پایان نامه هنر اسلامی با رویکرد به معنویت

تعداد صفحات: ۸۷ | قابل ویرایش

فهرست مطالب

چکیده

هنر عرب ها در زبان ایشان بود و نه در نقاشی و مجسمه سازی و معماری. چیرگی اعراب بر جهان آنها را با پیشه و هنر آشنا ساخت. بیابانگردانی که پیوسته در چادرهای پشم بز زیسته بودند ناگهان دیدند فرمانروای شهرهای پهناور گشته اند. چون شهر نشین شدند نیاز به داشتن خانه های زیبا ، اثاثیه گرانبها و مساجد پرشکوه و دیدنی برای پرستش خداوند را در خود احساس کردند.

عربها از هنر خاصی برخوردار نبودند اما بر ممالکی فرمانروا شدند که هر کدام هنرهای چند صد ساله داشت پس هنر صنعتگران آنها با هم پیوند خورد و زیر فرمان اسلام مبدل به شیوه هایی شد که امروزه بعنوان هنر اسلامی شناخته شده است. که جزو هنرهای دینی می باشد و هنگامیکه به تجربه هنر دینی و مقدس نزدیک می شویم آن را آستان متنوعی از تعاریف می یابیم که شاید در تمامی آن تعاریف ، تنها یک مفهوم ثابت و قابل قبول اثبات یافت شود و آن حضور امر متعال یا ( قدسی ) در هنر دینی است.

مقدمه پایان نامه هنر اسلامی با رویکرد به معنویت

هنر در نزد ایرانیان از دو جزء « هُوَ » و « نَرَه » به معنای مرد نیک می باشد. بسیاری معتقدند که هنر همان خلق زیبایی است ، چه سمعی و چه بصری و یا هر دو . اما این خلق زیبایی از کجا آمده است . آیا از آنجا نیست که خداوند انسان ها را آفرید و از روح خود در آنها دمید؟ خدائیکه زیباست و زیبایی را دوست دارد ؟ «اِنَّ ا… جَمیل و یُحِبُ الَجمال » پس خلق زیبایی از ذات در انسان به ودیعه نهاده شده است.

شاید بروز این زیبایی از زمان غارنشینی انسان باشد، زمانیکه انسان با هدف «خلق زیبایی » به آفرینش تصاویر و اشکال بر روی دیواره نمارها نمود و پس از آن که این تصاویر چشمش را نوازش داد تمایل یافت که این زیبایی را در تمام زندگیش وارد کند، در ظروف سفالین پارچه ها ، ادوات جنگی و … .

آغاز هنر اسلامی

داستان هنر اسلامی با چکاچک شمشیر و آوای سم ستوران در بیابان ها و بانگ بلند پیروزی الله اکبر آغاز شد.

یانگ جنگ عربان در سیزده سده ی پیش که از مرزهای عربستان پا فراتر گذاشتند و در پی چیرگی بر جهان شدند « الله اکبر » اسلام و سخنان محمد (ص) در مکه ایشان را همچون برادر بهم پیوسته بود . ایشان به پیروی از پیامبر اسلام دست به جهاد زدند . ایمان ایشان به خدایی که همه چیز را در دست دارد بیم مرگ را از دلشان زدود و اگر در جنگ کشته  می شدند بی درنگ به بهشت راه  می جستند.

« لا اله الا الله و محمد رسول الله »

این ایمانی بود که عربان به هنگام تاختن به سوی شمال به سوریه در ۶۳۳ و زمانی که به امپراتوری بیزانس حمله کردند داشتند . امپراتوری هراکلیوس یا هر قل فرمانروای سوریه و مصر و سراسر کرانه های شرقی مدیترانه ، عربان را مهاجمان بیابانی مرز های جنوبی کشور پهناور خویش می داند.

از دیدگاه این امپراتور و سپاهیان سنگین اسلحه ی او بیابان سدی ناگذشتنی می نمود ، در صورتی که عربان آن را با شتران سبکبار و اسبان باریک اندام و به سختی خود کرده ، راهی بس خوش بسوی پیروزی می دانستند. ایشان آن بیابان را همچون تند باد بریدند و بر شهرهای پر ثروت سوریه فرود آمدند و در ۶۳۶ ( ۱۵ هـ) . دمشق و حمص و انطاکیه را گرفتند.

تفاوت ها و شباهت های دین و هنر

حکمت هنر اسلامی پیرامون هنر دینی و به طور خاص هنر اسلامی سخن می گوید. اما آیا بین دین و هنر ارتباطی وجود دارد ؟ اغلب متفکران در ارتباط بین دین و هنر و تجربه زیباشناختی به عنوان کیفیتی درون بودی در هنر هم عقیده اند ؛ شاید بتوان گفت از نظر آنان بین این دو تجربه تشابهات و تفاوتهایی هست و هر دو ناظر به امر متعالی اند و این مهمترین وجه تشابه این دو تجربه استعلایی است.

“ردلف اتو” بر همین مبنا معتقد است امر مقدس ، و امر متعالی زیبا شناختی (هنر) از دو جهت همانند هستند ، هر دو توصیف نشدنی اند و هر دو خصوصیت تنزل و تعالی را برای نظاره کننده فراهم می کنند و حتی این دو آنقدر به هم نزدیکند که ممکن است تجربه زیبا شناختی هنری برای برانگیختن تجربه دینی به کار رود.

منابع و مآخذ

1. خزائی ، محمد ، نگاه معنوی دو هنر نقاشی ایران ، انتشارات هنر اسلامی
2. خزائی ، محمد ، مجموعه مقالات اولین همایش هنر اسلامی ، انتشارات موسسه مطالعات هنر اسلامی سال ۱۳۸۱
3. رهنمود ، زهرا ، حکمت هنر اسلامی ، سمت ۱۳۸۲
4. کریستن پرایس ، تاریخ هنر اسلامی ، مسعود رجب نیا ، بنگاه ترجمه و نشر کتاب ، ۱۳۴۷.