تعداد صفحات: ۷۴ | قابل ویرایش
فهرست مطالب
فصل اول -سیمای عمومی فرش دستباف استان لرستان
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………۱۰
تاریخچه تولیدفرش دستباف…………………………………………………………………………………………….۱۱
تاریخچه صادرات فرش………………………………………………………………………………………………….۱۲
سیمای عمومی فرش استان لرستان …………………………………………………………………………………….۱۴
وضعیت فعلی فرش استان لرستان……………………………………………………………………………………..۱۵
آمار تعاونی های فرش دستباف استان ………………………………………………………………………………..۱۶
ساختار فرش دستباف استان لرستان……………………………………………………………………………………۱۸
تنوع بافت در شهرهای مختلف استان لرستان………………………………………………………………………..۲۰
فصل دوم-مبانی پژوهش
پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………..۲۳
فصل سوم- روش شناسی تحقیق
بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………………………۲۸
اهمیت وضرورت انجام تحقیق………………………………………………………………………………………….۲۹
اهداف طرح…………………………………………………………………………………………………………………۲۹
سوالات و فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………………………………..۲۹
تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها………………………………………………………………………………………۳۰
روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………….۳۰
جامعه آماری و روش های نمونه گیری……………………………………………………………………………….۳۱
نوع و میزان نیاز دستگاه بهره بردار…………………………………………………………………………………….۳۱
فصل چهارم-تجزیه و تحلیل
بررسی موانع و مشکلات تولید…………………………………………………………………………………………۳۳
تحلیل روند عمومی و موانع صادرات فرش…………………………………………………………………………۳۶
بازار یابی ، بررسی و شناخت سلائق و نیازهای بازار جهانی فرش…………………………………………….۵۳
فصل پنجم
نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………….۶۸
توصیه های سیاستی……………………………………………………………………………………………………….۷۱
منابع …………………………………………………………………………………………………………………………۷۴
پیشگفتار
دراستان لرستان تاکنون هیچ گونه طرح ونقشه ثابت و مشخصی به ثبت نرسیده است .،باتوجه به اینکه این استان ازظرفیت وپتانسیل بالایی دربافندگی فرش دستباف برخوردارمی باشدولی احیاءنقشه ای خاص برای استان صورت نگرفته به گونه ای که می توان گفت استان لرستان درزمینه فرش دستباف کارگران خوبی برای دیگرمناطق خصوصاً استان اصفهان می باشند،چراکه بهترین فرش هاباطرحهای اصفهان ،نائین ،اراک توسط بافندگان لرستانی به ثمرمی رسند.
بنابراین بااین همه پتانسیل وظرفیت ر نیروی کارماهر وازطرفی باتوجه به تاریخ ،تمدن وفرهنگ دیرینه لرستان در زمینه فرش دستباف لازم وضروری است که ضمن بررسی موانع و مشکلات تولید و صادرات فرش دستباف ،طرح ونقشه ای ویژه ای برای استان به ثبت وثمربرسدتابافندگان این استان بامیل ورغبت بیشتری به سمت وسوی بافت فرش قدم بردارند.
درجهت نیل به این هدف اخیراً اداره امورفرش استان مبادرت به شناسایی هنرمندان مربوطه درزمینه فرش نموده وتاکنون توانسته است تعداد زیادی ازهنرمندان طراحی فرش را شناسائی و ساماندهی نماید.
چکیده
کلید واژه: فرش دستباف ،تولید،بازاریابی ،صادرات،واردات،لرستان
مشکلات ناشی از اقتصاد تک محصولی و تکیه بر درآمدهای نفتی سبب ایجاد اقتصادی متاثر از عوامل خارجی بالاخص درآمد های ناپایدار نفتی شده است.
با این ویژگی اقتصاد ایران، می توان به اهمیت و نقش صادرات غیر نفتی در کشور پی برد. در بین صادرات غیر نفتی کشورنیز فرش دستباف همواره در مقام اول قرار داشته و طی سالهای اخیرسهمی بیش از ۲۵ درصد از صادرات غیر نفتی را به خود داده است. مروری بر حجم و ارزش صادرات فرش دستباف طی صد ساله گذشته بیانگر آن است که صادرات فرش دستباف دچار نوسانات زیادی شده است.
به خصوص چند سالی است که غبار مشکلات باعث نگرانی تولید کنندگان و دست اندرکاران بازار فرش شده است.بدیهی است عوامل مختلفی می توانند در این امر دخیل باشند که از آن جمله می توان به سیاستهای تجاری کشور، سیاستهای کشورهای رقیب، تغییر در سلایق و تقاضای جهانی و … اشاره کرد.
در این گزارش که با استفاده از روش مطالعه کتابخانه ای انجام گرفت ، ضمن مروری بر جایگاه فرش دستباف در اقتصاد کشورو استان ، موانع و مشکلات تولید و صادرات فرش دستباف بررسی و در خاتمه نیز توصیه های سیاستی لازم ارائه گردیده است.
مقدمه
استان لرستان با گستره ای نزدیک به ۳۰ هزار کیلومتر مربع در جنوب غربی ایران و در میان رشته کوههای زاگرس میانی واقع شده است. این سرزمین زیبا ، سرسبز و تاریخی از شمال به استانهای همدان و مرکز ی ، از جنوب به خوزستان ، از شرق به اصفهان و از غرب به کرمانشاه و ایلام محدود است.
و بر اساس سر شماری سال ۱۳۸۵ جمعیت لرستان ۵۲۶/۷۱۶/۱ نفرمی باشد ، که در شهرستانهای خرم آباد ، بروجرد ، الیگودرز ، دورود ، ازنا ، الشتر ، نورآباد ، کوهدشت و پلدختر زندگی می کنند.صنعت فرش استان لرستان که توسط سر انگشتان ظریف هنرمندان این دیار عرضه می گردد در نوع خود حائز اهمیت فراوان می باشد.
ذوق و خلاقیت هنر هر ملتی از فرهنگ ، سنت و پیشینه ی تاریخی ، شیوه ی زیست و زیست گاه آن ملت ریشه می گیرد.از جمله هنرهایی که در لرستان با گذشت زمان به کمال رسیده است ،هنر قالی بافی می باشد. فرش دستباف لرستان به دلیل بافت استادانه و طرح و رنگ دلپسند و دوام آن همچنان از اهمیت خاصی برخوردار بوده و در شمارزیباترین و گرانبهاترین فرش های دنیا قرار دارد.
اگر چه در سالهای اخیر برای فرش دستباف رقبایی مثل کشورهای پاکستان ،هندوستان ، چین و برخی از کشورهای اروپای شرقی چون رومانی وآلمان پیدا شده که با تقلید از نقشه ها وطرح ها ی ایرانی به منابع بزرگی از صادرات فرش دست یافته و در مقیاسی وسیع برای آینده تجارت فرش ایران تهدیدی بنظرمی رسند ولی هیچکدام از رقبا تا کنون نتوانسته اند با فرش دستباف مار قابت کنند ، علت آن هم خوبی جنس ، دوام و زیبایی رنگ و طرح مخصوص آن می باشد.
تاریخچه تولید فرش دستباف
بدون شک قدمت استفاده از زیر انداز بدانگاه می رسد که انسان به فکر ساختن سرپناهی جهت تامین آسایش خود افتاد. انسان پس از بهره وری از پوست حیوانات به اهمیت الیاف پی برده و به مرور به صورت های گوناگون از طریق بافتن گلیم و قالی از آن بهره گرفته است.
در این زمان بی تردید مصادف با تغییر زندگی بشر از مرحله توحش و زیست انفرادی در غارها به چادر نشینی و معاش خانوادگی و قبیله ای و اعتلای فکری او بود و انسان پس از احساس نیاز با این تغییر وضع جهت تامین آسایش بیشتر خویش بدان گردن نهاد.
بافتن فرش مانند سایر دست آوردهای بشر همواره رو به تکامل رفته و این پیشروی تا به آن حد با تکامل تمدن انسان عجین بوده است که گفته اند: “هیچ هنری در جامعه خود به اندازه فرش توسعه و تکامل نداشته است.
” اینکه اولین فرش بافته شده به صورت تار و پود به مردم کدام سرزمین تعلق دارد و آیا ایرانیان و یا چینیان خالق این هنرند یا سایر اقوام به درستی معلوم نیست اما فرش “پازیریک” که قدیمی ترین فرش دستباف بشری است که تا کنون کشف گردید تا اندازه ای به این سئوال پاسخ می دهد و نشانی از محل بافت قالیهای اولیه را روشن می سازد.
منابع و مآخذ
۱-ازوجی علاءالدین، تاثیر محدودیت های تجاری و تعرفه ای بر صادرات فرش دستباف ایران در بازارهای جهانی۱۳۵۷
۲- آشنبرنر ، اریک قالیها و قالیچه های شهری و روستایی ، ترجمه جمشید تولایی ، محمد رضا نصیری ، انتشارات یساولی ، چاپ اول ۱۳۷۴
۳- اصول و مبانی فرش ایران تألیف محمد صمیمی اول ، ناشر: عابد ، چاپ اول ۱۳۸۳ ،
۴-افشار پور فیض الله ، بررسی سیاستهای ارزی بانک مرکزی بر صادرات فرش دستباف در سالهای ۷۴-۷۰
۵-بر یم نژاد ولی، تحلیل اقتصادی عوامل موثر بر صادرات فرش دستباف ایران،۱۳۷۸
۶- حمایت حقوقی بین المللی از طرح هاو نقش ها و سایر ویژگی های فرش دستباف ایرانی در مقابل تقلید خارجیان چاپ اول: اردیبهشت ماه ۱۳۸۵ ناشر: موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
۷-دهقانی فیروز آبادی رضا، بررسی علل افت سهم بازار جهانی فرش ایران نسبت به رقبا و ارائه راهکارهای اجرایی موثر جهت بهبود آن ۱۳۷۷.
