تعداد صفحات: ۵۹ | قابل ویرایش

فهرست مطالب

مقدمه :.. ۳

فصل اول :.. ۵

هدف و طرح کلی تحقیق.. ۵

هدف کلی :.. ۶

فرضیات طرح :.. ۶

روش انجام تحقیق و جمع آوری اطلاعات :.. ۷

متغییرهای مورد بررسی :.. ۷

روش آماری :.. ۸

محدودیتهای تحقیق :.. ۹

واژه ها و اطلاعات :.. ۹

۱/ معلول :.. ۹

۲/ جانباز :.. ۱۰

۳/ اوقات فراغت :.. ۱۰

فصل دوم :.. ۱۰

بررسی پیشینه و سوابق تحقیقاتی :.. ۱۰

مقدمه :.. ۱۰

تعریف اوقات فراغت :.. ۱۱

الف : تعریف لغوی :.. ۱۱

اهمیت و ضرورت توجه به اوقات فراغت :.. ۱۳

فراغت :.. ۱۵

اوقات فراغت و دیدگاهها :.. ۱۸

اوقات فراغت از دیدگاه اسلام و علمای اسلام :.. ۲۱

مروری بر تحولات جایگاه اجتماعی و معلولین :.. ۲۹

اهمیت اوقات فراغت و نقش آن در زندگی جانبازان و معلولین :.. ۳۵

نقش اجتماعی و فرهنگی اوقات فراغت معلولین و جانبازان :.. ۳۹

نقش روحی و روانی اوقات فراغت جانبازان و معلولین :.. ۴۳

نقش گذران اوقات فراغت در وضعیت جسمانی جانبازان و معلولین :.. ۴۶

مقدمه

مسئله اوقات فراغت ز دیر باز تا کنون مورد توجه بشر بوده است مطالعات به عمل آمده حاکی از آن می باشد انسان به طور مستمر در این باره به تفکر چاره جویی می پرداخته است.

در حال حاضر برای توجه و حالیت نه تنها کاهش نیافته بلکه بنا به دلایل متعددی افزایش نیز یافته است . بخش ازایی دلایل عبارتند از رشد و توسعه تکنولوژی و زندگی ماشینی کاهش ساعات کار و فعایت ارزش انسانها سطح آگاهیها ورزش بشری و از همه مهمتر و موثر تر دگرگونیهای فرهنگی و شکل گیری خاص تمایلات تصمیم گیری اجتماعی و فردی درباره ایام فراغت بخشی از زندگی بشر امروزی محسوب میشود گه چشم پزشکی از آن ممکن نیست .

عوامل منعددی نیز در این رمینه ایجاد نقش نموده و تصمیم گیری را دشوار و نیاز موثر به تحقق و بررسی می نماید بسیاری از کشورهای جهان با استفاده به نتایج تحقیقات و مطالعات وسیع خود در پی راهیابی و حل مشکلات اوقات فراغت اقشار مختلف می باشند.

با توجه به تحولات همه جا به کشوری در اسلامی نیز ضرورت بررسی و باز نگری اساسی در زمینه مورد نظر قطعی می نماید . هر چند که این بررسی برای کلیه اقشار گروههای اجتماعی لذوم اجراست ولی شناخت و بررسی چگونگی گذران اوقات فراغت جانبازان و معلولین از جهات مختلف واجد اهمیت می باشد .

زیرا این شهر دارای اختصاصات ویژه و شهر بودی هستند تعداد اینان قابل توجه است به لحاظ حجمی و فردی استثنا هستند با بخشی از آنان حق عظیم و غیر قابل توصیفی بر جامعه دارند با گروهی از آنان نیازمندیهای بیشتری دارند و نهایتا اینکه این گروه اجتماعی با توجه به زمینه های اعتقادی و فکری و روحی و علمی و … می توانند نیروی کار و بازوی توانمند جامعه محسوب شوند.

زمان خارج از کار

زمان خارج از کار خود به چند دسته زیر تقسیم می شود:

زمانی که ارتباط با کار روزانه دارد مثلا اوقاتی که صرف رفت و آمد به محل کار می شود زمانی که برای رفع احتیاجات زیستی (تغذیه خواب نظافت ) می گذرد . با لاخره آنچه را که می توان فراغت نامید اموری است مثل مطالعه – فعالیتهای اجتماعی – استراحت – ورزش – تماشای نمایش و نظایر آنها . پس اوقات فراغت (وقت آزاد) را با زمانی که بعد از کار روزانه بافی می ماند نباید اشتباه کرد .

باید آن را جزئی از اوات خارج از کار شمرد که صرف ارتقا سطح فرهنگ – ورزش – استراحت و تماس با دوستان و فعالیت اجتماعی می شود . فراغت از تفاضل ساعات کار از مجموع اوقات مردم حاصل نمی شود بلکه زمانی را در بر می گیرد که در آن نه فقط از تعهدات شغلی و اقتصادی بلکه از تکالیف اجتماعی و خانوادگی رهیده اند دقایقی از عمر را به طیب خاطر بگذرانند. برخی نیز اوقات فراغت را راهی جهت فرار از مشکلات روزانه وقت گذرانی یک زندگی تحمیلی و یا مبارزه را عصبانیت قید و تعهد آزاد به انجام امور نظر خود باشد.

نظرات فوق در مقایسه با دیدگاه اندیشمندان مسلمان می تواند مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج آن  راهگشا باشد.

اهمیت و ضرورت توجه به اوقات فراغت

بشر امروز بیش از هر زمانی دارای اوقات فراغت است مثلا در آمریکا و در سالهای ۱۸۹۰-۱۹۵۹ در مدت ۶۹ سال تحقیقی منتشر شده که در سال ۱۸۹۰ متوسط کار مردم بالغ بر یکصد ساعت در هفته و در سال ۱۹۵۹ نزدیک به ۶۰ ساعت بوده است . روانشناسان گفته اند یکی از شرایط رشد عاطفی و بلوغ اجتماعی و قدرت همسازی افراد داشتن علاقه پایدار به تفریحات و اشتغالات سازنده و سودمند بیش از رغبت نسبت به کار و تحصیل است .

امروزه یکی از اهداف آموزش و پرورش توجه به چگونگی استفاده و گذران اوقات فراغت می باشد .

در اغلب کشورهای جهان دراین زمینه تحقیقات وسیعی انجام شده ولی در ایران متاسفانه چنین نیست و فقر اطلاعاتی شدیدی وجود دارد و بدیهی است که این امر منجر به فقر برنامه ریزی نیز خواهد شد .

نبود یک برنامه اصولی و مدرن موجب می گردد تا بسیاری از انحرافات و اعمال زیانمند به حال فرد و جامعه در ایام فراغت بروز و ظهور نماید . در صورتیکه از طریق تنظیم و اجرای یک برنامه صحیح می توان اوقات بیکاری و فراغت را به یک بخش سازنده و مفید تبدیل نمود .

فراغت

صرف اوقات فراغت متناسب با نحوه تفکر و اعتقادات شرایط اجتماعی و اصولا تحت تاثیر فرهنگ هر جامعه متفاوت است از طرفی همه افراد اوقات راشبیه به هم نمی گذرانند و نحوه گذران اوقات فراغت به تناسب جهان نسبی اعتقادات سن محل زندگی و میزان در آمد و وجود نیازهای کاذب در جامعه .

توجه به کارکردهای مختلفی که برای گذران اوقات فراغت ارائه شد ما را به این تفاوتها بهتر وقوف می دهد :

دو مازدیه برای فراغت سه وظیفه با عملکرد برشمرده است :

رفع خستگی تفریح و سرگرمی توسعه و رشد انسانی و امکان تخصیص دادن قسمتی از زمان آزاد برای بالا یردن سطح معلومات مشارکت آزاد اجتماعی و پرورش استعدادها .

برخی گفته اند فراغت باعث ایجاد تعادل بین شرکت در خانواده و شرکت در جامعه می شود در بیانی دیگر پیرامون هدف از پرداختن به اوقات فراغت چنین آمده است :

تفریح در ایام فراغت برای تمدید نشاط و نیرو کاستن از یکنواختی زندگی تحصیلی و حرفه ای از اصول و لوازم اساسی بهداشت تن و روان است . گروهی نیاز به تفریح را یکی از نیازهای اصیل انسانی همانند خوراک و پوشاک دانسته اند و برخی نیز تفریح و گذران اوقات فراغت را به عنوان عاملی برای پیشگیری از فساد معرفی نموده اند.

اوقات فراغت و دیدگاهها

ارسطو در این باره می گوید:

فراغت فعالیتی است به خاطرخودش تا گور شاعر و فیلسوف معروف هندی در این باره گفته است : تمدنهای انسانی سرمایه های جاودانی است که از کاشت داشت و برداشت صحیح اوقات فراغت تجلی گشته است.

اوگوست کنت جامعه شناس فرانسوی لحظات فراغت و لحظات امکان توسعه و پیشرفت انسان می داند برتراند را سل گفته: فنون جدید امکان تینرا بدست داده است که اوقات فراغت را تا حدودی از محدوده امتیازات طبقات ممتاز خارج نموده و بین تمام افراد سر شکن کرده.

مارکس اوقات فراغت را فضای رشد و پیشرفت انسان تعریف نموده و پروردن فراغت را معادل زمان آزاد داشته است انگس پیشنهاد می کند از ساعات کار کاسته شود تا اینکه به حد کافی زمان آزادی برای شرکت در امور عمومی و اجتماعی باقی بماند مارگارت میدبیان می کند مفهوم فراغت در زمان رهائی از کار و تولید است به تدریج به طمان مصرف تبدیل می شود.