پایان نامه بررسی روش های تدریس سنتی و جدید و تأثیر آنها در یادگیری دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی

تعداد صفحات: ۱۳۹ | قابل ویرایش

«فهرست»

فصل اول :

موضوع ………………………………… ۱

مقدمه ………………………………… ۱

بیان مسئله ……………………………. ۲

فرضیه ………………………………… ۲

اهداف ………………………………… ۲

جامعه آماری …………………………… ۲

نمونه گیری…………………………….. ۲

تعاریف واصطلاحات………………………… ۳

فصل دوم : ادبیات وپیشینه تحقیق

مقدمه…………………………………. ۴

معرفی روشهای مختلف تدریس………………… ۴

بخش اول : برسی روشهای سنتی و تأثیرآنها در یادگیری دانش آموزان ۵

روش حفظ وتکرار…………………………. ۵

محاسن ومحدودیتهای روش حفظ وتکرار…………. ۶

روش سخنرانی……………………………. ۷

مراحل اجرای روش سخنرانی…………………. ۸

محاسن و معایب محدودیتهای روشهای سخنرانی…… ۲۶

نتیجه…………………………………. ۳۱

روش پرسش وپاسخ…………………………. ۳۲

هدف از روش پرسش وپاسخ…………………… ۳۴

محاسن ومحدودیتهای روش پرسش وپاسخ…………. ۳۴

روش نمایش (نمایش علمی )…………………. ۳۵

مراحل اجرای روش نمایش…………………… ۳۵

محاسن ومحدودیتهای روش نمایش……………… ۳۷

روش ایفای نقش …………………………. ۳۸

فنون کلی اجرای نمایش …………………… ۳۹

مراحل اجرای روش ایفای نقش……………….. ۳۹

روش گردش علمی …………………………. ۴۱

روش بحث گروهی………………………….. ۴۶

چه دروس و موضوعاتی را می توان با روش بحث گروهی تدریس کرد؟    ۴۷

درچه موقعیتی ویرای چه هدفی می توان از روش بحث گروهی استفاده کرد؟……………………………………… ۴۹

مراحل اجرای روش بحث گروهی……………….. ۵۰

محاسن ومحدودیتهای روش بحث گروهی …………. ۶۱

روش آزما یشگاهی(آزمایشی)………………… ۶۲

محاسن ومحدودیتهای روش آزمایشی……………. ۶۵

خلاصه …………………………………. ۶۶

بخش دوم : بررسی روشهای تدریس جدید وتأثیر آنها در یاد گیری دانش آموزان۷۰………………………………..

روشهای آموزش انفرادی……………………. ۷۱

هدفهای آموزش انفرادی……………………. ۷۲

طرح کلر وسطوح مختلف آن………………….. ۷۵

روشهای مختلف آموزش انفرادی………………. ۷۹

سازماندهی مجدد مدارس برای آموزش انفرادی…… ۸۸

خلاصه………………………………….. ۹۵

روش مسأله ای…………………………… ۹۶

شرایط اجرای روش مسأله ای………………… ۹۶

چگونگی اجرای روش مسأله ای……………….. ۹۷

محاسن ومحدودیتهای روش مسأله ای…………… ۹۹

روش واحدها…………………………….. ۱۰۰

ویژگی روش واحدها……………………….. ۱۰۱

مراحل اجرای روش واحدها………………….. ۱۰۲

روش واحد موضوع…………………………. ۱۰۴

ویژگیهای روش واحد موضوع…………………. ۱۰۴

محاسن ومحدودیتهای روش واحد موضوع…………. ۱۰۵

روش واحد تجربی ………………………… ۱۰۶

ویژگیهای روش واحد تجربی…………………. ۱۰۶

نمونه ای از یک واحد تجربی ………………. ۱۰۷

روش واحد طرح…………………………… ۱۰۹

ویژگی های روش واحد طرح …………………. ۱۰۹

محاسن ومحدودیتهای روش واحد طرح ………….. ۱۱۱

خلاصه …………………………………. ۱۱۲

فصل سوم     طرح تحقیق

متغییرها………………………………. ۱۱۶

جامعه آماری ونمونه گیری های مختلف توسط دانشمندان    ۱۱۶

جامعه اماری ونمونه گیری محقق…………….. ۱۲۰

جدول………………………………….. ۱۲۳

نمودار  ………………………………. ۱۲۳

آمار توصیفی……………………………. ۱۲۴

شاخص مرکزی…………………………….. ۱۲۵

فصل چهارم:

نتیجه گیری…………………………….. ۱۲۶

پیشنهادات……………………………… ۱۲۷

رد یا قبول فرضیه……………………….. ۱۲۷

فرم خام……………………………….. ۱۲۸

منابع مأخذ…………………………….. ۱۲۹

واژه نامه …………………………….. ۱۳۱

مقدمه

در دنیای پیچیده ، هیچکس بی نیاز از تعلیم وتربیت نیست. امروز فعالیت در مدرسه ودر امر آموزش ، خود بخش عظیمی از زندگی انسآنها شده است . لحظاتی را به خاطر می آوریم که چگونه نشستن در کلاس، گوش دادن به صدای یکنواخت معلم ،حفظ کردن بدون فهم مطالب درسی ، دلهره واضطراب ناشی از امتحان، وسرزنش معلمان ووالدین موجب نفرت وگریز ما از کلاس درس ومحیط آموزشی می شد .راستی چرا ؟! چرا فعالیتهای آموزشی نتوانست مارابا محیط آموزش مأنوس ، وبه یاد گیری علاقه‌مند کند؟

چرا فعالیتهای مدرسه با تهدید اصرار معلمان صورت می گرفت؟ چرا شاگردان از تعطیل شدن مدرسه احساس رضایت وخوشحالی می‌کردند؟ مقصر اصلی جه کسی بود؟ معلم ناتوان وناآگاه یا شاگرد بی‌علاقه و بی‌استعداد؟ آیا معلمان تعلیم وتربیت، نتوانسته‌اند امکانات مطلوب یادگیری و زمینه‌های شکوفایی استعداد شاگردان‌ را فراهم کنند؟ و ‌یا انتخاب روش‌های تدریس به درستی انجام نشده است؟

اگاهی و شناخت معلم از اصول و روشهای تعلیم و تربیت عامل مهمی ‌است که می‌تواند اورا در کار خود موفق ‌و‌ موید سازد. معلم باید قادر باشد ‌با شناخت شاگردان وآگاهی از فرایند تدریس، نیازهای آنان را مشخص کند و با در نظر ‌گرفتن توانا‌یی‌های ایشان به ایجاد وضعیت مطلوب آموزش اهتمام ورزد .

معرفی روش‌های مختلف تدریس

امروزه روش‌های تدریس تحت دو عنوان «روش‌هاس تدریس سنتی» و «روش‌های تدریس جدید» مسطوح شده است.

روش‌های تدریس سنتی که شاید بیشترین حاکمیت را بر فعالیت‌های مدارس دارد در بخش اول تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. در این بخش روش‌های تدریس سنتی همچون روش حفظ و تکرار، روش سخنرانی، روش پرسش و پاسخ، روش نمایش‌نامه‌ای، روش گردش علمی، روش گروهی، و روش آزمایشگاهی معرفی شده و به نقد و بررسی روش‌ها پرداخته شده و همچنین محاسن و معایب و چگونگی کاربرد آنها و تأثیر آنها در یادگیری دانش‌آموزان مورد بررسی قرار گرفته است.

بخش دوم نیز روش‌های تدریس جدید را مورد بحث قرار داده است و به معرفی و نقد و بررسی روش‌هایی همچون روش آموزش انفرادی ، از قبیل آموزش تا حد تسلط، تدریس خصوصی ، آموزش رایآنهای ، آموزش برنامه‌ای ، آموزش انفرادی تجویز شده ،آموزش انفرادی هدایت شده، پرداخته است و همچنین تأثیر استفاده از این روش‌‌ها را در یادگیری دانش‌آموزان مورد تحقیق قرار داده است.

بخش اول: (بررسی روش‌های سنتی و تأثیر آنها در یادگیری دانش‌آموزان) روش‌های سنتی روش‌هایی هستند که اکثر مدارس دنیا ، در طول تاریخ آموزش و پرورش از آن استفاده کرده‌اند و امروزه نیز یکی از متداول‌ترین روش‌های حاکم بر مدارس هستند. مهم‌ترین این روش‌ها ، روش حفظ و تکرار ، سخنرانی ، پرسش و پاسخ، روش نمایش ، ایفای نقش ، گردش عملی، بحث گروهی و روش نمایش است.

روش حفظ و تکرار

روش حفظ و تکرار یکی از قدیمی‌ترین روش‌های آموزشی است . در این روش، به حافظه سپردن مطالب و تکرار و پس دادن آن مهم‌ترین کار به شمار می‌رود. معلمی که بر محتوای درس مسلط است ، تمام یا قسمتی از آن را بیان می‌کند و سپس انتظار دارد که شاگردان همان مطالب را به وسیله تمرین و تکرار به خاطر بسپارد تا در جلسه آینده یا در هنگام امتحان به او پس بدهند. در واقع ، در این روش ، تدریس عبارت است از ارائه مفاهیم به صورت شفاهی یا کتبی از طرف معلم و تکرار و حفظ کردن و پس دادن ان توسط شاگردان.

اقلب پاداش و تنبیه از عوامل ایجاد انگیزه در این روش است، بویژه ترس از امتحان از وسایل مهم تحریک یادگیری شاگردان محسوب می‌شود. ارزش‌یابی در این روش تنها به منظور سنجش حافظه و میزان تسلط شاگردان بر محتوا صورت می‌گیرد. در این روش ، انضباط بسیار سخت و آمرانه است. روابط معلم و شاگرد رسمی و بر اساس احترام و ترس بنا می‌شود. هدف اصلی در این روش ، پرورش نیروهای مجرد ذهنی است. مفاهیم حفظ شده در این روش ، ارتباطی با دنیای کار و فعالیت ندارد و یادگیری بیشتر بر اساس تمرین و تکرار صورت می‌گیرد.

محاسن و محدودیت‌های روش حفظ و تکرار

الف) محاسن:

• روش حفظ و تکرار برای به خاطر سپردن اصول ، قواعد، و قوانین در علوم مختلف روش مناسبی است.
• برای تعلیم و تربیت جمعی، به منظور حفظ و نگهداری معتقدات ، تاریخ، فرهنگ و ادبیات یک ملت مفید است.
• برای تقویت و پرورش صفاتی از قبیل اطاعت، احترام به گذشته و احترام به مسنترها روش خوبی است.
• کمتر به معلمان با تجربه نیاز دارد.
• ارزان‌ترین روش آموزشی است، زیرا در این روش چندان نیازی به امکانات و تجهیزات آموزشی نیست.

ب) محدودیت‌ها:

• در این روش ، ارتباط و همکاری متقابل بین معلم و شاگرد وجود ندارد.
• به علت وجود انضباط خشک، این روش باعث ایجاد و توسعه روابط نامناسب بین معلم و شاگرد می‌شود.
• وسیله مناسبی برای برانگیختن حس کنجکاوی شاگردان نیست و به همین دلیل، شاگردان اغلب از محیط مدرسه بیزارند.
• این روش افراد متفکر، تحلیل‌گر و نقاد پرورش نمی‌دهد.
• فعالیت در این روش یکنواخت است و به تفاوت‌های فردی توجه نمی‌شود.

مراحل اجرای روش سخنرانی

روش سخنرانی خواه مفصل باشد یا مختصر، دارای مراحل اجرایی ذیل است :

مرحله اول ، آمادکی برای سخنرانی

کمیت و کیفیت یک سخنرانی تعیین کننده نوع آمادگی معلم برای سخنرانی است در سخنرانی‌های کوتاه، فوری و غیر رسمی معمولاً کسب آمادگی چندان امکان‌پذیر نیست ، اما برای سخنرانی‌های طولانی و نسبتاً رسمی، همچون کلاس درس ، معلم باید آمادگی کافی داشته باشد. برای فرد سخنران آمادگی باید از سه نظر کسب شده باشد:

۱– آمادگی از نظر تجهیزات:

– آیا در سخنرانی از وسایل آموزشی استفاده خواهد شد؟

– وسایل آموزشی بسیاری مانند: فیلم، تلویزیون، اسلاید و نوارهای ضبط شده وجود دارند که می‌توانند معلم را در یافتن مطالب مناسب و ایراد سخنرانی کمک کنند.

– معلم باید آنها را با توجه به هزینه‌های موجود ، مورد بررسی قرار دهد و آنهایی را که می‌توانند سخنرانی را تقویت کنند انتخاب نماید.

۲- آمادگی عاطفی:

– آیا من با آسودگی سخنرانی می‌کنم؟

– بسیاری از مردم هنگام سخنرانی دچار نوعی ترس ناگهانی می‌شوند. این ترس به هنگام ارائه سخنرانی موجب کاهش توانایی ارتباط می‌شود. ترس از سخنرانی را می‌توان با روش‌های مختلف کاهش داد.

منابع و مآخذ

الف) فارسی

1. پازارگادی، علا‌الدین (۱۳۵۶)؛ شاه‌راه تدریس؛ تهران: انتشارات مدرسه عالی شمیران
2. پارسا، محمد (۱۳۵۸)؛ کاربرد روانشناسی در تدریس؛ چاپ پنجم: تهران
3. گانیه، روبرت‌ام (۱۳۶۸)؛ شرایط یادگیری؛ ترجمه جعفر نجفی‌زند
4. گروئلند، زمان‌ای (۱۳۶۳)؛ هدف‌های رفتاری برای تدریس و ارزش‌یابی: ترجمه عمان‌الله صفوی
5. هیگیارد، ارنست و اروبارو (۱۳۶۷)؛ نظریه‌های یادگیری؛ ترجمه محمدنقی براهنی

‌

ب) لاتین

1. Bloom, B.S. et al (1971); hand book on formative and summative evaluation of student learning: Mc Graw. Hill book co.
2. Gage, N.L. and David Berliner (1979); educational psychology 2^nd Ed; Allyn and Bacon Inc.
3. Gayer, R.S. (1966); a test to measure the ability to organize
4. ideas; Athens: Ohio university special report, no.9.
5. Rogers, E.M. and F.F. Shoemaker (1971); communication of innovations; New York: Macmillan publishing co.