………………………………………………………………………………………………۷۳

منابع لاتین ……………………………………………………………………………………………………………………………………………۷۴

ضمایم

پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۷۸

خروجی نرم افزار……………………………………………………………………………………………………………………………………۸۲

چکیده

هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه سطح استرس و تضاد شغلی کارکنان سازمانهای تولیدی و صنعتی شهرستان لامرد در سال تحصیلی ۱۳۹۲-۱۳۹۱ که دارای مدرک تحصیلی ( دیپلم ، فوق دیپلم ، لیسانس و فوق لیسانس) است  ، می باشند .

جامعه آماری در این پژوهش کلیه کارکنان سازمان فوق می باشد  . بدین منظور تعداد ۵۰ پرسشنامه برای کارکنان ارسال  گردید که تعداد ۵۰ پرسشنامه تکمیل گردیده و برگشت داده شد ، ابزار گرد آوری داده ها ، پرسشنامه محقق ساخته ۲۰ سوالی استرس و پرسشنامه استاندارد ۲۰ سوالی تضاد شغلی است . که با استفاده از آمار توصیفی ( میانگین ، انحراف معیار ، درصد فراوانی ) و آمار استنباطی ( ضریب همبستگی پیرسون ، و رگرسیون چند متغیره ، و ضریب همبستگی ماتریس  ) استفاده و داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت در استفاده از این فنون از نرم افزار SPSS بهره گیری شد . پرسشنامه در مرحله اول برای تعیین میزان اعتبار آن به صورت ازمایشی روی ۵۰ نفر اجرا شد که آلفای بدست آمده برابر با A= %91 است. سپس در مرحله دوم پرسشنامه به صورت نهایی اجرا شد و اطلاعات بدست آمده مورد تحلیل توصیفی و استنباطی و سپس فرضیات بررسی شدند. نتایج بدست آمده از این تحقیق بر پایه فرضیات نشان می دهد که:

بین کارکنان در واحدهای کم حادثه  و پرحادثه از نظر میزان استرس تفاوت وجود دارد.

بین ویزگی های نقش در واحدهای کم حادثه و پرحادثه تفاوت وجود دارد.

مقدمه

ما در دنیایی زندگی می کنیم که سازمان های گوناگون با تشکیلات کوچک وبزرگ اطرافمان را   فراگرفته اند، نقش انسان به عنوان گرداننده اصلی این سازمان ها به مراتب خطیرتر وارزنده تر می گردد. بدون شک مهم ترین منبع هر سازمانی  نیروی انسانی شاغل در آن سازمان است. بدون وجود نیروی انسانی سالم ، کارآمد ، با انگیزه هیچ سازمانی نمی تواند به اهداف خود نایل آید.

از مسائل حادکنونی که  سلامت جسمی افراد را به خصوص نیروی کار را به خطر انداخته و هزینه های بسیاری را چه برای سازمان ها و چه برای جامعه به بار آورده است ،پدیده فشار روانی وعصبی است.چرا که پیشرفت تکنولوژی وبیم از کهنه شدن معلومات اطلاعات ، مشکلات مدیریت وتوقعات کارکنان همگی سبب می شود که فرد از لحظه بیداری تا هنگام شامگاه همواره دچار هیجان ها ،تنش ها، نگرانی ها ، بیم ها و امیدهای گوناگونی باشد.که گهگاه با ظرفیت بدنی ،عصبی ، روانی فرد متناسب است و گاه با آن سازگار نسیت مجموعه چنین حالات وفشارهای ناشی  از آن را فشارروانی می نامند. تشدید فشارهای روانی    می تواند توانایی فرد را کاهش دهد وکارایی او را به صفر برساند.

باورهای خـودکارآمدی فـرد بر رفـتار او، انـدازه تلاشـی که در یک کار صرف می کند ومدت زمـانی که در صورت برخـورد با مسـأله در بـرابـر آنها مقـاومت می کند تـأثیرمی گذارد.اشخاصی که دارای خودکارآمدی سطح بالایی هستند ،بیشتر می کوشند ،بیشتر موفق می شوند واز کسانی که ادراک  خودکارآمدی آنها پایین تر است پشتکار بیشتری از خود نشان می دهند و هراس کمتری را تجربه می کنند. استرس و فشارروانی عبارت است از یک واکنش جسمی که به دنبال یک تحریک درونـی (شناختی)یا بیـرونی (محیطی) به وجود  می آید.

بیان مساله

با پیچیده تر شدن روزافزون جوامع امروزی، بطور حتم رسالت سازمانها در جهت برآورده شدن انتظارات جوامع، حساس تر و با اهمیت تر می شود. آنچه که امروزه در بین اهل فن به اتفاق نظر، به یقین تبدیل شده است، نقش اساسی انسان به عنوان گرداننده اصلی سازمانها می باشد.

انسانها هستند که به کالبد  بی روح سازمانها، جان می بخشند و عملا تحقق اهداف را میسر می سازند. بنابراین  کارکنان ارزشمندترین سرمایه هر سازمان بشمار می آیند و عملکرد فرد فرد آنان در عملکرد کل سازمان تاثیرگذار است .توجه به نیروی انسانی در سازمانها در طی سالهای اخیر بخش عظیمی از زمان و سرمایه سازمانهای پیشرو را به خود اختصاص داده است.

برای بهبود عملکرد سازمان، ناگزیر به توجه عمیق تر به کارکنان و عوامل موثر بر عملکرد آنان می باشیم. عواملی چون رضایت شغلی، تعهد سازمانی، خلاقیت، استرس، تعارض و … بر عملکرد کارکنان تاثیرگذارند .در این تحقیق عامل  استرس شغلی افراد مورد توجه قرار گرفته است.

تعاریف استرس

به طور کلی تعاریف گوناگونی از فشار عصبی و روانی به مفهوم استرس شده است . استرس فرسودگی بدنی یا عاطفی است که بر اثر مسائل و مشکلات واقعی یا خیالی پدید می‌آید. همانگونه که یک ساختمان در طول زمان و به واسطه وضع آب و هوا دچار فرسایش می‌شود، ارگانیزم و بدن انسان نیز به واسطه مشکلات فردی، خانوادگی و مسائل کاری دچار فرسودگی می‌گردد.

استرس به مجموعه واکنشهای عمومی انسان نسبت به عوامل ناسازگار و پیش بینی نشده داخلی و خارجی اطلاق گردیده، بدین گونه که هرگاه تعادل داخلی یا خارجی از میان برود، استرس پدیدمی‌آید. (ستوده، ۱۳۷۹، ۲۳۹-۲۳۸)
استرس گاه موجب آسیبهای فراوانی به فرد و سازمان می‌شود. فشار روانی در فرد باعث می‌شود که بدن وظایفی را که بطور عادی و به سادگی می‌تواند انجام دهد با دشواری بیشتری به انجام برساند.

در کنار بیماریهای عدیده جسمانی، استرس باعث بروز اختلالات روانی پایدار همچون افسردگی شده که به علت عدم آگاهی از نحوه شروع و طولانی مدت بودن این نوع از اختلالات، به تدریج موجب کاهش کارایی فرد در مجموعه کاری خود می شود.

محیط کاری و روابط حاکم بر محیط کار

یکی از مهمترین عوامل ایجاد استرس و فشار روانی، به نوع ارتباط فرد و همکارانش، رئیس و زیردستانش بستگی دارد. برخی از دانشمندان علوم رفتاری این گونه اظهار کرده‌اند که وجود روابط خوب میان همکاران در یک محیط، عامل اساسی و محور سلامت فرد و سازمان است.

روابط ضعیف میان همکاران با توجه به بی‌اعتمادی، ضعف حمایتی و بی‌علاقگی نسبت به گوش دادن به حرف دیگران و بی‌توجهی به حل و رفع مشکلاتی که برای اعضای اداره یا سازمان پیش می‌آید، تعریف شده است.

اغلب ما یک سوم اوقات شبانه روز خود را در محیط کار می‌گذرانیم. فشارهای کاری تعارض‌ها و نومیدی‌ها مهم‌ترین علل فرسودگی جسمی و عاطفی هستند و بیماری و پیری زودرس نیز از عواقب آن است.(سادات، ۱۳۶۸، ۵۲۸)

بر پایه این آگاهی‌ها فرضیه‌ای پدید آمده است که استرس یا فشار عصبی و روانی را مایه بیماری می‌داند و با اطمینان می‌توان گفت اگر استرس همیشه چنین نباشد اغلب اوقات پیش درآمد بیماری است.

تجربه روی حیوانات آشکارا نشان داده است هر بار که در معرض استرس قرارمی گیرند داغی ماندنی بر جای می‌گذارند که با آن ذخیره‌های سازگاری چنان صرف می‌شود که دیگر جانشینی آن، امکان پذیر نیست. از آنجا که به طور دایم دوره‌های استرس و استراحت را می‌گذرانیم حتی کم شدن یک دقیقه انرژی سازگاری در هر روز با هم جمع می‌شود و مجموع آن چیزی است که در نهایت آن را پیری و سالخوردگی می‌نامیم.

منابع  و ماخذ

۱- فرهادی، ی،( ۱۳۸۴)،استرس، انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی. ص۲۳۹-۲۳۸

۲- گنجی، ه، (۱۳۷۹)، روانشناسی عمومی، موسسه انتشارات بعثت. ص۵۳۳- ۵۲۸.

۳- آزاد،ح، (۱۳۷۴)، مجموعه مقالات استرس و بیماری های روانی ، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی. ص۹۷-۹۶.

۴- بلوکراس و بلوشید،(۱۳۷۱)، روانشناسی استرس، ترجمه چینی، ع. نشر بهرام. ص۹۲-۹۱.

۵- ساعتچی، م. (۱۳۶۹)، روانشناسی کار و سازمان، مرکز آموزش مدیریت دولتی. ص۳۱-۳۰.

۶- ابزری، م. (۱۳۷۶)،  مدیریت و فشارهای روانی، انتشارات ارکان. ص۲۳۹-۲۳۸.

۷-احدی ، حسن و محسنی نیکچهر ،(۱۳۷۱) روانشناسی رشد ، – چاپ و نشر بنیاد، تهران، ص۱۱۵-۱۱۴

۸-سادات ، محمّدعلی ،(۱۳۶۸) « اخلاق اسلامی » انتشارات سمت ، تهران ، ص۵۲۸.

۹-ستوده ، هدایت ا… ،( ۱۳۷۹ ) آسیب شناسی اجتماعی ، انتشارات آوای نور ، تهران ،ص۲۳۹-۲۳۸.