تحقیق بررسی و مقایسه مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت و سایر مدیران آموزشی مدارس متوسطه از نظر اثربخشی و کارآمدی در میزان موفقیت در دستیابی به اهداف سازمانی و انجام موثر وظایف مدیریتی

تعداد صفحات: ۱۴۰ | قابل ویرایش

فهرست

عنوان                                           صفحه

فصل اول…………………………………. ۱

مقدمه…………………………………… ۲

تعریف موضوع……………………………… ۴

اهمیت موضوع……………………………… ۷

اهداف تحقیق…………………………….. ۱۰

فرضیات تحقیق……………………………. ۱۱

قلمرو تحقیق…………………………….. ۱۲

تعاریف اصطلات……………………………. ۱۳

فصل دوم………………………………… ۱۵

پیشینه و ادبیات تحقیق مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق ۱۶

فصل سوم………………………………… ۲۴

سیر تحول مدیریت…………………………. ۲۵

نظریه کلاسیک مدیریت………………………. ۲۵

نظریه مدیریت علمی……………………….. ۲۶

نظریه مدیریت اداری………………………. ۲۷

نظریه بوروکراسی…………………………. ۲۷

مزایا و محدودیتهای عمده تئوری کلاسیک مدیریت … ۲۸

مکتب روابط انسانی……………………….. ۲۸

تئوری علم مدیریت ……………………….. ۲۹

نگرش سیستمی ……………………………. ۲۹

مدیریت اقتضائی………………………….. ۳۰

تاثیر تئوریهای مدیریت بر مدیریت آموزشی…….. ۳۱

تعاریف مدیریت…………………………… ۳۵

ویژگیهای منحصر به فرد مدیریت……………… ۳۷

مهارت مورد نیاز مدیران…………………… ۳۹

عوامل موثر در موفقیت مدیران………………. ۴۴

ارزشیابی اثر بخشی و کارآمدی مدیران………… ۴۵

عوامل موثر در اثر بخشی سازمان ……………. ۴۹

وظایف مدیران……………………………. ۵۱

برنامه ریزی ……………………………. ۵۳

انواع برنامه ریزی……………………….. ۵۴

مراحل عمده برنامه ریزی…………………… ۵۵

برنامه ریزی موثر………………………… ۵۶

سازماندهی-تامین بکارگیری نیروی انسانی…….. ۵۹-۵۷

نظارت و کنترل…………………………… ۶۰

هدایت و رهبری…………………………… ۶۱

سلسله مراتب نیازها………………………. ۶۳

انگیزش و رفتار………………………….. ۶۴

بهداشت روانی……………………………. ۶۵

تئوری x و y …………………………….. 66

نظریه گروهای انسانی……………………… ۶۷

مطالعات در مورد نظریه رهبری………………. ۶۸

سیستم مدیریت لیکرت………………………. ۷۱

رهبری اقتضایی…………………………… ۷۲

رهبری موفق……………………………… ۷۳

همگانی و رهبری………………………….. ۷۴

رهبری مبتنی بر عشق و محبت………………… ۷۶

مدیریت مشارکتی …………………………. ۷۹

شرایط لازم برای اثر بخش بودن مشارکت………… ۸۱

مزایای مشارکت…………………………… ۸۲

برنامه ریزی و اجرای تغییر………………… ۸۴

فرآیند ایجاد تغییر………………………. ۸۶

خلاقیت و نوآوری………………………….. ۸۷

فرآیند خلاقیت……………………………. ۸۸

ویژگی افراد خلاق…………………………. ۸۹

موانع خلاقیت…………………………….. ۹۰

استراتژی نوآوری…………………………. ۹۱

روابط انسانی……………………………. ۹۲

روابط انسانی در مدرسه……………………. ۹۳

شاخص روابط انسانی مطلوب………………….. ۹۵

عوامل موثر در ایجاد رضایت خاطر معلمان……… ۹۶

فصل چهارم

روش تحقیق………………………………. ۱۰۱

جامعه آماری…………………………….. ۱۰۲

ابزار جمع آوری اطلاعات……………………. ۱۰۳

نحوه جمع آوری اطلاعات…………………….. ۱۰۴

روشهای آماری تحقیق………………………. ۱۰۵

فصل پنجم ………………………………. ۱۰۶

جدول توزیع پاسخهای مربوط به فرضیه یک………. ۱۰۷

نمودار فرضیه ۱………………………….. ۱۰۸

جدول شماره ۲ فرضیه ۱…………………….. ۱۰۹

جدول توزیع پاسخهای مربوط به فرضیه دو………. ۱۱۱

نمودار فرضیه ۲………………………….. ۱۱۲

جدول شماره ۲ فرضیه ۲…………………….. ۱۱۳

جدول توزیع پاسخهای مربوط به فرضیه سه………. ۱۱۵

نمودار فرضیه ۳………………………….. ۱۱۶

جدول شماره ۲ فرضیه ۳…………………….. ۱۱۷

جدول توزیع پاسخهای مربوط به فرضیه چهار…….. ۱۱۹

نمودار فرضیه ۴………………………….. ۱۲۰

جدول شماره ۲ فرضیه ۴…………………….. ۱۲۱

جدول توزیع پاسخهای مربوط به فرضیه پنج……… ۱۲۳

نمودار فرضیه ۵………………………….. ۱۲۴

جدول شماره ۲ فرضیه ۵…………………….. ۱۲۵

خلاصه تحقیق و نتیجه ……………………… ۱۲۸

پیشنهادات ……………………………… ۱۳۱

محدودیتها و تنگناهای تحقیق……………….. ۱۳۳

پیوستها

پرسشنامه

منابع و ماخذ

مقدمه

با اینکه امروزه مدیریت در دنیای پیچیده و متحول جایگاه اساسی خود را پس از فراز و نشیب های بسیار پیدا کرده است، به نظر میرسد در کشور ما بیان فوق مصداق کامل عینی پیدا نکرده است . مدیریت آموزشی نیز از این امر مستثنی نبوده و هنوز جایگاه واقعی خود را در مفهوم علمی خود باز نیافته است.

هنوز هم در موارد بسیاری ،مدیران فعلی آموزشی در نهایت مدیران آموزشی به معنی مجری قوانین و مقررات جاری هستند نه «رهبر آموزشی» و لازمه این کار توجه به مدیریت آموزشی و بها دادن به آن در مفهوم علمی آن است.

از میان انواع مدیریت آموزشی، مدیریت آموزشی در سطح مدارس یکی از با اهمیت ترین و حساس ترین وظایف محسوب میگردد. آموزش در مدرسه انجام می گیرد و کیفیت آموزش و نتایج آن نیز به مدرسه بستگی دارد. لذا نظام آموزشی باید از مدیران توانا، کار آمد و کار آزموده در سطح مدارس برخوردار باشد تا بتواند وظایف خطیر خود را به نحو موثر به انجام برساند، و این امر مستلزم آن است که نظام آموزشی از یک در جهت پرورش و جذب مدیران ماهر و تحصیل کرده گام بردار و از طرف دیگر سیستم انتخاب و انتصاب مدیران آموزشی را طوری طراحی نماید که از طریق مدیران شایسته و کاردان و تحصیل کرده به سمت های مدیریت آموزشی انتخاب کردند.

توجه به وظیفه های خطیر مدارس و تامل در مورد وظایف مدیران آموزشی مدارس بر این امر دلالت دارد که وظیفه مدیران آموزشی در برنامه ریزی آموزشی و اجرای آنها خلاصه نمی شود بلکه ایجاد محیطی مساعد که همکاری موثر افراد را برای رسیدن به اهداف موجب شود، و هدایت و رهبری آموزشی و همچنین سازماندهی و نظارت و کنترل موثر نیز از وظایف اصلی مدیران محسوب میگردد.

تعریف موضوع تحقیق

سازمان ها عموماً اهداف خاصی را دنبال میکنند. نهاد آموزش و پرورش نیز در هر کشوری در پی اهداف خاصی است که از طریق سازمان های اجرایی آن، یعنی مدارس به واقعیت می پیوندند. از سوی دیگر مدیران مدارس نیز مانند هر مدیری دیگری انجام وظایف مدیریتی همچون برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و رهبری و کنترل را به نحوی به عهده دارند.

به نظر می رسد مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت به نیکو ترین وجه از عهده این وظایف برآیند و نقش اساسی را در اثر بخش نمودن فعالیت های سایر کارکنان داشته باشند و از سایر مدیران کارآمد تر و اثر بخش تر باشند. ولی در صحنه عمل، مشخص نیست که این مدیران تا چه حد اینگونه عمل می نمایند و یا کارآمد تر از سایر مدیران هستند.

مقایسه کارآمدی مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت با سایر مدیران آموزشی این امکان را فراهم می آورد که از یک طرف میزان اثر بخشی مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت در صحنه عمل به وضوح روشن شود و از سوی دیگر میزان تفاوت های معنی دار موجود بین مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت و سایر مدیران آموزشی مدارس راهنمایی هم از نظر میزان دستیابی به اهداف سازمانی و هم از نظر نحوه انجام وظایف مدیریتی آشکار گردد، و از این طریق نقش آموزش های مدیریتی در اثر بخش مدیران به طور عینی تر و واقعی تر مشخص شود.

مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق

مطالعه منابع تحقیق، از دو جهت برای ما مفید میباشد. اول آنکه در می یابیم چه افرادی قبل از ما، به موضوعاتی شبیه به موضوع ما پرداخته اند و نتایجی که آنها بدست آورده اند چه بوده است؟

دوم اینکه مشاهده طراحی که آنها برای تحقیق پیموده اند، راهنمای خوبی برای طی مراحل تحقیق ما میباشد.

اینک به بیان خلاصه تحقیق ۲ تن از دانشجویان کارشناسی ارشد که موضوعاتی شبیه موضوع اینجانب داشته اند، می پردازیم.

آقای حبیب الله کاظمی در تحقیقی تحت عنوان «مقایسه وظایف تئوریک و سازمانی مدیر با عملکرد آن در دبیرستان از دیدگاه دبیران دبیرستان های تهران»، با ارائه ۳ فرضیه تحقیق خویش را شروع کرده است.

فرضیه های وی به قرار زیرند:

۱- عملکرد مدیران با اصول تئوریک مطرح شده به وسیله متخصصین مدیریت مطابقت دارد.

۲- تطبیق بین اصول مدیریت و شرح وظایف مدیران به صورت عملکرد در همه زمینه های یازده گانه اصول مدیریت آموزشی یکسان نمیباشد.

۳- عملکرد مدیران با شرح وظایف تدوین شده به وسیله شورای عالی آموزش و پرورش مطابقت دارد.

وی از ۷ منطقه تهران، ۱۴ دبیرستان را به صورت تصادفی انتخاب نموده و از بین دبیرستان ها ۱۴۰۰ نفر را به صورت تصادفی انتخاب کرده است.

سیر تحول مدیریت

سابقه مدیریت به هزاران سال پیش و قدمت تاریخی بشری مربوط می شود ایرانیان، مصریان، رومیان، چینیان و سایرین دارای پیشینه هایی در مورد چگونگی اداره واحد های اداری، تجاری، نظامی و آموزشی خود بودند. به عنوان مثال لشکر کشی پانصد هزار نفری خشایار به مقدونیه و لشکر کشی اسکندر به آسیا و ایران بدون نوعی تقسیم کار و مدیریت ممکن نبوده است. و یا ساختن اهرام ثلاثه مصر بدون نوع سازماندهی، هماهنگی، برنامه ریزی و کنترل غیر ممکن بوده است.

موارد زیادی از این قبیل کارها در تاریخ بشری وجود دارد که نشانه بکارگیری برخی از اصول مدیریت در زمان های قدیم میباشد و نمی توان جایگاه تاریخی مشخصی را برای تئوری ها و عملیات مدیریت نشان داد. در کشور ما به دلیل قدمت تاریخی آن، چنین مواردی ممکن است بیش از سایر کشور ها باشد که بحث در مورد آنها از مقوله این رساله خارج است.

برخی از مفاهیم و اصول مدیریت نیز به وسیله دانشمندان ایام قدیم مطرح شده است. به عنوان مثال سقراط وظایف مدیر خوب را بررسی میکند و بیان میدارد که مدیر باید حسن نیت کارکنان را جلب کند و چنانکه علاقه همگان جلب کرد و همکاری آسان شود.

نظریه مدیریت اداری (اصول گرایان)

هنری فایول، صنعت گر فرانسوی یکی دیگر از نظریه پردازان کلاسیک مدیریت بود که فعالیت های سازمان را در شش دسته فنی، بازرگانی، ایمنی، حسابداری، مالی و وظایف مدیریتی طبقه بندی نمود و وظایف مدیریتی را در قالب برنامه ریزی، سازماندهی، فرماندهی، هماهنگی و کنترل مطرح نمود.

او همچنین اصولی را که در اثر تجربه به آنها دست یافته بود و برای تقویت پیکره سازمان، آنها را لازم و ضروری می دانست، به صورت اصول چهارده گانه مدیریت بیان نمود که عبارتند از: تقسیم کار، اختیار، انضباط، وحدت فرماندهی، وحدت مدیریت، وابستگی منافع فردی به اهداف کلی سازمان، جبران خدمات کارکنان، سلسله مراتب، نظم، عدالت، ثبات، ابتکار عمل، تمرکز و احساس یگانگی.

فهرست منابع

۱) اختری، عباسعلی. مدیریت علمی. مکتبی از دیدگاه اسلام. تهران. مرکز نشر سازمان تبلیغات اسلامی. ۱۳۶۹.

۲) تافلر. الوین. جابجایی در قدرت. ترجمه شهین دخت خوارزمی. تهران. نشر نو. ۱۳۷۰.

۳) تیلور. فردریک. اصول مدیریت علمی. ترجمه محمد علی طوسی. مرکز آموزش مدیریت دولتی. ۱۳۷۱.

۴) جوام. محمد حسین. مدیریت آموزشی و شناخت تشکیلات وزارت آموزش و پرورش. تهران. دفتر تحقیقات و برنامه ریزی آموزش و پرورش. ۱۳۶۶.

۵) حاج کریمی، عباسعلی «نو آوری و تاثیر آن در بهره وری» دانش مدیریت. شماره ۲۵ . تابستان ۱۳۷۳.

۶) رابینز. استیفن. پی. تئوری های سازمان. ترجمه داود سلمانی. جزوه درسی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران. ۱۳۷۳.

۷)رضائیان. علی. اصول مدیریت بازرگانی. تهران. انتشارات سمت. ۱۳۶۹.

۸) رضائیان. علی مدیریت رفتار سازمانی. تهران. انتشارات دانشکده مدیریت دانشگاه تهران. ۱۳۷۲.

۹) زارعی متین. حسن. «خلاقیت و نو آوری» دانش مدیریت. شماره ۲۴. بهار ۱۳۷۳.

۱۰) سعادت. اسفندیار. فرآیند تصمیم گیری در سازمان. انتشارات دانشگاه تهران. ۱۳۷۲.