پایان نامه بررسی فراوانی برخی فاکتورهای اپیدمیولوژیک نوزادان فوت شده در بخشهای NICU

تعداد صفحات: ۸۷ | قابل ویرایش

چکیده

مقدمه : میزان مرگ و میر نوزادان اغلب به عنوان یک شاخص استاندارد برای توسعه سیستم های مراقبت بهداشتی ، آموزشی و اجتماعی یک کشور استفاده می شود. بنابراین اولین قدم جهت ارتقای سطح این شاخص شناسایی علل مرگ و میر نوزادان می باشد. مطالعه حاضر برای تعیین فاکتورهای اپیدمیولوژیک موثر بر میزان مرگ و میر نوزادان در مراکز مراقبت ویژه نوزادان انجام شده تا راهکارهای پیشگیری از مرگ و میر نوزادان را مشخص و ارائه کند.

مواد و روش ها : دراین مطالعه که بصورت مقطعی انجام شده جامعه پژوهش شامل کلیه نوزادان فوت شده در بخشهای NICU بیمارستان امام رضا (ع) و  ۲۲ بهمن مشهد در ۳ سال متوالی (۱۳۸۷-۱۳۸۵) می باشد. حجم نمونه با اطمینان  ۹۵% و دقت ۳% ، ۳۷۵ مورد بوده است. روش نمونه گیری بصورت طبقه ای می باشد بطوری که پس از جمع آوری اطلاعات موجود در پرونده ها و تکمیل پرسشنامه اطلاعات با استفاده از آزمون رگرسیون کاکس ، آزمون من ویتنی و کریسکال والیس تجزیه و تحلیل شده است.

نتایج : از بین  ۳۷۵ نمونه مورد مطالعه ۰۶/۶۱ درصد از طریق سزارین متولد شده بودند. بیش از  ۵۰% (۸۶/۵۷%) آنها مذکر بودند و نیز ۶۱% مرگ و میرها در نوزادان با وزن مناسب برای سن حاملگی رخ داده بود. در پژوهش ما بیشترین علت مرگ نارسی (۳/۲۰%) ، دومین علت آسفیکسی (۳/۱۹%) و سومین علت شایع مرگ بیماری غشاء هیالن (۹/۱۷%) بوده است. همچنین بیشترین علت مادری مرگ و میر نوزادان پاره شدن غشاهای جنینی (۸/۱۸%) با میانه طول عمر ۳ روز دارای ارتباط معنی داری بوده است. نهایتاً بنظر می رسد نارسی و عوارض ناشی از آن بیشترین علت مرگ و میر نوزادان باشند.

مقدمه

دوره نوزادی (۲۸ روز اوّل پس از تولّد) که مرحله ایجاد تطابق‎های فیزیولوژیک متعدّد برای زندگی خارج رحمی است، دوره آسیب‎پذیری است و میزان بالای مرگ و میر نوزادی از آسیب‎پذیری زیاد این دوره ناشی می‎شود. میزان مرگ و میر نوزادی تقریباً دو سوم (۱/۵ میلیون) از ۸ میلیون مرگ سالانه کودکان زیر یک سال و تقریباً ۴۰ درصد از همه مر‎گ‎های کودکان زیر ۵ سال را تشکیل می‎دهد. ۹۸ درصد از کلّ مرگ‎های نوزادی در کشورهای در حال توسعه اتّفاق می‎افتد. این میزان در قارّه آسیا برابر با نصف تولّدهای زنده دنیا و دو سوم مرگ‎های نوزادی سراسر جهان است.

میزان مرگ نوزادان اغلب به عنوان یک شاخص استاندارد برای توسعه سیستم‎های مراقبت بهداشتی، آموزشی و اجتماعی یک کشور استفاده می‎شود و بی‎تردید اوّلین قدم در کاهش میزان مرگ و میر و ارتقای سطح این شاخص، شناسایی علل مرگ و میر است.

به طور کلّی ناهنجاری‎های مادرزادی و بیماری‎های نوزادان نارس، اصلی‎ترین علّت مرگ نوزادان در اغلب جوامع است. در کشورهایی با وضعیّت اقتصادی ـ اجتماعی پایین هنوز عللی مانند عفونت‎های مادرزادی و مشکلات حاملگی و زایمان از علل مهمّ مرگ است و در کشورهای پیشرفته با توجّه به عدم کاهش تولّد نوزادان با وزن تولّد کم، نارسی و ناهنجاری‎ها علّت‎های شایع‎تر هستند.

پیشرفت در مراقبت‎های ویژه نوزادان در سال‎های اخیر، میزان مرگ و میر در این گروه، به ویژه نوزادان با وزن کم را کاهش داده است، امّا همچنان دستیابی مداوم به تسهیلات و کادر درمانی مورد نیاز برای ارائه این مراقبت‎ها به چند مرکز محدود می‎شود. تقریباً ۱۰ درصد متولّدین زنده نیازمند مراقبت‎های ویژه‎ای هستند که توسّط مراکز مراقبتی سطح سوم و بخش مراقبت‎های ویژه نوزادان فراهم می‎شود. برای نوزادانی که این شرایط را دارند فراهم آوردن تسهیلات انتقال بسیار مهم است.

شاخص‌های علل مرگ و میر

تکنولوژی‌های جدید مثل روش‌های انتخاب جنسیّت و روش‌های کمک بارداری نامناسب الزاماً سودمند نیستند. مدتّهاست مشخّص شده است که بارداری چندقلو در مقایسه با یک قلو با افزایش خطر برای مادر و جنین همراه است.  دوقلوها و تقریباً همۀ سه قلوها پره ترم متولّد می‌شوند و بیش از شیرخواران ترم می‌میرند. (۸)

اطّلاعات مربوط به سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ نشان می‌دهد که در کشورهای توسعه نیافته خطر مرگ و میر نوزادی در تولّدهای چندقلو در مقایسه با تولّدهای یک قلو در دوران نوزادی حدود ۶ برابر بیشتر است (رنج ۳ تا ۱۵) و بتدریج در دوران پس از نوزادی به ۲/۲ و سپس ۴/۱ در گروه سنّی ۴-۱ سال کاهش می‌یابد.

میزان بروز تولّدهای چندقلو براساس منطقه، کشور و میزان در دسترس بودن تکنولوژی متغیّر است. در اروپا و امریکای شمالی میزان بارداری‌های دوقلو حدود ۲/۱-۱ درصد حاملگی‌ها (۹/۱% تا ۲% تولّدها) را تشکیل می‌داد، امّا تا ۸/۲-۷/۲% تولّدها طی دو دهۀ گذشته به علّت روش‌های کمک باروری رسیده است. (۹)

استفاده از روش‌های کمک باروری در کشورهای توسعه نیافته به سرعت در حال افزایش است، بنابراین سهم حاملگی‌های چندقلو در حال رشد است. هزینۀ مراقبت بهداشتی و دیگر خدمات مرتبط با تولّد پره ترم و عواقب آن بسیار بالاست.

پسرهای بیشتری در مقایسه با دخترها در دنیا متولّد می‌شوند. نسبت جنسی در زمان تولّد ۱۰۶-۱۰۵ پسر به ۱۰۰ دختر است و در بررسی‌های انجام شده در برخی کشورهای اروپایی این نسبت با سرعت کمی در حال کاهش است.

پیشگیری از مرگ و میر شیرخوارگی و موارد با وزن تولّد پایین

در ایالات متّحدۀ امریکا بیشترین پیشرفت در کاهش مرگ شیرخواران از طریق بهبود مراقبت‌های حوالی زایمان و نوزادی حاصل شده است. در صورت ترک سیگار در دوران بارداری میزان مرگ شیرخوارگی تا ۱۰% و میزان LBW  تا ۲۵% کاهش خواهد یافت.

کاهش شیوع حاملگی‌های ناخواسته، کاهش سوء مصرف الکل و داروهای محرّک، اجرای برنامه‌های مکمّل غذایی برای خانم‌ها، شیرخواران و کودکان و مهیّا کردن مراقبت منسجم و کارآمد می‌تواند منجر به کاهش مرگ و میر شیرخواران و LBW  شود.

پیشگیری از مرتالیتی و موربیدیتی کودکان مرتبط با LBW نیازمند رنج وسیعی از فعّالیّت‌هاست که خانواده، متخصّصین مراقبت از سلامتی و گروه‌های اجتماعی را شامل می‌شود. این فعّالیّت‌ها عبارتند از: شناسایی خطرات قبل از بارداری، مشاوره جهت کاهش خطر، برگزاری برنامه‌های سلامتی در مدارس، افزایش سرویس‌های مراقبتی زودرس حوالی زایمان با کیفیّت بالا، توسعه مراقبت‌های حوالی زایمان برای نیازهای مختلف زنان و گروه‌های منتخب پرخطر و حمایت از برنامه‌های درازمدّت عمومی با پیغام‌های منتخب کوتاه با هدف کاهش خطر LBW (مثل ترک سیگار).

منابع

1. Stoll BJ.The fetus and the neonatal infant. In: Kliegman RM, Behrman RE, Jenson HB, Stanton BF, eds. Nelson Textbook of Pediatrics. 18th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007.P.670-710.
2. Walsh MC, Fanaroff AA. Epidemiology and perinatal services. In: Martin RJ, Fanaroff AA, Wash MC. Fanaroff and Martin’s neonatal- perinatal medicine. 8^th Philadelphia, Pa: Mosby Elsevier; 2006. Vol 1. P.1287–۱۳۵۶.
3. Mathews TJ, Menacker F and MacDorman MF. Infant mortality statistics from the 2002 period linked birth/infant death data set. National Vital Statistics Reports. 2004;53(10):1-32.
4. Ventura SJ, Mosher WD, Curtin SC, et al. Trends in pregnancies and pregnancy rates by outcome: Estimates for the United States, 1976–۹۶. National Center for Health Statistics. Vital Health Stat. 2000; 21(56):223.
5. Lawn JE, Cousens S, Zupan J. Lancet Neonatal Survival Steering Team. 4 million neonatal deaths: when? Where? Why. 2005 Mar; 365(9462):891-900.
6. Black RE, Morris SS, Bryce J. Where and why are 10 million children dying every year?. 2003 Jun 28; 361(9376):2226-34.
7. Racialethnic trends in fetal mortality—United States, 1990–۲۰۰۰. Morbidity and Mortality Weekly Report. 2004; 53(24):529–۳۲.
8. MacDorman MF, Munson ML, Kirmeyer S. Fetal and perinatal mortality, United States, 2004. National vital statistics reports. Hyattsville, MD: National Center for Health Statistics. 2007; 56(3):5-16.